Môi trường kinh doanh vẫn đáng lo ngại
Hàng loạt hiện tượng gây ảnh hưởng xấu đến môi trường kinh doanh
Năm 2016 vừa qua, môi trường kinh danh là một điểm sáng của kinh tế Việt Nam, với việc ban hành nhiều chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và hỗ trợ hiệu quả hoạt động sản kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như những hành động cụ thể và thiết thực, Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ đã và đang tạo được niềm tin vững chắc của cộng đồng doanh nghiệp về một môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoángvà thuận lợi.
Theo xếp hạng của Ngân hàng Thế giới năm 2016 về môi trường kinh doanh, Việt Nam đã tăng được 9 bậc về chỉ số môi trường kinh doanh so với lần thống kê gần nhất.
Đây cũng chính là mức cải thiện thứ hạng nhiều nhất của Việt Nam kể từ năm 2008. Kết quả này thực sự đã cho thấy những nỗ lực của Chính phủ, của các bộ, các ngành và địa phương về cải thiện môi trường kinh doanh đã đem lại kết quả đáng ghi nhận.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, một số hiện tượng cục bộ tại các ban, ngành, địa phương đang phát đi những tín hiệu xấu về môi trường kinh doanh, khiến những nỗ lực, quyết tâm của Chính phủ trong việc xây dựng một “chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động và phục vụ” có nguy cơ bị phá hủy.
Doanh nghiệp đang lo ngại về một số quy định gây phiền hà gần đây |
Điển hình là việc thu phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển Hải Phòng theo Nghị quyết số 148/2016/NQ-HĐND, ngày 13/12/2016 của HĐND TP. Hải Phòng.
Theo VCCI, việc thu phí này của TP. Hải Phòng sẽ trở thành gánh nặng mới về phí cho các doanh nghiệp, trong bối cảnh các doanh nghiệp đang phải chịu rất nhiều các loại phí khác (phí cầu đường, các loại phí phát sinh khi sử dụng cầu cảng, kho bãi, các công trình dịch vụ ở khu vực cảng biển…) và nhiều loại cũng đang tăng nhanh (như phí BOT). Điều này sẽ tác động trực tiếp đến chi phí, lợi nhuận của các doanh nghiệp và làm suy giảm sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.
VCCI cho rằng, Nghị quyết 148 của TP. Hải Phòng đã đi ngược lại tinh thần của giải pháp về rà soát để giảm các chi phí kinh doanh - một trong năm nhóm giải pháp quan trọng của Nghị quyết 35 của Chính phủ.
VCCI còn lo ngại việc ban hành Nghị quyết 148 tại Hải Phòng sẽ tạo ra tiền lệ nguy hiểm để các địa phương có cảng biển và cảng sân bay sẽ đặt ra các loại phí trong thời gian tới, tạo ra những bất lợi cho hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam.
Hay như đề xuất tăng kịch khung thuế bảo vệ môi trường với xăng lên 8.000 đồng/lít mới đây của Bộ Tài chính trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật thuế bảo vệ môi trường.
Theo VCCI, việc tăng thuế này sẽ khiến các doanh nghiệp Việt Nam mất lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ nước ngoài, đặc biệt là những ngành, như: nông nghiệp, thủy hải sản... Bởi, đối với thủy sản, chi phí nhiên liệu chiếm từ 33%-59% cơ cấu giá thành, còn với nông nghiệp, chi phí vận chuyển hàng hóa cũng thường chiếm từ 35%-40% cơ cấu giá thành. Trong khi đó, đây đều là những ngành kinh tế có nhiều đối tượng yếu thế và đang trong giai đoạn hiện đại hóa, chuyển từ thủ công sang cơ giới.
Có thể thấy, những sự việc như trên đã và đang phát đi những tín hiệu không tốt về môi trường kinh doanh của Việt Nam, khiến niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa giảm dần, dẫn đến việc e dè trong việc đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh. Điều này đang đi ngược lại với những nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, hướng tới mục tiêu đến năm 2020 có 1 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả trong nền kinh tế của Chính phủ.
Cần sự nỗ lực của toàn thể các cấp
Nghị quyết 19 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia của Chính phủ đã được ban hành 4 lần cho thấy những quyết tâm của Chính phủ trong việc thực hiện vấn đề này. Đặc biệt, tại Nghị quyết 19/2017/NQ-CP mới được ban hành, Chính phủ nhấn mạnh, hết năm 2017, các chỉ tiêu của môi trường kinh doanh Việt Nam phải đạt bằng mức trung bình của nhóm ASEAN 4 (Singapore, Thái Lan, Malaysia và Philippines).
Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu về cải thiện môi trường kinh doanh, thì nỗ lực của Chính phủ thôi chưa đủ, mà còn cần có sự quyết tâm, đồng lòng của cả hệ thống chính trị từ Trung ương xuống địa phương, để tránh xảy ra hiện tượng “trên quyết tâm, dưới hững hờ” như tình trạng của TP. Hải Phòng vừa qua.
Bày tỏ niềm tin vào quyết tâm cải cách của Chính phủ, TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho rằng, niềm tin này đang cần sự bồi đắp bằng những hành động, việc làm rất cụ thể của các bộ, ban, ngành, địa phương, từng cán bộ công chức trong mọi hoạt động và giao tiếp với người dân, với doanh nghiệp.
“Đã tới lúc, cần những động lực thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa để cải thiện năng lực cạnh tranh quốc gia và của từng doanh nghiệp đơn lẻ; để từ đó tận dụng tốt các cơ hội đầu tư kinh doanh đang ngày càng rộng mở hơn nhờ hội nhập kinh tế quốc tế", ông Vũ Tiễn Lộc cho biết.
Ở góc độ của một doanh nghiệp, PGS, TS. Đinh Việt Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia lại cho rằng, trước hết Chính phủ cần phải tạo một hành lang pháp lý an toàn, thông thoáng và minh bạch. Cùng với đó, Nhà nước cũng phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ nhà nước “có tâm”, có đủ trình độ chuyên môn để không xảy ra hiện tượng “hành là chính” nữa!
Còn theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc thi hành pháp luật phải đảm bảo thật nghiêm minh và đầu tiên là trong các cơ quan nhà nước; phải chống cho được tình trạng lạm dụng quyền lực, không tuân thủ luật pháp ngay từ trong bộ máy nhà nước trở đi./.
Bình luận