Năm 2019, ngành Tài chính “thắng lợi toàn diện” với nhiều mặt xuất sắc

Hội nghị trực tuyến tại 63 điểm cầu trên cả nước, với sự tham dự của đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và đại diện các cơ quan tài chính tại địa phương.

Báo cáo của Bộ Tài chính được trình bày sinh động bằng một video clip, thể hiện rõ rất những kết quả nổi bật của ngành Tài chính trong năm qua.

Toàn cảnh Hội nghị

Theo Bộ Tài chính, năm 2019, mặc dù khối lượng văn bản quy phạm pháp luật được giao chủ trì xây dựng là khá lớn, Bộ Tài chính đã hoàn thành 100% kế hoạch xây dựng luật, pháp lệnh được giao.

Năm qua, Bộ Tài chính đã tổ chức điều hành thu, chi NSNN chủ động, đảm bảo chặt chẽ, kỷ luật, kỷ cương, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra. Nhờ chủ động trong triển khai, kết hợp với sự phát triển khả quan của nền kinh tế, thu cân đối NSNN đến ngày 31/12/2019 đạt 1.549,5 nghìn tỷ đồng, vượt 138,2 nghìn tỷ đồng (tương đương 9,79%) so với dự toán, tăng 92,2 nghìn tỷ đồng so với nhận định đánh giá tại báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 vừa qua, tăng 8,7% so thực hiện năm 2018.

Đáng chú ý, đây là năm thứ hai thu ngân sách trung ương vượt thu. Thu ngân sách trung ương vượt 32 nghìn tỷ đồng (tăng 4%) so dự toán. Thu ngân sách địa phương vượt trên 106,2 nghìn tỷ đồng (tăng 17,7%) so dự toán; 63/63 tỉnh, thành phố vượt dự toán thu NSNN trên địa bàn; 60/63 tỉnh, thành phố đạt và vượt dự toán thu ngân sách địa phương.

Bội chi NSNN năm 2019 ước khoảng 3,4% GDP thực hiện (dự toán 3,7% GDP). Việc phát hành trái phiếu chính phủ để bù đắp bội chi và trả nợ gốc được thực hiện chủ động, phù hợp với khả năng ngân quỹ nhà nước.

Bộ Tài chính cũng đã tăng cường quản lý, giám sát, kiểm soát bội chi và vay nợ của ngân sách địa phương; siết chặt quản lý vay và bảo lãnh chính phủ, góp phần giảm nợ công.

Đến cuối năm 2019, dư nợ công dưới 55% GDP, nợ chính phủ dưới 48,5% GDP (trong đó: nợ trong nước chiếm 62,3%, nợ ngoài nước chiếm 37,7%), nợ nước ngoài quốc gia khoảng 45,8% GDP (Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ quy định các tỷ lệ nợ công và nợ nước ngoài quốc gia các năm trong giai đoạn 2016 - 2020 tương ứng là không quá 65% GDP, không quá 54% GDP và không quá 50% GDP).

Năm 2019, cũng là năm Bộ Tài chính đạt được nhiều kết quả nổi bật trên các mặt công tác khác, như: tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng chính phủ điện tử phục vụ người dân, doanh nghiệp; xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; triển khai tái cấu trúc thị trường tài chính, tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, đổi mới đơn vị sự nghiệp công; tăng cường quản lý thị trường, giá cả, kiểm soát lạm phát; quản lý chặt chẽ, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra tài chính - ngân sách...

Theo đánh giá của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, nhiệm vụ tài chính – NSNN năm 2019 được triển khai trong bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội của đất nước đạt được nhiều kết quả tích cực, khá toàn diện với 12/12 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra (trong đó 7 chỉ tiêu vượt, 5 chỉ tiêu đạt).

Người đứng đầu ngành Tài chính khẳng định, “đóng góp vào những thành tựu, kết quả kinh tế - xã hội của đất nước nêu trên, có sự cố gắng, nỗ lực của toàn Ngành Tài chính. Trong điều kiện nền kinh tế có nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn, thách thức, ngành Tài chính đã hoàn thành khá toàn diện nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đánh giá năm 2019, ngành tài chính “thắng lợi toàn diện”, nhiều mặt xuất sắc. Điểm nổi bật nhất là thu ngân sách vượt dự toán, cả Trung ương và địa phương (năm thứ 4 liên tiếp vượt dự toán) góp phần tạo thêm nguồn lực đầu tư cho phát triển. Bộ Tài chính đã làm được việc lần đầu tiên sau nhiều năm toàn bộ các tỉnh, thành đều vượt thu ngân sách.

