Đó là khẳng định của ông Cao Quốc Hưng, Thứ trưởng Bộ Công Thương tại hội thảo "Công nghệ Robotics - Mechatronics trong Cách mạng Công nghiệp 4.0 - Nhu cầu và giải pháp cho doanh nghiệp Việt Nam" do Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức vào sáng ngày 21/8.

Toàn cảnh Hội thảo

Những thách thức đặt ra

Robotics-Mechatronics (tạm dịch là Công nghệ robot – Cơ điện tử) có thể được xem là một trong những trụ cột của nền công nghiệp 4.0 với những nhà máy thông minh và doanh nghiệp được chuyển đổi số hóa toàn diện, cũng như nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống.

Theo đánh giá của TS. Hoàng Việt Hồng, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Viện Máy và Dụng cụ công nghiệp, ứng dụng công nghệ robot và tự động hóa hiện nay đã phổ biến trên thế giới và mang lại những hiệu quả lớn đối với nền kinh tế quốc gia, đặc biệt là sự phát triển của các doanh nghiệp. Việc đưa robot vào ứng dụng trong doanh nghiệp để sản xuất sản phẩm có thể giúp giải phóng sức lao động, tăng năng suất.

Tuy nhiên, công nghệ robot cũng đang đặt ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam. Theo kết quả điều tra, nghiên cứu trong năm 2018 của Bộ Công Thương phối hợp với Tổ chức Phát triển công nghiệp của Liên hợp quốc (UNIDO) thực hiện về mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp Việt Nam đối với Cách mạng “Công nghiệp 4.0, số lượng các doanh nghiệp của Việt Nam quan tâm đầu tư, ứng dụng những công nghệ mới, đặc biệt công nghệ cốt lõi của Cách mạng Công nghiệp 4.0 vào trong quá trình sản xuất còn rất khiêm tốn.

Theo Thứ trưởng Cao Quốc Hưng, mặc dù hiện nay các doanh nghiệp có nhu cầu lớn, nhưng chưa có đủ tiềm lực và định hướng chiến lược trong quá trình đầu tư này.

Trên 97% các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí siêu nhỏ, nên gặp nhiều khó khăn thách thức về nguồn vốn, trình độ khoa học công nghệ, nguồn nhân lực và năng lực đổi mới sáng tạo còn rất thấp. Mối liên kết giữa doanh nghiệp với các tổ chức khoa học và công nghệ còn hạn chế, chưa hiệu quả.

“Các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước những thách thức rất lớn giữa nhu cầu và khả năng ứng dụng Công nghệ robot - Cơ điện tử trong quá trình sản xuất. Các doanh nghiệp đang cần những nhà khoa học, chuyên gia công nghệ cùng phối hợp để trả lời câu hỏi “Ai?” và “Làm như thế nào?” để giải quyết những thách thức này, Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Chia sẻ về vấn đề này, TS. Hoàng Việt Hồng cũng cho rằng, thực tế hiện nay, doanh nghiệp muốn tăng cường ứng dụng công nghệ hiện đại, có thêm nhiều robot để phục vụ sản xuất đang còn gặp rất nhiều khó khăn với hàng loạt các bài toán đặt ra về nhân sự, vốn đầu tư cho hệ thống công nghệ, trình độ kỹ thuật tại các cơ sở còn thiếu đồng bộ từ sản xuất đến kho bãi...

Giải pháp nào cho doanh nghiệp Việt Nam?

Trước những thách thức giữa nhu cầu và khả năng ứng dụng Công nghệ robot - Cơ điện tử trong quá trình sản xuất thì giải pháp nào có thể giúp các doanh nghiệp Việt Nam ứng dụng hiệu quả Công nghệ robot bắt nhịp với cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang phát triển mạnh mẽ hiện nay?

Theo TS. Hoàng Việt Hồng, Việt Nam cần có sự liên kết chặt chẽ giữa các chuyên gia nước ngoài với trong nước để đưa công nghệ mới, tự động hóa vào quá trình sản xuất. Đồng thời, các hoạt động thúc đẩy nghiên cứu, đầu tư cũng cần được chú trọng.

Bổ sung thêm về giải pháp, PGS, TS. Hồ Anh Văn Trường, Khoa học vật liệu JAIST (Nhật Bản) chia sẻ, rất nhiều ngành nghề có thể ứng dụng Công nghệ robot, không chỉ trong sản xuất công nghiệp. Robot mềm có thể ứng dụng trong nông nghiệp (hái quả, chăm sóc cây trồng), y tế (phẫu thuật, chăm sóc người già)...

Do đó, để làm phổ biến hóa ứng dụng công nghệ hiện đại, đặc biệt là Công nghệ robot vào đời sống xã hội, PGS, TS. Hồ Anh Văn Trường cho rằng, cần có sự chung tay của nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân. Trong đó, mạng lưới liên kết giữa các nhà khoa học trong và ngoài nước, giữa cơ quan nhà nước với các trí thức khoa học, giữa doanh nghiệp với khoa học… cần phải được tổ chức xây dựng một cách bài bản, có chiều sâu.

Còn theo Thứ trưởng Cao Quốc Hưng, để mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam ngày càng phát triển lớn mạnh và lan tỏa những giá trị tốt đẹp, cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, các trường đại học, các nhà khoa học cần sớm có những hành động, đề tài, dự án cụ thể, thiết thực để cùng phối hợp triển khai thực hiện, làm cơ sở hình thành các mạng lưới liên kết trong lĩnh vực Công nghệ robot – Cơ điện tử.

Bên cạnh đó, “những giải pháp đề xuất để triển khai thực hiện cần có sự nhìn nhận, đánh giá tổng thể và toàn diện nhưng bước đi thì phải cụ thể, phù hợp để đảm bảo chúng ta đón nhận thành công những cơ hội mà Công nghệ robot - Cơ điện tử nói riêng và cách mạng công nghiệp 4.0 nói chung có thể mang lại”, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng cho hay.

Thời gian tới, Bộ Công Thương cũng sẽ đồng hành cùng Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam thông qua cơ chế, chính sách hỗ trợ các trường đại học, tổ chức khoa học và công nghệ thu hút các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế, chuyên gia là người Việt Nam tại nước ngoài làm nòng cốt thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, phát triển và chuyển giao công nghệ, được quy định tại Quyết định số 754/QĐ-TTg, ngày 31/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án ứng dụng khoa học và công nghệ trong tái cơ cấu ngành Công Thương giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030./.