Sáng ngày hôm nay (08/12), Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam đã tổ chức “Diễn đàn bán lẻ Việt Nam 2016” với chủ đề “Thương mại điện tử, công nghệ di động với ngành dịch vụ bán lẻ Việt Nam”. Diễn đàn bán lẻ được tổ chức lần đầu năm 2008, đã trở thành một sự kiện thường niên do Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam tổ chức.

Kinh doanh trực tuyến trong bán lẻ là xu hướng tất yếu

Thương mại điện tử (TMĐT) và công nghệ di động đã mang lại những cơ hội to lớn và tác động mạnh mẽ đến các ngành kinh tế, đặc biệt là ngành phân phối bán lẻ khắp toàn cầu, trong đó có Việt Nam.

Theo TS. Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam cho biết, tuy mới phát triển, nhưng doanh thu của TMĐT ở Việt Nam đã đạt 4,07 tỷ USD vào năm 2015, tăng gấp 5 lần so với năm 2012, trung bình tốc độ tăng trưởng của TMĐT là hơn 20%/năm dù quy mô giao dịch chưa cao.

Nhấn mạnh về sự phát triển của thương mại điện tử, ông Nguyễn Thanh Hưng, Chủ tịch Hiệp hội TMĐT Việt Nam (Vecom) cho rằng, khi bán hàng đa kênh phổ biến, kinh doanh trực tuyến trong bán lẻ là tất yếu, thì việc hợp nhất Vecom và Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam sẽ là tất yếu trong xu thế phát triển kinh doanh TMĐT trong bán lẻ hiện nay.

Phân tích kỹ hơn, ông Hưng cho biết, bán hàng đa kênh, xu hướng tất yếu được dự đoán trước đó, nay đã thành hiện thực. Các doanh nghiệp bán lẻ lớn trong nước, như: FPT, Hapro, Vingroup, Viettel… đều đang tận dụng các yếu tố mới vào hoạt động kinh doanh TMĐT của mình, như: công nghệ di dộng, điện toán đám mây, dữ liệu lớn và Internet vạn vật. Ranh giới của kinh doanh TMĐT trong bán lẻ sẽ dần bị xóa nhòa.

Cũng theo Chủ tịch Vecom, doanh thu TMĐT trong toàn ngành bán lẻ tại các thị trường phát triển, như: Mỹ, Đức khoảng 5%, trong khi con số này ở Trung Quốc là 9%-10%, còn tại Việt Nam chỉ khoảng 3%. Châu Á được nhận định là khu vực có tốc độ phát triển TMĐT mạnh nhất thế giới nên tiềm năng của lĩnh vực này ở Việt Nam rất lớn.

Nghiên cứu của Vecom cho biết, Việt Nam hiện có tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 6%/năm; Tốc độ phát triển Internet trên 50%; Doanh thu tiếp thị trực tuyến tăng từ 26 triệu USD lên 330 triệu USD trong giai đoạn 2010-2015. Dự tính năm 2020, doanh thu tiếp thị trực tuyến sẽ đạt 1,8 tỷ USD, tăng gấp 5,5 lần năm 2015...

Đồng tình với quan điểm đó, bà Đinh Thị Mỹ Loan đưa ví dụ, “ông lớn” TMĐT Amazon nay đã có các cửa hàng thực, trong khi hệ thống Walmart lại bắt đầu đầu tư cho bán hàng trực tuyến.

“Bán lẻ kiểu thuần túy đơn kênh, chỉ bán tại cửa hàng hoặc chỉ bán trực tuyến sẽ dần biến mất và con đường rộng mở cho bán hàng đa kênh”, TS. Loan khẳng định.

Không chỉ xin sáp nhập, đại diện cả hai Hiệp hội TMĐT và bán lẻ cùng thống nhất dự kiến sẽ đề xuất Bộ Công Thương thành lập một ngày mua sắm toàn quốc với những khuyến mãi lớn ở cả hai hình thức mua sắm onl – off.

Dự kiến năm 2020, doanh thu từ lĩnh vực TMĐT nước ta sẽ đạt 10 tỷ USD

Tuy nhiên, bên cạnh đó, hiện nay, dịch vụ bán lẻ trực tuyến Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều rào cản. Một trong số đó là việc bán lẻ trực tuyến vẫn còn duy trì hình thức “mua trực tuyến, nhận hàng trực tiếp và thanh toán bằng tiền mặt”. Nguyên nhân của tình trạng trên một phần là do, hoạt động thanh toán trực tuyến chưa “song hành” khiến hoạt động TMĐT của Việt Nam “chưa hoàn thiện”.

Ông Nguyễn Thanh Hưng phản ánh, còn 90% giao dịch thanh toán bằng tiền mặt là khó khăn cho sự phát triển của TMĐT vì TMĐT cần phải có thanh toán trực tuyến.