Tính chung, cả nước đã vượt dự toán trên 138.000 tỷ đồng, tăng gần 10% so với dự toán. Bội chi ngân sách chỉ có 3,4% GDP, thấp hơn mục tiêu Quốc hội đề ra là 3,6%.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, các địa phương trong công tác điều hành giá, trong đó có việc điều chỉnh giá điện, xăng dầu, các dịch vụ giáo dục, y tế và quản lý, kiểm soát chặt chẽ giá cả thị trường, bảo đảm bình ổn giá và kiểm soát lạm phát theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

“Điều hành giá cũng phải là nghệ thuật, chứ không phải đơn giản là tăng giá ào ào”, Thủ tướng nói.

8 nhóm giải pháp trong năm 2020

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, Bộ Tài chính xác định nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu năm 2020 là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan; cắt giảm, đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, rút ngắn quy trình xử lý, hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý; giảm thời gian thủ tục hành chính đảm bảo công khai minh bạch và nâng cao trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu tại Hội nghị

Bên cạnh đó, tiếp tục phối hợp toàn diện với các bộ, ngành để cải cách toàn diện quy định về quản lý chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu phù hợp với thông lệ quốc tế để đến năm 2020 đạt được mục tiêu yêu cầu đề ra. Đồng thời, phấn đấu nâng xếp hạng chỉ số nộp thuế và bảo hiểm xã hội và chỉ số xếp hạng giao dịch thương mại qua biên giới…

“Bộ Tài chính đã đề ra 8 nhóm giải pháp với 24 giải pháp cụ thể để tổ chức thực hiện trong năm 2020. Chúng tôi rất mong muốn được lắng nghe ý kiến tham gia, đóng góp của các quý vị đại biểu để làm rõ nét hơn kết quả đạt được trong năm qua và đặc biệt là trao đổi, thảo luận các giải pháp để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao cho ngành Tài chính năm 2020”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói.

Ngành tài chính phải tận tâm, phải lắng nghe

Một số chỉ tiêu trọng tâm trong năm 2020 của Bộ Tài chính, đó là: Tăng thu NSNN khoảng 3% so với dự toán Quốc hội giao; tỷ lệ động viên vào NSNN là 22,2% GDP; bội chi NSNN là 3,44% GDP; dư nợ công là 54,3 GDP; nợ chính phủ là 48,5 GDP; nợ nước ngoài của Quốc gia là 45,8% GDP; nợ thuế dưới 5% tổng thu NSNN.

Chỉ đạo phương hướng, nhiệm vụ trong năm 2020 đối với ngành Tài chính, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ mong muốn ngành Tài chính tiếp tục đổi mới tư duy chiến lược, thể hiện rõ tinh thần kiến tạo phục vụ. Không chỉ là mệnh lệnh hành chính, quan liêu, ngành tài chính phải thể hiện tầm nhìn vĩ mô vì lợi ích tổng thể của nền kinh tế, vì lợi ích chung của cả đất nước, vì quốc gia, dân tộc, đặc biệt là không né tránh trách nhiệm, không thoái thác nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao.

Ngành tài chính phải xông lên phía trước, tiên phong trong sự nghiệp đổi mới của đất nước, trong việc thúc đẩy phát triển của đất nước. Cán bộ tài chính phải tiên phong, gương mẫu, khắc phục tình trạng buông lỏng kỷ luật, kỷ cương tài chính, chậm trong đề xuất và xử lý các đề xuất kiến nghị của ngành và địa phương ở một số đơn vị.

Thủ tướng cũng mong muốn ngành Tài chính cần tiếp thu, lắng nghe, có tinh thần thái độ làm việc một cách cầu thị, không được để tình trạng chậm chạp, nhũng nhiễu, tham nhũng, tiêu cực; xử lý nghiêm các vi phạm nhằm tiếp tục góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Trước mắt, Bộ Tài chính cần tập trung giải quyết các vấn đề tồn tại, trong đó có việc giải ngân vốn đầu tư công. Nhắc lại con số giải ngân năm 2019 mới đạt 73,5% dự toán, Thủ tướng nhấn mạnh, điều này ảnh hưởng đến tăng trưởng và yêu cầu Bộ phối hợp với các bộ, ngành khắc phục tình trạng này ngay từ đầu năm nay, không để “bài ca muôn thuở” về giải ngân chậm tái diễn trong năm 2020.

