Trang chủ/Doanh nghiệp
Ngày 14/06, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư tổ chức hội thảo “Điều kiện kinh doanh: nhận diện và kiến nghị”.
Toàn cảnh Hội thảo
Điều kiện kinh doanh không những “giảm”, mà còn “tăng”
Phát biểu tại hội thảo, ông Vũ Tiến Lộc cho biết, sau khi Luật Đầu tư được ban hành, các bộ vẫn “vô tư” ban hành các điều kiện kinh doanh trái thẩm quyền.
“Hiện đang có khoảng 5.826 điều kiện đầu tư kinh doanh được áp dụng đối với 267 ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện theo quy định của Luật Đầu tư 2014, trong số này có gần 3.000 điều kiện hiện đang được quy định tại các văn bản không đúng thẩm quyền”, ông Lộc cho biết.
Cũng nhận định về vấn đề trên, luật sư Trương Thanh Đức, thành viên Tổ Công tác thi hành Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư cho biết, sau 16 năm, số giấy phép con, tức điều kiện kinh doanh do các bộ, ngành và chính quyền địa phương ban hành trái luật không những không giảm đi mà còn tăng vọt với con số lên đến khoảng 4.000 điều kiện kinh doanh trái luật.
"Đến nay, ngoài cuộc chiến tiếp diễn chống lại điều kiện kinh doanh do các thông tư ban hành trái luật thì còn phải đối mặt thêm với các nghị định trái luật và ngay cả luật trái luật", vị luật sư bình luận.
Luật sư Trương Thanh Đức cũng chỉ ra thực tế, mặc dù Luật Đầu tư năm 2014 có quy định chỉ có 267 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhưng tại thời điểm này lại xuất hiện ít nhất ngành, nghề kinh doanh thứ 268 là dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn.
Ông Đức tỏ ra quan ngại, nếu vẫn không dứt khoát về quan điểm và tôn trọng quy định nêu trên của Luật Đầu tư thì lại sẽ có nguy cơ không chỉ có 268 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện như hiện nay.
Ông Đậu Anh Tuấn cũng bày tỏ lo ngại về chất lượng các nghị định khi tính đến nay đã có 50 nghị định, trong đó 38 nghị định đã trình Chính phủ. Khối lượng nghị định nhiều đến mức Bộ Tư pháp phải thẩm định tới 44 nghị định trong một tuần. Trong khi đó, chỉ có 24/50 nghị định được lấy ý kiến từ đại diện cộng đồng doanh nghiệp là VCCI.
Theo ông Vũ Tiến Lộc, sau khi Luật đầu tư có hiệu lực, nhiệm vụ của các bộ, ngành là phải rà soát các văn bản quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh được ban hành để xem xét loại bỏ hoặc sửa đổi, đồng thời đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định thay thế trước ngày 01/07/2015.
Vậy nhưng, từ tháng 04/2016 trở lại đây, khi Thủ tướng Chính phủ quyết tâm “không bàn lùi”, các bộ mới “vắt chân lên cổ” để rà soát các điều kiện kinh doanh không phù hợp, khiến cho việc rà soát tại thời điểm này không dễ dàng và khó đi vào thực chất.
Theo ông Lộc, trong quá trình rà xét, nhiều cơ quan soạn thảo vẫn chưa tách bạch các điều kiện đầu tư kinh doanh để tiếp cận thị trường của các chủ thể với các quy định về quy trình sản xuất, tiêu chuẩn đối với chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Như vậy, xét về bản chất, rất nhiều điều kiện kinh doanh vẫn như cũ mà chưa có sự sàng lọc, đánh giá để cân nhắc sửa đổi, loại bỏ. Điều này sẽ kéo theo hệ quả là những ngành nghề không cần thiết quy định điều kiện kinh doanh.