Chỉ rõ những những cơ hội, tiềm năng cho TMĐT cần được khai thác của ngành bán lẻ, ông Phạm Thành Công, Trưởng phòng cấp cao của Công ty Nielsen (tập đoàn đa quốc gia của Mỹ và hiện đang dẫn đầu trong lĩnh vực nghiên cứu thị trường tại Việt Nam) cho rằng, đó là 1,3 triệu cửa hàng truyền thống, chiếm 85% doanh thu của ngành bán lẻ và hơn 65 triệu người sống ở khu vực nông thôn, đóng góp 54% tổng doanh số ngành bán lẻ.

“Đáp ứng được thị trường nông thôn, ngành bán lẻ nói chung và TMĐT nói riêng sẽ có được một bước đà quan trọng để tiệm cận những mục tiêu phát triển đã đặt ra”, đại diện Công ty Nielsen nhận định.

Đến tham dự Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hồ Thị Kim Thoa khẳng định: “Với tốc độ phát triển hiện nay, dự kiến năm 2020, TMĐT sẽ đạt doanh thu 10 tỷ USD, chiếm 5% tổng mức bán lẻ hàng hóa của cả nước. Đây là mục tiêu tương đối cao song sẽ đạt được. Trong đó, điểm sáng nhất của TMĐT là tiếp thị trực tuyến. Dự kiến đến năm 2020 sẽ đạt được 1,8 tỷ USD”.

Tương lai của bán lẻ sẽ là những gian hàng ảo

Dự báo về tương lai của ngành bán lẻ, bà Đinh Thị Mỹ Loan dự báo, khoa học, công nghệ luôn phát triển cho phép các nhà bán lẻ mở rộng tầm hoạt động (không chỉ giới hạn ở thị trường nội địa mà còn vươn ra quốc tế), hoạt động đa kênh (online/offline), chứ không còn việc bán lẻ đơn kênh để tăng cơ hội kết nối với khách hàng.

Như kênh bán lẻ trực tuyến (online) nổi tiếng Amazon.com đã có các cửa hàng bán lẻ trực tiếp và từ 01/01/2017 dự kiến sẽ phổ cập các cửa hàng Amazon Go (người mua hàng tại cửa hàng thanh toán bằng quẹt thẻ, không cần xếp hàng thanh toán như các cửa hàng truyền thống).

Cùng với đó, điện thoại di động sẽ đóng góp to lớn và phổ biến hơn trong hoạt động mua - bán lẻ. Theo bà Đinh Thị Mỹ Loan, nhiều nhà bán lẻ sẽ chọn giải pháp dựa vào điện toán đám mây, mua sắm qua mạng xã hội…

Ngoài ra, theo ông Phạm Thành Công, phát triển TMĐT cần lưu ý đến việc cung cấp thông tin để người tiêu dùng có thể phân biệt giữa thông tin thực và ảo, có cảm xúc với TMĐT và dần thay thế thói quen mua sắm truyền thống bằng TMĐT.

Do đó, hình thức mua sắm ảo (cá nhân hóa những kinh nghiệm mua sắm tại cửa hàng thông qua việc sử dụng các hình ảnh 3 chiều và màn hình thực tế ảo, tạo ra những trải nghiệm mua sắm sống động) cũng sẽ là tương lai ngành bán lẻ Việt Nam thời công nghệ.

Đặc biệt, hiện TMĐT đang vướng về thanh toán trực tuyến. Song với xu hướng thanh toán tiền mặt sẽ mất dần ưu thế, Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa nhận định, hoạt động thanh toán trực tuyến sẽ phát triển, góp phần thúc đẩy sự phát triển của TMĐT. Điển hình, năm 2015 chỉ có 11 ngân hàng thương mại, thì năm 2016 đã có 19 ngân hàng ngân hàng thương mại tham gia ngày bán hàng trực tuyến.

Số liệu khảo sát của Google APAC cũng cho thấy, ở Việt Nam, 55% người dùng smartphone. Đến năm 2020 thì cứ 10 người, sẽ có 8 người dùng điện thoại di động; 46% người sở hữu máy tính cá nhân.

Bên cạnh đó, số liệu khảo sát cũng dự báo, xu hướng mua sắm trực tuyến qua điện thoại di động đang ngày một gia tăng. 70% người mua sẽ lên mạng tìm kiếm thông tin, địa chỉ mua hàng… trước khi quyết định mua sắm; 82% dùng điện thoại di động để quyết định mua hàng ngay khi vào cửa hàng. Gần 50% người sử dụng smartphone ở khu vực thành thị có thực hiện các hoạt động liên quan đến mua sắm online trên điện thoại di động. Có đến 92% người sử dụng internet tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh mua sắm trực tuyến./.