"Thành lập Bộ chuyên giải quyết sự không rõ ràng của pháp luật"
Tại VBF giữa kỳ 2017, các doanh nghiệp nước ngoài đều ghi nhận những nỗ lực của Chính phủ trong việc cải thiện môi trường kinh doanh. Tuy nhiên, họ cũng cho biết vẫn còn có rất nhiều rào cản khiến việc kinh doanh của các doanh nghiệp này gặp khó.
Nhiều rào cản "kìm chân" các doanh nghiệp nước ngoài
Theo đánh giá của ông Hiroshi Karashima, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản (JBAV) tại Việt Nam, kể từ năm ngoái, Chính phủ Việt Nam đã hết sức nỗ lực trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, việc này đang tích cực góp phần đơn giản hóa và đẩy nhanh việc thực hiện các thủ tục hành chính, đặc biệt trong những lĩnh vực, như: thủ tục hải quan, thuế, đầu tư.
“Tuy nhiên, các doanh nghiệp thành viên của JBAV và nhiều doanh nghiệp Nhật Bản khác vẫn đang gặp phải 1 vấn đề lớn trong việc thực thi – vận dụng pháp lệnh ở Việt Nam”, Chủ tịch JBAV cho biết.
Theo ông Hiroshi Karashima, trong trường hợp thủ tục có liên quan tới nhiều cơ quan cấp bộ, đôi khi việc phối hợp – trao đổi giữa các bộ, ngành chưa đầy đủ, đây là nguyên nhân dẫn tới việc pháp lệnh của từng ban bộ là khác nhau và làm cho thủ tục bị dừng lại. Thêm vào đó, cũng xảy ra tình trạng đùn đẩy trách nhiệm giữa các bộ, ngành với nhau.
Các rào cản từ môi trường kinh doanh không chỉ kìm hãm các doanh nghiệp FDI, mà còn cả các doanh nghiệp trong nước |
Ngoài ra, các quy định trong các văn bản pháp luật cũng không rõ ràng, nên các doanh nghiệp tư nhân không thể biết trước các hoạt động của mình có vi phạm pháp lệnh hay không.
Còn đối với các doanh nghiệp Hoa Kỳ, thì rào cản chính khiến các doanh nghiệp này lo ngại, đó là các hàng rào kỹ thuật phi thuế quan. Ông Jonathan Moreno, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Hoa Kỳ cho biết, việc nhập khẩu sản phẩm vào Việt Nam còn tốn kém và phức tạp, do hàng loạt các rào cản kỹ thuật phi thuế quan đối với thương mại.
“Những rào cản này chủ yếu gặp phải tại biên giới và những vấn đề được gọi rào cản phía sau biên giới làm hạn chế dòng hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ vào Việt Nam”, ông Jonathan Moreno cho biết.
Ông Ryu Hang Ha, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam cho biết, những khó khăn mà các công ty Hàn Quốc gặp phải trong những giai đoạn đầu khi bắt đầu đầu tư đó là thiếu thông tin, khó khăn trong giao tiếp do khác biệt ngôn ngữ và thiếu các chính sách ưu đãi đầu tư. Sau khi gia nhập thị trường Việt Nam, các công ty lại gặp những khó khăn khác như thiếu hệ thống pháp lý, pháp luật được thực thi chưa đồng bộ và khác biệt văn hóa. |
Đại diện cho doanh nghiệp Hàn Quốc, ông Ryu Hang Ha, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam cho biết, kết quả cuộc khảo sát được thực hiện vào cuối năm 2016 với các công ty Hàn Quốc đã đầu tư tại Việt Nam cho thấy, 46,1% số doanh nghiệp được hỏi cho biết sẽ tăng đầu tư vào Việt Nam, trong khi đó 44,7% cho biết sẽ vẫn đầu tư vào Việt Nam ở mức hiện tại.
Tuy nhiên, cũng theo kết quả khảo sát, những khó khăn mà các công ty Hàn Quốc gặp phải trong những giai đoạn đầu khi bắt đầu đầu tư đó là thiếu thông tin, khó khăn trong giao tiếp do khác biệt ngôn ngữ và thiếu các chính sách ưu đãi đầu tư. Chưa hết, sau khi gia nhập thị trường Việt Nam, các công ty còn gặp những khó khăn khác như thiếu hệ thống pháp lý, pháp luật được thực thi chưa đồng bộ và khác biệt văn hóa.
Bà Hương Vũ, Nhóm công tác Thuế VBF cho biết, khi pháp luật và chính sách đi vào nhất quán và ổn định, các công ty nước ngoài có thể tự tin tiến hành hoạt động kinh doanh của mình. Tuy nhiên, theo quan sát của chúng tôi, quá trình thực thi rất nhiều vấn đề đáng phải bàn luận và nổi cộm hơn cả là trong lĩnh vực thuế và hải quan.
