“Kh” vi hàng lot điu kin kinh doanh

Hin nay, nhu cu nhp khu go trên thế gii tiếp tc tăng, vi mc tăng bình quân 1,5%/năm. Vit Nam đã và đang tham gia nhiu hip đnh thương mi t do nên cơ hi rng m cho th trường lúa go là rt ln. Đng thi cơ s h tng ngày càng hoàn thin; s phát trin ca khoa hc công ngh v ging, k thut canh tác, bo qun, chế biến cũng là cơ hi tt đ đy mnh phát trin ngành sn xut lúa go…

Tuy nhiên, hin nay, nhiu chính sách ca Nhà nước đang “ngáng chân” doanh nghip mang go Vit Nam ra thế gii, đin hình là Ngh đnh 109/2010/NĐ-CP, ngày 04/01/2010 v điu kin kinh doanh xuất khẩu gạo.

Nhiều điều kiện kinh doanh đang "ngáng chân" doanh nghiệp xuất khẩu gạo

Theo Ngh đnh 109/2010/NĐ-CP, đ có th xut khu go, doanh nghip phi có ít nht mt kho chuyên dùng vi sc cha ti thiu 5.000 tn thóc, có ít nht mt cơ s xay, xát thóc, go vi công sut ti thiu 10 tn thóc/gi… Điu đáng nói, phn ln các doanh nghip xut khu go ca Vit Nam đu không đ nhng điu kin trên. Do đó, đ lách quy đnh này, nhiu doanh nghip đã phi phi y thác qua các công ty ln có đ điu kin xut khu.

Đin hình là trường hp doanh nghip tư nhân C May. Năm 2014, doanh nghip này phi “ngm ngùi’ đánh mt hp đng xut khu go trc tiếp sang th trường Singapore vì không đ điu kin theo quy đnh ti Ngh đnh 109/2010/NĐ-CP v kho cha. Đ gii bài toán này, doanh nghip đã phi thành lp mt Công ty ly tên C May Singapore ti đo quc sư t đ nhp go ca chính mình t quê nhà qua mt đi tác được y thác xut khu.

Đc bit, ngay c các doanh nghip ln, đ điu kin v kho bãi, din tích gieo trng vn b “ngáng” bi các quy đnh khác. Theo ông Phm Thái Bình, Giám đc Công ty c phn nông nghip công ngh cao Trung An, khi doanh nghip đã đáp ng đ điu kin kinh doanh xut khu go, tc đã có kho cha, có nhà máy, thì l ra h được quyn xut khu go đi bt c nơi đâu và ch cn kê khai qua hi quan theo lut đnh thôi. Nhưng, quy đnh li bt buc phi đăng ký qua Hip hi lương thc Vit Nam (VFA) là mt điu vô lý.

“Đăng ký qua VFA là mt điu vô lý. Không l VFA quyết đnh xut khu go ca các doanh nghip hay sao? Đây là cái bt hp lý”, ông Bình bc xúc.

Hay như trường hp ca Công ty TNHH ADC, TP. H Chí Minh. Ông Ngô Văn Nam, Tng giám đc Công ty ADC cho biết, Công ty b vướng bi quy đnh gia hn khi hết thi hn theo giy phép xut khu. Mi ln gia hn là doanh nghip li phi tn tin. Nếu không, công ty s mt tên trong danh sách được xut khu go (Trần Mạnh, 2017).

Cn xóa b rào cn

Trong bi cnh hi nhp, s cnh tranh ngày càng gia tăng, doanh nghip xut khu go không nhng không được hưởng nhng tr giúp ca Nhà nước, mà còn li b bó buc vi nhng quy đnh “cũ rích”, không hp thi.

Theo TS. Nguyn Đc Thành, Ngh đnh 109 ra đi trong bi cnh thế gii thiếu lương thc, khác vi hin nay là cung đã vượt cu nên cn thay đi. Nếu không, ngành go s tiếp tc chy theo s lượng, giá bán thp. Vic sa đi nên hướng theo mc tiêu to điu kin cho doanh nghip tiếp cn th trường, khuyến khích s sáng to, tuy sn lượng ít, nhưng giá tr gia tăng cao mi hướng được nn sn xut t lượng sang cht.

Còn theo ông Lâm Anh Tun, Giám đc Công ty TNHH Thnh Phát, khi Nhà nước đ ra mt quy đnh gì đó, nếu có tác đng tích cc thì ng h, còn không thì không nên cho tn ti tiếp, bi không khéo s tr thành gánh nng cho doanh nghip. Theo ông Tun, Vit Nam đã tham gia mt s hip đnh thương mi t do, đi vào nn kinh tế th trường, nên đ cho doanh nghip t do kinh doanh, không cn phi ràng buc cm hay không cm na.

góc đ khác, ông Phm Thái Bình cho rng, có mt s doanh nghip mun bãi b Ngh đnh 109 vì không mun xây dng vùng nguyên liu, không chu liên kết, mun xut theo kiu phá giá, cho nên kinh doanh go cn có điu kin vì phi nhìn vào tng th ca ngành, ch không th nhìn vào mt vài doanh nghip được.

“Tuy nhiên, nhng quy đnh nào bt hp lý, thì cn phi xem xét bãi b”, ông Bình cho biết.

Trước đó, đ tháo g khó khăn cho doanh nghip, đu tháng 01/2017, B trưởng Công Thương đã ký quyết đnh b quy hoch thương nhân xut khu go và thành lp nhóm son tho Ngh đnh sa đi b sung mt s điu v điu kin kinh doanh xut khu go. Hy vng rng, sau khi nghe phn hi ca doanh nghip v Ngh đnh 109, B Công Thương s có nhng bước ci tiến tiếp v chính sách đ tháo g nhng rào cn cho doanh nghip xut khu go./.

Theo s liu thng kê, năm 2016 xut khu go gim mnh, vi 4,890 triu tn, tr giá hơn 2,128 t USD, gim 25,54% v s lượng và gim 20,5% v giá tr so vi cùng kỳ năm trước. Xut khu go t đu năm 2017 tiếp tc chm. Tháng 01/2017, các doanh nghip đã xut khu hơn 320.000 tn, gim hơn 20% so vi cùng thi đim năm 2016.

Tham kho t:

Trn Mnh (2017). 20.000 USD cho mt giy phép xut khu go, truy cp t http://tuoitre.vn/tin/kinh-te/20170223/20000-usd-cho-mot-giay-phep-xuat-khau-gao/1269760.html

Phương Đông (2017). Doanh nghip xut khu gi đòi sm được ci trói, truy cp t http://kinhdoanh.vnexpress.net/tin-tuc/doanh-nghiep/doanh-nghiep-xuat-khau-gao-doi-som-duoc-coi-troi-3545592.html