Việt Nam chỉ có khoảng 4.500 doanh nghiệp nông nghiệp
Ngày 24/02/2017, Cổng thông tin Chính phủ tổ chức Tọa đàm “Tạo đà cho khởi nghiệp nông nghiệp công nghệ cao”.
Chính sách ưu đãi nhiều, nhưng khó thụ hưởng
Theo ông Trần Quốc Thắng, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, thời gần đây, Đảng và Chính phủ đã và đang thể hiện nhiều quyết tâm trong việc đẩy mạnh công nghệ cao trong nông nghiệp, như: phê duyệt đề án phát triển nông nghiệp công nghệ cao đến năm 2020; phê duyệt chương trình ứng dụng công cao trong nông nghiệp; xây dựng các khu nông nghiệp công nghệ cao..., với những hỗ trợ rất cụ thể, như: đất, vốn… Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp nông nghiệp nói chung, doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao nói riêng vẫn còn hạn chế.
Đưa ra số liệu về số lượng doanh nghiệp nông nghiệp, hông Đậu Anh Tuấn cho biết, hiện tại, Việt Nam chỉ có khoảng 4.500 doanh nghiệp nông nghiệp, chiếm tương đối ít và chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực này cũng tương đối hạn chế, chỉ chiếm 2,9% tổng số dự án FDI, chưa đến 1% tổng số vốn của FDI.
Số lượng lao động trong ngành này tương đối cao, chiếm khoảng 47% tổng số lao động của cả nước. Tuy nhiên, năng suất lao động còn thấp. Cụ thể, doanh thu bình quân trên lao động nông nghiệp là 262 triệu đồng, chỉ bằng 1/5 so với lĩnh vực khác (1 tỷ đồng/người). Bên cạnh đó, việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp còn lạc hậu, không hiệu quả. Tỷ lệ máy móc có trình độ cao rất là khiêm tốn.
Khoa học, công nghệ trong sản xuất nông nghiệp còn lạc hậu |
Ông Tuấn cũng cho biết, chính những rào cản khiến các doanh nghiệp không mấy mặn mà khi tham gia vào lĩnh vực này, như: không có quỹ đất lớn để sản xuất; hợp tác với bà con nông dân còn nhiều rủi ro, vì tính tuân thủ hợp đồng yếu; hệ thống cung cấp vốn cho doanh nghiệp chưa phát triển… Ngoài ra, còn có nhiều rủi ro do ảnh hưởng của thời tiết, thị trường.
Đặc biệt, “mặc dù chính sách có rất nhiều ưu đãi về thuế, đất đai…, nhưng để thụ hưởng các chính sách đấy thì rất khó khăn”, ông Tuấn nhấn mạnh.
Cũng nói về những khó khăn của doanh nghiệp khi tham gia lĩnh vực này, ông Trần Quốc Thắng cho biết, hiện tại có nhiều bất cập về chính sách đất đai, nhất là quy định về hạn điền.
Bên cạnh đó, khởi nghiệp trong nông nghiệp còn thiếu vắng các nhà đầu tư, quỹ đầu tư mạo hiểm. Đồng thời chưa có sự liên kết với các nhà khoa học, viện nghiên cứu, khiến khoa học, công nghệ chưa đến được với doanh nghiệp cần công nghệ.
Ngoài các lý do trên, ông Trần Lệ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Hoa Anh Đào cho biết, các doanh nghiệp còn phải chịu sự cạnh tranh của chính các doanh nghiệp khởi nghiệp với nhau.
Ông Lệ cho biết, theo thống kê, hàng năm có hàng nghìn doanh nghiệp thành lập, nhưng chỉ có 10% doanh nghiệp sống sót. Tuy nhiên, riêng trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao thì tỷ lệ này nhỏ hơn nhiều.
Cần hơn nữa hỗ trợ DN nông nghiệp khởi nghiệp
Theo ông Trần Quốc Thắng, khởi nghiệp đã khó, khởi nghiệp trong nông nghiệp còn khó hơn. Do đó, ông Thắng cho rằng cần tăng cường hơn nữa sự hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực này.
“Nếu không có sự hỗ trợ, động viên thì sẽ không có nhiều doanh nghiệp tham gia”, ông Thắng nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, ông Thắng cho rằng, Nhà nước cần tạo dựng hệ sinh thái khởi nghiệp. Trong đó, Nhà nước tạo sân chơi, cơ chế chính sách, động lực; Doanh nghiệp thực hiện khởi nghiệp; Nhà khoa học, viện, trường, chuyên gia thì chuyển giao công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật.
Đưa ra lời khuyên cho doanh nghiệp khởi nghiệp trong nông nghiệp, ông Thắng cho biết, doanh nghiệp cần hình thành ý tưởng, xác định công nghệ liên quan, đội ngũ nhân lực thực hiện... Đặc biệt, “liên kết với các nhà khoa học, chuyên gia, viện nghiên cứu là nhân tố quan trọng quyết định thành công”, ông Thắng nhấn mạnh.
Còn theo ông Đậu Anh Tuấn, Nhà nước cần xóa bỏ những rào cản gây khó khăn đối với hoạt động kinh doanh các doanh nghiệp khởi nghiệp nông nghiệp, như: quy định về hạn điền…
Bên cạnh đó, để giải quyết khó khăn về vốn cho doanh nghiệp, ông Tuấn cho biết, về lâu dài, Nhà nước cần phát triển thị trường vốn phù hợp với lĩnh vực nông nghiệp, bởi lĩnh vực này có nhiều rủi ro nên các ngân hàng, tổ chức tín dụng rất khó khăn khi cho doanh nghiệp vay vốn. Đồng thời chú trọng đến các biện pháp hỗ trợ lập kế hoạch kinh doanh 1 cách bài bản, hướng dẫn vay vốn từ ngân hàng, quỹ đầu tư… để tăng cường tiếp cận vốn.
Ngoài ra, ông Tuấn cũng nhấn mạnh đến những biện pháp ràng buộc trách nhiệm của người nông dân đối với doanh nghiệp bằng hợp đồng nông nghiệp, do thời gian vừa qua có nhiều hộ nông dân được mùa, thấy giá cao thì lại “lật kèo” bán cho doanh nghiệp khác. Đặc biệt, cần có những chính sách ưu đãi giảm phí, thuế phí để cho bà con nông dân và người tiêu dùng hưởng lợi.
Còn ở góc độ doanh nghiệp, ông Trần Lệ cho rằng, để doanh nghiệp khởi nghiệp thành công trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao cần phải trang bị, trau dồi kiến thức về công nghệ cao, nắm vững chuyên môn mới khởi nghiệp thành công./.
Bình luận