“Áp mã HS cho hàng hóa xuất nhập khẩu là một trong những vấn đề gây nhiều tranh cãi, thể hiện sự lúng túng, không nhất quán của cơ quan hải quan. Điều này thực tế đã gây ra tổn thất rất lớn về mặt tài chính, gây hoang mang và ảnh hưởng nghiêm trọng tới quá trình đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp”, bà Hương Vũ lấy ví dụ.
Cần sớm tháo gỡ!
Theo các doanh nghiệp nước ngoài, các rào cản kinh doanh hiện tại cần phải được Chính phủ Việt Nam sớm tháo gỡ để tạo điều kiện không chỉ cho các doanh nghiệp nước ngoài phát triển, mà còn cho chính cả doanh nghiệp trong nước.
Theo ông Jonathan Moreno, loại bỏ rào cản thương mại và nâng cao khả năng tiếp cận thị trường sẽ thu hút các nhà đầu tư mới đến Việt Nam. Quan trọng hơn, việc giảm chi phí và tính phức tạp cho hoạt động kinh doanh sẽ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp Việt Nam, mà trong đó đa phần là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhằm thúc đẩy khởi nghiệp, giúp đảm bảo phát triển khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong tương lai.
Ông Hiroshi Karashima kiến nghị, thành lập một tổ chức mới giữa các bộ/ngành có thẩm quyền để giải quyết triệt để các vấn đề phát sinh do sự không rõ ràng của pháp luật. Hay có thể phát triển cơ chế “Công văn chính thức”, nhằm giúp các tổ chức nước ngoài dễ dàng tiếp cận với các bộ và cơ quan chính phủ có liên quan khi cần kiểm tra tính pháp lý cho các hoạt động kinh doanh của họ. |
Đề ra các biện pháp khắc phục sự khác biệt giữa pháp lệnh và thực thi, ông Hiroshi Karashima kiến nghị thành lập một tổ chức mới giữa các bộ/ngành có thẩm quyền để giải quyết triệt để các vấn đề phát sinh do sự không rõ ràng của pháp luật.
Hay có thể phát triển cơ chế “Công văn chính thức”, nhằm giúp các tổ chức nước ngoài dễ dàng tiếp cận với các bộ và cơ quan chính phủ có liên quan khi cần kiểm tra tính pháp lý cho các hoạt động kinh doanh của họ.
“Đây là cách tiếp cận mà các nước trên thế giới đang vận dụng trong đó có Nhật Bản”, ông Hiroshi Karashima chia sẻ.
Để giải quyết các vấn đề về hải quan và thuế, bà Hương Vũ kiến nghị, 2 cơ quan này nên thường xuyên tổ chức tập huấn để phổ biến và cập nhật chính sách thuế và hải quan đến cán bộ hành thu nhằm đảm bảo rằng các chính sách được hiểu một cách thấu đáo và được tôn trọng trong quá trình thực hiện.
“Với mỗi văn bản pháp luật ở bất cứ cấp nào, nên có quy định về thưởng, phạt rõ ràng để cán bộ thuế và hải quan cân nhắc kỹ hơn và có trách nhiệm hơn trước khi đưa ra kết luận, quyết định cảu mình”, bà Hương Vũ cho biết.
Ghi nhận những ý kiến góp ý của các doanh nghiệp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, Chính phủ sẽ nghiêm túc ghi nhận để hoàn thiện nâng cao năng lực hoạch định thực thi, hoàn thiện hệ thống pháp luật minh bạch, giảm thiểu rủi ro và chi phí về mặt pháp lý, xây dựng Chính phủ thực sự là Chính phủ kiến tạo, hành động của người dân.
Để tạo thuận lợi cho tất cả các khu vực doanh nghiệp, Chính phủ Việt Nam đang đi theo cách xây dựng, hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, minh bạch cho tất cả các loại hình doanh nghiệp này. Chính phủ đang quyết liệt thực hiện Nghị quyết số 19/NQ-CP và Nghị quyết số 35/NQ-CP và tới đây sẽ sớm ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Hy vọng trong thời gian tới với sự đồng hành và phối hợp của các cơ quan Chính phủ, các vướng mắc của các doanh nghiệp sẽ được giải quyết thấu đáo, tiết kiệm các nguồn lực, tạo niềm tin vững chắc cho các nhà đầu tư nước ngoài trong quá trình hoạt động tại Việt Nam./.
Bình luận