Vẫn còn “vướng”

Chỉ thị 23 đã nêu bật mục tiêu đến cuối năm 2015 phải đạt tối thiểu 50% số lượng cửa hàng thuộc hệ thống phân phối của mình tại 8 địa phương là: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Quảng Nam và Bà Rịa-Vũng Tàu bán xăng E5.

Còn theo Quyết định số 53/2012/QĐ- TTg của Thủ tướng Chính phủ, kể từ ngày 1/12/2015, xăng sinh học E5 sẽ “bắt buộc” sử dụng rộng rãi cho các loại phương tiện giao thông cơ giới đường bộ trên toàn quốc. Đây là một chủ trương đúng và là chìa khóa để giải quyết bài toán nhiên liệu sinh học.

Sau hơn một tháng thực hiện Chỉ thị 23, các cơ quan, địa phương đã tích cực tuyên truyền, rà soát hoạt động các nhà máy nhiên liệu ethanol, hệ thống các cửa hàng bán lẻ. Kết quả được đánh giá là khả quan, nhưng cũng xuất hiện nhiều khó khăn nảy sinh.

Phản ánh từ các nhà sản xuất cho thấy đang khó khăn từ nguồn cung ethanol nhiên liệu. Hiện 2 nhà máy cung cấp chính, cũng như các nhà máy sản xuất E100 đều đang khó khăn trong vận hành sản xuất. Giá ethanol sản xuất trong nước còn cao, dẫn tới giá xăng E5 cao.

Còn từ các địa phương, TP. Hồ Chí Minh cho biết, hiện mới chỉ có 13/514 cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn bán xăng E5, sản lượng chiếm khoảng 4% tổng sản lượng xăng dầu của Thành phố.

Tương tự tại TP. Cần Thơ cũng mới chỉ có 63/170 cửa hàng bán xăng E5. Tình hình này phổ biến tại các địa phương khác.

Tuy nhiên, các địa phương đều cho rằng, để mở rộng mạng lưới, đạt mục tiêu 50% số cửa hàng bán xăng E5 không khó, mà quan trọng là vấn đề nguồn hàng, cũng như sự hấp dẫn của loại nhiên liệu này đối với người tiêu dùng.

Các đại lý, chủ cửa hàng chia sẻ rằng, xăng E5 hao hụt cao; chi phí đầu tư, chuyển đổi, vệ sinh bồn bể, trụ bơm và thay đổi các bảng biểu… sẽ dẫn đến lợi nhuận không cao bằng hoặc hơn bán xăng Ron 92.

Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất xăng cho rằng, với mức giá này, nhà sản xuất chưa thấy nhiều hấp dẫn so với giá thành.

Theo thống kê, cả nước hiện có 7 nhà máy sản xuất ethanol với tổng công suất 535 triệu lít/năm, xây dựng theo quy hoạch tại những vùng trồng sắn trọng điểm, đủ khả năng cung cấp ethanol để pha chế xăng E5, E10.

Tuy nhiên, do thị trường tiêu thụ xăng E5 còn hạn chế nên hiện nay, phần lớn sản phẩm của các nhà máy phải xuất khẩu với giá thấp, vì vậy các đơn vị đang phải sản xuất cầm chừng. Đến nay, số xăng E5 bán ra chỉ bằng 1/8 so với xăng dầu truyền thống.

Để sản xuất nhiên liệu sinh học, nguyên liệu đầu vào ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của nhà máy, chiếm tới 60% giá thành sản phẩm. Nhưng giá thu mua nguyên liệu hiện nay còn cao, biến động theo thời vụ, nguồn vốn để đầu tư mua nguyên liệu lớn do một năm chỉ có một vụ sắn, lãi vay ngân hàng còn cao.

Quyết tâm thực hiện đúng lộ trình

Đánh giá việc tuyên truyền sản xuất, tiêu thụ xăng sinh học đã đạt những kết quả tích cực trong thời gian đầu triển khai, đặc biệt là sau một thời gian khá dài sử dụng, loại xăng sinh học tại Việt Nam chưa xảy ra sự việc liên quan đến an toàn, chất lượng, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu chuẩn bị tốt các điều kiện đảm bảo chủ trương tăng cường lưu thông, sử dụng xăng E5 theo đúng lộ trình mà Chính phủ đặt ra trong Quyết định số số 53/2012/QĐ-TTg.

Nhấn mạnh ý nghĩa bảo vệ môi trường, an ninh năng lượng quốc gia và cải thiện đời sống cho người nông dân, Phó Thủ tướng lưu ý tới phương án lộ trình "mềm" có tính khuyến khích, thuyết phục và kêu gọi ý thức của người tiêu dùng trong việc sử dụng nguồn nhiên liệu có nhiều ưu điểm này, nhưng cũng cần sự quyết đoán và kiên định các mục tiêu đã đặt ra.

"Còn một tháng rưỡi nữa, mục tiêu 50% số cửa hàng bán xăng E5 dù nhiều khó khăn nhưng vẫn có thể đạt được nếu có những biện pháp quyết liệt, cùng chính sách phù hợp hơn nữa", Phó Thủ tướng nêu rõ.

Chỉ rõ những bất cập cần khắc phục, Phó Thủ tướng yêu cầu phải làm thay đổi mạnh mẽ hơn nữa nhận thức, kiên quyết trong các giải pháp để đạt mục tiêu đã định trong Chỉ thị 23 cũng như lộ trình triển khai trên toàn quốc trong Quyết định 53.

Về vấn đề sản xuất, Bộ Công Thương làm việc với các đầu mối để tháo gỡ khó khăn về giá, về chi phí sản xuất, đảm bảo lợi ích các bên, nhưng cũng có sự ràng buộc để đảm bảo nguồn cung, tránh thiếu hụt xăng E5 trên thị trường bán lẻ.

Phó Thủ tướng giao các bộ, đơn vị đầu mối tiếp tục bám sát diễn biến trên thực tế, rà soát các lộ trình trong Quyết định 53 của Thủ tướng Chính phủ để có phương án triển khai phù hợp./.