“Các bộ, ngành dường như đang thực hiện các hoạt động này một cách cơ học, đó là nâng các quy định từ cấp thông tư lên thành nghị định và vẫn giữ nguyên tính chất của quy định, chưa đánh giá về tính hợp lý và hiệu quả của các quy định về điều kiện kinh doanh”, ông Lộc cho biết.
Đồng tình với ý kiến trên, ông Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế, Bộ Tư pháp cho biết, việc không chuẩn bị, không rà soát đã dẫn đến tình trạng “nước đến chân mới nhảy” và buộc Thủ tướng Chính phủ phải chỉ đạo rút gọn quy trình trình nghị định, dẫn đến chất lượng các nghị định này rất có vấn đề.
Điển hình như Bộ Công Thương “gom” 22 thông tư thành 1 nghị định, Bộ Y tế “sắp xếp” 70 thông tư thành 12 nghị định, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn “nâng cấp” 34 thông tư quy định nhiều lĩnh vực thành 1 nghị định. Cùng với đó là sự chồng chéo giữa các nghị định về đối tượng điều chỉnh, tác động. Cùng một nghề nhưng lại được điều chỉnh bởi nhiều nghị định.
Cũng nhận định về vấn đề này, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, VCCI cho biết, hoạt động rà soát, ban hành các nghị định về điều kiện kinh doanh thực hiện khá chậm và đặt ra nhiều quan ngại về sự minh bạch trong quá trình xây dựng.
Bởi, theo ông Tuấn, hiện nay các nghị định, thông tư về điều kiện kinh doanh được các bộ xây dựng với 8 không, đó là: không đăng dự thảo trên mạng; không lấy ý kiến doanh nghiệp; không tổ chức hội thảo; không đánh giá tác động; không tổng kết thi hành; không kiểm soát thủ tục hành chính; không thuyết minh; không bản giải trình ý kiến.
Theo ông Tuấn, trong những dự thảo VCCI tiếp cận được, thì thấy tìm được khá nhiều mâu thuẫn giữa tờ trình và nội dung dự thảo nghị định, sự không phù hợp giữa giải trình và mục đích của điều kiện kinh doanh được đề xuất... Thậm chí, tư duy lo hộ doanh nghiệp trong nhiều văn bản vẫn khá rõ.
Đơn cử, trong tờ trình Nghị định về điều kiện kinh doanh vận tải biển có giải trình lý do bổ sung một số điều kiện kinh doanh để nâng cao chất lượng doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển và nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải biển.
Trong khi đó, Luật Đầu tư quy định lý do ban hành điều kiện kinh doanh là quốc phòng, an ninh quốc gia; trật tự, an toàn xã hội; đạo đức xã hội và sức khỏe cộng đồng.
Ông Đậu Anh Tuấn cũng bày tỏ lo ngại về chất lượng các nghị định khi tính đến nay đã có 50 nghị định, trong đó 38 nghị định đã trình Chính phủ. Khối lượng nghị định nhiều đến mức Bộ Tư pháp phải thẩm định tới 44 nghị định trong một tuần. Trong khi đó, chỉ có 24/50 nghị định được lấy ý kiến từ đại diện cộng đồng doanh nghiệp là VCCI.
Cũng góp ý cho việc rà soát, sửa đổi, loại bỏ các điều kiện kinh doanh trong các nghị định, ông Đậu Anh Tuấn cho biết, các cơ quan nhà nước cần đề cao đến tính minh bạch trong quá trình rà soát, xây dựng nghị định liên quan đến điều kiện kinh doanh.
“Bởi, doanh nghiệp sẽ không quá sợ điều kiện kinh doanh nếu nó được ban hành một cách minh bạch, thay vì ban hành một cách khó hiểu như hiện nay”, ông Tuấn cho biết./.
Kim Hiền
URL: https://kinhtevadubao.vn/gan-3000-dieu-kien-kinh-doanh-ban-hanh-trai-tham-quyen-5737.html
Print© Kinh tế và Dự báo - Bộ Kế hoạch và Đầu tư