Theo Vụ Quản lý Doanh nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong giai đoạn 2011-2015, Bộ đã đã thực hiện việc sắp xếp, đổi mới đối với 12 tổng công ty, 2 công ty trực thuộc Bộ; 2 công ty thuộc Tập đoàn Cao su Việt Nam.

Chất lượng các doanh nghiệp nông nghiệp sau khi cổ phần hóa chưa cao

Trên bình diện chung, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tiến hành cổ phần hóa nhanh, vượt kế hoạch 4 doanh nghiệp, đó là: Tổng Công ty Lâm nghiệp Việt Nam, Tổng Công ty Lương thực Việt Nam, Công ty Cao su Tân Biên, Công ty Cao su Bà Rịa. Tổng số tiền thu về từ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước giai đoạn này đạt là 1.974 tỷ đồng, đến nay đã có 08/10 tổng công ty cổ phần hóa đã tổ chức bán cổ phần lần đầu tại Sở giao dịch chứng khoán. Đặc biệt, đã có gần 90% số cổ phần bán cho tổ chức công đoàn và người lao động, tương ứng với giá trị 57,703 tỷ đồng.

Mặc dù vượt so với kế hoạch đề ra về số lượng, nhưng chất lượng các doanh nghiệp nông nghiệp sau khi cổ phần hóa chưa cao. Một số doanh nghiệp, như: Tổng Công ty Mía đường I, Tổng Công ty Xây dựng Nông nghiệp Việt Nam và Tổng Công ty Rau quả nông sản mặc dù đã cổ phần hóa nhưng không thể bán hết cổ phần theo kế hoạch đã được phê duyệt. Đặc biệt là sau cổ phần hóa đã phát sinh nhiều vấn đề cần tiếp tục xử lý, như: giải quyết tranh chấp về tài sản, đất đai; xác nhận và xóa nợ thuế, lãi vay ngân hàng.

Theo đó, trong giai đoạn 2016-2020, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục thực hiện cổ phần hóa các tập đoàn, tổng công ty 100% vốn nhà nước, gồm: Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, Tổng Công ty Lương thực miền Nam, Tổng Công ty Lương thực miền Bắc và Tổng Công ty Cà phê Việt Nam. Qua đó, nâng cao năng lực cạnh tranh, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu; hoàn thành nhiệm vụ sản xuất, cung ứng các sản phẩm dịch vụ công ích thiết yếu cho xã hội, quốc phòng, an ninh đối với doanh nghiệp hoạt động công ích, đồng thời sắp xếp lại các công ty nông lâm nghiệp theo đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Về giải pháp thực hiện, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành để hoàn chỉnh cơ cế chính sách nhằm quản lý tốt hơn vốn và tài sản nhà nước tại doanh nghiệp, phân định rõ cơ chế chính sách giữa nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh với nhiệm vụ công ích. Đối với việc xác định giá trị doanh nghiệp khi thực hiện cổ phần hóa, Vụ Quản lý Doanh nghiệp đề nghị Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số chính sách liên quan đến việc xác định giá trị của doanh nghiệp, làm rõ cơ chế tài chính đối với doanh nghiệp không còn cổ phần của nhà nước...

Tại Hội nghị Tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước trong ngành nông nghiệp tổ chức ngày 15/03 mới đây, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát đã chỉ đạo, thời gian tới, ngành nông nghiệp cần tập trung sắp xếp tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước bao gồm các nông lâm trường quốc doanh, các công ty nông, lâm nghiệp theo phương châm chỉ đạo quyết liệt đẩy nhanh tiến độ, nhưng đặc biệt phải chú trọng đến chất lượng tái cơ cấu.

Bộ trưởng yêu cầu, từng đơn vị phải có kế hoạch với những giải pháp lộ trình cụ thể để triển khai thực hiện, báo cáo về Bộ và yêu cầu phổ biến rộng rãi trong đơn vị để tổ chức triển khai thực hiện.

Cũng đề ra biện pháp tháo gỡ khó khăn cho việc cổ phần hóa các doanh nghiệp nông nghiệp, trao đổi với Diễn đàn doanh nghiệp mới đây, ông Phạm Quốc Doanh, Phó trưởng Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Trung ương cho biết, trước hết cần phải đổi mới tư duy trong cách làm từ người đứng đầu ngành cho tới lãnh đạo các doanh nghiệp. Phải thật sự quyết tâm cổ phần hóa, không vì một mục đích cá nhân mà cố giữ lại vốn cổ phần.

“Đối với những công ty chưa cổ phần hóa, thì chúng ta sẽ cổ phần hóa theo cách Nhà nước không nắm giữ, còn nếu như các đơn vị đã cổ phần hóa rồi, thì bán nốt phần vốn nhà nước đang giữ ở trong các công ty cổ phần. Chúng ta sẽ bán rất nhanh phần vốn đang ở các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước và ở các công ty cổ phần”, ông Doanh kiến nghị./.

Tham khảo từ:

Mai Thanh (2016). Cổ phần hóa ngành nông nghiệp không vì lợi ích cá nhân mà giữ vốn cổ phần, truy cập từ http://enternews.vn/co-phan-hoa-nganh-nong-nghiep-khong-vi-loi-ich-ca-nhan-ma-co-giu-von-co-phan.html

Đỗ Hương (2016). Cổ phần hóa doanh nghiệp nông nghiệp thu về gần 2000 tủ đồng, truy cập từ http://baochinhphu.vn/Kinh-te/Co-phan-hoa-doanh-nghiep-nong-nghiep-Thu-ve-gan-2000-ti-dong/250015.vgp