Kinh tế Vit Nam đang ngày càng ph thuc nhiều vào khối FDI

Trong nhng ngày gn đây, dư lun đang xôn xao v vic Samsung có chuyn sn xut khi Bc Ninh hay không khi hết thi hn ưu đãi, bi, k t khi hãng này bt đu thay đi cơ cu đu tư sang Thái Nguyên, giá tr xut khu ca Samsung Bc Ninh đã ngày càng st gim. Đin hình như vào quý I/2015, Samsung Bc Ninh xut khu ch hơn 3,6 t USD, trong khi cùng kỳ năm trước là gn 6 t USD.

Theo đó, có th thy vai trò quyết đnh ca Samsung đi vi s phát trin kinh tế ca tnh Bc Ninh nói riêng, kinh tế Vit Nam nói chung.

Nhn đnh v vn đ này, mi đây Tp chí Nikkei Asian Review ca Nht Bn cho biết, tăng trưởng kinh tế Vit Nam đang ngày càng ph thuc nhiu hơn vào hãng sn xut đin t Samsung ca Hàn Quc.

Chng minh cho nhn đnh trên, t Nikkei Asian Review cho biết, các d án ca Samsung đu tư vào Vit Nam đu có s vn ln, riêng s vn đu tư ca d án Samsung Thái Nguyên đã chiếm khong 1/2 tng vn FDI ca Hàn Quc vào Vit Nam năm 2014.

Bên cnh đó, do xut khu ca hãng này chiếm khong 20% tng kim ngch xut khu ca Vit Nam, vì vy t Nikkei Asian Review đã đưa ra mt gi thuyết, đó là trong năm 2015, nếu doanh s bán đin thoi ca Samsung tăng chm li, thì Vit Nam s b thâm ht thương mi ln đu tiên trong vòng 4 năm.

Nâng chất doanh nghiệp "nội" gim s ph thuc

Xét trong phm vi hp, nhng biến đng nh ca mt mình Samsung đã đ đ làm xáo trn nn kinh tế Vit Nam. Vy, xét trong phm vi rng hơn, thì nh hưởng ca doanh nghip FDI đi vi nn kinh tế Vit Nam s ln như thế nào, khi khu vc này hin đang chiếm t 22%-25% tng vn đu tư toàn xã hi và chi phi rõ nét mt s ngành công nghip ca Vit Nam, như: đin t, ô tô, xe máy...

Thc tế cho thy, dù thu hút FDI có nhiu tác đng tích cc, như: tăng GDP, tăng kim ngch xut – nhp khu, to vic làm... cho nn kinh tế Vit Nam. Song, cũng có nhiu đim tiêu cc gây ri ro, như: tình trng doanh nghip FDI chuyn giá đ “né” thuế gây tht thu cho ngân sách nhà nước; tình trng đc quyn, o bế trong mt s ngành như kinh doanh đ ung, thc ăn chăn nuôi… làm méo mó th trường.

Đc bit là vic các doanh nghip FDI thường đưa ra các yêu cu k thut cao, khiến các doanh nghip Vit khó tiếp cn được vi chui sn xut ca h. Ví d như Canon trong gn 15 năm hot đng ti Vit Nam ch đt được mc ni đa hóa 60%, trong đó chưa đến 10% là t doanh nghip Vit Nam. Hay câu chuyn ca LG khi ch có duy nht 01 doanh nghip Vit cung cp linh kin cho doanh nghip này.

Trước thc trng trên, đ hn chế s ph thuc vào FDI, thay vì tiếp tc “ưu đãi, chng ưu đãi” cho khi doanh nghip này, thì Nhà nước nên chú trng đến vic phát trin doanh nghip trong nước, bi đây mi chính là đng lc, là nn tng ca nn kinh tế.

Trong phiên tho lun ca Quc hi v tình hình phát trin kinh tế - xã hi chiu 08/06/2015, B trưởng B Kế hoch và Đu tư Bùi Quang Vinh không ph nhn nhng đóng góp tích cc ca doanh nghip FDI, nhưng ông đt ra câu hi là làm sao đ doanh nghip trong nước cũng phát trin lên.

B trưởng B Kế hoch và Đu tư nói rng, cá nhân ông "rt vui" khi Lut H tr Doanh nghip nh và va đã được đưa vào son tho. B trưởng hy vng Lut này s sm được thông qua, to nn tng pháp lý quan trng cho nhóm doanh nghip này.

Nhn đnh v vn đ này, trên báo Nhân dân, TS. Võ Trí Thành, Phó Vin trưởng Nghiên cu và Qun lý Kinh tế Trung ương cho biết, cn nhanh chóng phát trin các doanh nghip trong nước, bi, nếu được h tr tt, chính khi doanh nghip này có th phát trin tr thành tr ct quan trng, bo đm s phát trin bn vng; đng thi tr thành đi trng, giúp gim s ph thuc quá ln ca nn kinh tế vào FDI như hin nay.

Ti Hi tho "Tác đng ca FDI đến kinh tế Vit Nam" do Trung tâm Thông tin và d báo kinh tế xã hi quc gia t chc ngày 09/04/2015, TS. Ð Nht Hoàng, Cc trưởng Ðu tư nước ngoài, B Kế hoch và Ðu tư cũng đánh giá, doanh nghip FDI tuy rt quan trng, nhưng doanh nghip trong nước, đc bit là khi doanh nghip nh và va mi là nn tng ca nn kinh tế Vit Nam. Chúng ta cn tp trung nhiu hơn cho khu vc này, vi nhng h tr v chính sách, ưu đãi, ngun vn, cũng như v công ngh; đng thi chun b cho h có đ điu kin đ tn dng tt li thế trong quá trình hi nhp. Bên cnh đó, Nhà nước phi làm đúng vai trò phc v và h tr doanh nghip (Thái Linh, 2015)./.

Tham kho t:

1. Nguyên Đc (2015). S thc vic Samsung dch chuyn t Bc Ninh sang Thái Nguyên đ hưởng ưu đãi, truy cp t http://baodautu.vn/su-thuc-viec-samsung-dich-chuyen-san-xuat-tu-bac-ninh-sang-thai-nguyen-de-huong-uu-dai-thue-d32686.html

2. Lương Bng (2015). Đóng góp ca doanh nghip FDI quan trng nhưng cũng đáng lo, truy cp t http://www.baohaiquan.vn/Pages/Chung-toi-khong-uu-dai-FDI-hon-doanh-nghiep-trong-nuoc.aspx

3. Thái Linh (2015). Nâng tm doanh nghip trong nước, truy cp t http://www.nhandan.com.vn/mobile/_mobile_kinhte/_mobile_nhandinh/item/26066702.html

4. Nikkei Asian Review (2015). Samsung Electronics eyes local workforce of 100.000, access to http://asia.nikkei.com/Business/Companies/Samsung-Electronics-eyes-local-workforce-of-100-000