Trước thực tế tiến độ cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn của doanh nghiệp Nhà nước triển khai chậm (năm 2019 mới phê duyệt được phương án của 12 doanh nghiệp), Thủ tướng yêu cầu Bộ phải đề xuất giải pháp mạnh đối với Chính phủ để xử lý, tháo gỡ ách tắc, nhất là vấn đề đất đai trong cổ phần hóa.

Về nhiệm vụ năm 2020, Thủ tướng lưu ý bối cảnh thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, trong đó thương mại toàn cầu giảm, Bộ cần đề xuất các chính sách để huy động nguồn lực cho đất nước, góp phần thực hiện được mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 300 tỷ USD năm 2020.

“Ngành tài chính phải tận tâm, phải lắng nghe”, để sửa mình, để phấn đấu thì mới có bước phát triển mới, Thủ tướng nêu rõ. “Chúng ta đang nói đến khát vọng hùng cường của Việt Nam, vậy thì ngành tài chính với 7 vạn người đóng góp vào sự khát vọng này như thế nào?”.

Thủ tướng phát biểu chỉ đạo Hội nghị

Chính vì thế, ngành cần tham mưu, tư vấn cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những định hướng, giải pháp cụ thể để nâng cao tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế, tận dụng cơ hội khoa học công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững, ứng phó hiệu quả hơn với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững.

Thủ tướng cũng cho rằng, ngành tài chính là huyết mạch quan trọng, có vai trò dẫn dắt nền kinh tế phát triển và đề nghị Bộ Tài chính “đổi mới tư duy và xây dựng chiến lược chính sách”.

Tài chính là kinh tế, nguồn lực, tiềm lực của đất nước, không chỉ đã có, đang có, mà sẽ có. Tài chính phải vì mục tiêu thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững, góp phần củng cố quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế.

“Cho nên các chính sách tài chính như thuế, chi ngân sách, thị trường chứng khoán... phải tập trung khơi thông, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, giải phóng năng lực sản xuất, phát huy tiềm năng thế mạnh, tháo gỡ khó khăn vướng mắc, phát triển mạnh mẽ các ngành, lĩnh vực là động lực tăng trưởng của Việt Nam", Thủ tướng nói.

Nhấn mạnh nguồn thu ngân sách là từ sản xuất trong nước, xuất nhập khẩu, dịch vụ..., Thủ tướng yêu cầu thời gian tới, ngành tài chính cần phải tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh phát triển, làm sao cho “chiếc bánh” to hơn để có nguồn thu lớn hơn. Đây chính là câu hỏi về thể chế, chính sách mà ngành tài chính là đơn vị “cầm cân” quan trọng.

Đặc biệt, ngành cần phối hợp tốt với Ngân hàng Nhà nước để kiểm soát lạm phát, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, nhất là trong dịp Tết có thể dễ gây lạm phát tâm lý.

Ngoài ra, Bộ cần quyết tâm và có giải pháp để năm 2020 vượt thu ngân sách ít nhất 5%; siết chặt kỷ luật ngân sách.

Đặc biệt, “Bộ Tài chính đã đưa ra một chương trình giảm chi phí vay vốn, nhất là vay vốn nước ngoài, rất tốt, rất cần thiết. Nên phổ cập để các cấp, ngành áp dụng, đặc biệt là huy động các nguồn trong điều kiện nợ công giảm”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh đổi mới cơ chế tài chính đơn vị sự nghiệp công lập và giá dịch vụ công theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6, trong đó có cải cách tiền lương là việc cấp bách.

Ngoài ra, Bộ cần chủ động hội nhập tài chính quốc tế, chủ động thực hiện các hiệp định thương mại chúng ta đã ký, thực hiện tốt nhiệm vụ Chủ tịch ASEAN liên quan đến lĩnh vực tài chính, trong đó có 37 hội nghị liên quan đến lĩnh vực tài chính, ngân hàng. Thông tin kịp thời hơn, tháo gỡ các vướng mắc hơn nữa để cải thiện đánh giá về triển vọng, hệ số tín nhiệm của Việt Nam ngay trong năm nay./.