Tăng lương tối thiểu vùng vừa được Hội đồng Tiền lương quốc gia chốt phương án 12,4% và sẽ trình Chính phủ phê duyệt vào tháng 10 tới. Mức lương tối thiểu mới sẽ được áp dụng từ ngày 01/01/2016.

Với mức tăng này, doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động nói riêng sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, bởi việc tăng lương tối thiểu làm phát sinh một nguồn ngân sách khổng lồ của hơn 400.000 doanh nghiệp đang hoạt động cho các khoản: trả lương công nhân, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn...

Đặc biệt, với thực trạng doanh nghiệp lớn chỉ chiếm chưa đầy 2%, còn lại là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, cùng với việc cạnh tranh ngày càng khốc liệt, khiến số doanh nghiệp gặp khó khăn buộc phải giải thể đang có chiều hướng gia tăng, thì việc tăng lương tại thời điểm này khiến doanh nghiệp khó càng thêm khó. Cụ thể: số doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, chấm dứt hoạt động sản xuất, kinh doanh trong 8 tháng gần 6.300 doanh nghiệp, trong đó phần lớn là những doanh nghiệp có quy mô nhỏ dưới 10 tỷ đồng (chiếm 93,45%).

Tuy nhiên, doanh nghiệp muốn doanh thu ngày càng tăng, lợi nhuận ngày càng cao, thì người lao động cũng có ước mơ thu nhập ngày càng tăng để đời sống ngày càng thăng tiến. Chính vì vậy, việc tăng lương là một điều không thể tránh khỏi và mặc dù rất khó khăn, song doanh nghiệp buộc phải chấp nhận.

Có hai phương án để doanh nghiệp lựa chọn trước áp lực tăng lương, đó là tăng giá thành sản phẩm hoặc tăng năng suất lao động.

Với phương án thứ nhất, để đảm bảo lợi nhuận, trong khi chi phí sản xuất tăng giá, doanh nghiệp buộc phải tăng giá thành sản phẩm. Tuy nhiên, đây chỉ là phương án tạm thời. Bởi, ở Việt Nam, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp phần lớn phụ thuộc vào việc bán sản phẩm với giá thành thấp. Chính vì vậy, nếu tiến hành tăng giá, doanh nghiệp phải chấp nhận việc giảm năng lực cạnh tranh. Xét trong dài hạn, điều này đồng nghĩa với việc lượng hàng hóa, doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ giảm, thậm chí bị đào thải ra khỏi thị trường.

Với phương án thứ hai là tăng năng suất lao động. Mặc dù phương án này có hiệu quả chậm hơn và chi phí ban đầu tốn kém hơn, song đây là một phương án phát triển bền vững, nên được rất nhiều chuyên gia kinh tế ủng hộ. Bởi, chúng ta không thể mãi dựa vào phí nhân công giá rẻ.

Ở góc độ quản lý nhà nước, chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp trên báo Vietnamnet, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội Phạm Minh Huân cho biết, doanh nghiệp cần tiếp tục tiết kiệm, đẩy mạnh tăng năng suất lao động để có nguồn chăm lo cho người lao động, bởi chính người lao động là nguồn lực lớn để doanh nghiệp phát triển.

Theo đó, một trong những giải pháp để tăng năng suất lao động mà các chuyên gia kinh tế đưa ra đó là đổi mới công nghệ.

Nhận định về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng, cấu tạo hữu cơ là một trong những yếu tố quan trọng, quyết định đến năng suất lao động. Giữa các phương thức sản suất khác nhau không phải sản xuất ra cái gì mà sản xuất bằng cái gì. Nếu các doanh nghiệp chỉ tận dụng lao động giá rẻ, giản đơn thì năng suất lao động sẽ rất thấp (Minh Hạnh, 2014).

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hiện nay việc đổi mới khoa học công nghệ của doanh nghiệp trong nước còn chậm, ít được quan tâm đầu tư, hoặc nếu có đầu tư thì tốc độ đổi mới rất chậm so với các nước trong khu vực. Doanh nghiệp biết điều này nhưng lại không chịu đầu tư cho đổi mới. Chính vì vậy, để phát triển bền vững, doanh nghiệp cần thay đổi tư duy đổi mới công nghệ.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng cho rằng, quá trình chuyển đổi từ năng suất lao động thấp sang năng suất lao động cao ngoài việc hiện đại hóa thiết bị, công nghệ sản xuất, thì còn cần cả kỹ năng quản trị, tổ chức công việc. Thiếu một trong hai thứ đó năng suất lao động không thể cải thiện một cách bền vững được./.

Tham khảo từ:

Vũ Điệp (2015). Lương tối thiểu tăng 12,4% có quá sức doanh nghiệp, truy cập từ http://vietnamnet.vn/vn/xa-hoi/260119/luong-toi-thieu-tang-12-4--co--qua-suc--doanh-nghiep-.html

Minh Hạnh (2014). Làm gì để tăng năng suất lao động, truy cập từ http://www.qdnd.vn/qdndsite/vi-vn/61/43/kinh-te-xa-hoi/lam-gi-de-tang-nang-suat-lao-dong/334853.html