Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính đến ngày 15/11, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt gần 7 tỷ USD, tăng 17,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo VASEP, năm 2014, thủy sản Việt Nam đã có và nắm bắt được một số cơ hội thuận lợi, tranh thủ đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu.

Điển hình là việc ngành tôm Thái Lan gặp nhiều khó khăn như sản lượng giảm mạnh do ảnh hưởng của EMS (Hội chứng tôm chết sớm), EU cắt giảm ưu đãi thuế quan cho mặt hàng tôm chín của nước này trong năm nay và năm tới là tôm nguyên liệu, và gần đây nhất là thông tin về việc sử dụng lao động bất hợp pháp trong ngành thủy sản của nước này. Đây là cơ hội tốt Việt Nam đã và sẽ tận dụng để đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường EU và Mỹ.

Bên cạnh đó, hoạt động khai thác thủy sản cũng có nhiều thuận lợi nhờ thời tiết và nhờ việc triển khai Nghị định 67/2014/NĐ-CP về một số chính sách phát triển thủy sản và hỗ trợ ngư dân sản xuất tại các vùng biển xa. Do vậy, xuất khẩu mực, bạch tuộc, cua ghẹ và các loại cá biển khác đều tăng trong 9 tháng đầu năm nay.

Lệnh cấm nhập khẩu của Nga đối với thủy sản EU, Mỹ, Na Uy, Australia và Nhật Bản trong năm qua cũng là cơ hội tốt cho thủy sản Việt Nam thâm nhập trở lại thị trường này, nhất là mặt hàng cá tra. Từ đầu tháng 8/2014 đến tháng 9/2014, đã có 26 doanh nghiệp Việt Nam được phép xuất khẩu vào thị trường Nga, sau khi bị tạm ngừng xuất khẩu từ 31/01/2014.

Bên cạnh hàng loạt cơ hội xuất khẩu rộng mở, những khó khăn, thách thức từ nội tại và thị trường nước ngoài đối với ngành thủy sản cũng ngày càng nhiều, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của cộng đồng thủy sản, nhất là các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu.

VASEP đánh giá, khó khăn nổi cộm trong năm qua là tình trạng một số mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, như: tôm, cá tra… bị thua thiệt về thuế chống bán phá giá.

Ngoài vấn đề thuế chống bán phá giá, năm qua, chi phí cho hoạt động xuất khẩu gia tăng cũng tạo gánh nặng và áp lực lớn cho doanh nghiệp. Theo phản ánh của các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản, doanh nghiệp đã phải chịu hàng chục phụ phí các loại. Ngoài ra, chủ hàng còn phải đóng thêm các loại phí khác như phí thủ tục, phí hóa đơn, phí lưu kho bãi, phí cầu đường, phí giao hàng lẻ theo container.... Các doanh nghiệp tính toán, so với 2013, năm nay các loại phí này tăng 20%-30% khiến lợi nhuận của doanh nghiệp giảm mạnh./.