Theo thống kê sơ bộ, đến hết năm 2014 có khoảng 785 xã đạt chuẩn 19 tiêu chí nông thôn mới (NTM), chiếm 8,7% trong tổng số 9.001 xã của cả nước. Dự kiến đến hết năm 2015 sẽ có ít nhất 17% số xã đạt chuẩn. Ngoài số xã đạt chuẩn, hiện nay đã có gần 3.000 xã đạt từ 10 tiêu chí trở lên.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cho biết: Chương trình Nông thôn mới đã tạo nên một phong trào thi đua sâu rộng trên phạm vi toàn quốc.

Sau 5 năm triển khai, Chương trình đã tạo sự chuyển biến tích cực cho bộ mặt nông thôn Việt Nam so với giai đoạn trước đó, như: điều kiện hạ tầng kinh tế - xã hội được cải thiện đáng kể, nhiều mô hình kinh tế và tổ chức sản xuất phát triển mạnh mẽ, nhiều giá trị văn hóa được phát huy, vị thế và vai trò chủ thể của người dân nông thôn được nâng cao.

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, song theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, trong quá trình triển khai chương trình xây dựng NTM dã phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc, đồng thời cũng bộc lộ nhiều yếu tố hạn chế, như: Nhận thức của người dân về xây dựng NTM còn hạn chế, đặc biệt ở các khu vực vùng sâu, vùng xa; Năng lực và số lượng cán bộ còn thiếu; hoạt động sản xuất chưa ổn định; thiếu các hình thức tổ chức sản xuất, liên kết có hiệu quả dẫn đến chưa đảm bảo việc làm, thu nhập và sinh kế cho người dân, môi trường sống cho dân cư nông thôn chưa đảm bảo, thiếu các giải pháp hiệu quả trong xử lý ô nhiễm môi trường nông thôn; Cơ sở vật chất hạ tầng còn nghèo nàn và thiếu bền vững.

TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn – Phó Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển nông nghiệp nông thôn cho rằng, quan điểm và mục tiêu xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020 là không thay đổi so với giai đoạn trước đây, chỉ thay đổi ở cách tiếp cận và cách thực hiện, nhưng mục tiêu cuối cùng là mang lại đời sống sinh kế tốt hơn cho người dân.

Tuy nhiên, trong giai đoạn mới, phải có sự gắn kết chặt chẽ tái cơ cấu ngành nông nghiệp với xây dựng NTM. Việc phân cấp trao quyền cần sớm được đẩy mạnh.

Ông Nguyễn Minh Tiến, đại diện Văn phòng điều phối Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM cho biết: Trong giai đoạn 2016-2020 sẽ phấn đấu cơ bản hoàn thành các công trình thiết yếu đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất và đời sống của cư dân nông thôn. Đồng thời, nâng cao chất lượng cuộc sống của cư dân nông thôn bằng những mục tiêu cụ thể.

Tại Hội nghị, nhiều chuyên gia quốc tế cao cấp đã chia sẻ những kinh nghiệm của họ trong phát triển nông thôn, xây dựng hợp tác xã và tư vấn cách tiếp cận mới cho Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM trong giai đoạn 2016-2020.

Ông Lee Byung-Ki, Tập đoàn phát triển nông thôn Hàn Quốc (KRC) đã chia sẻ kiến thức và những kinh nghiệm thúc đẩy cộng đồng nông thôn ở Hàn Quốc.

Bên cạnh đó, ông Li Ninghui, Viện Khoa học Nông nghiệp Trung Quốc (CAAS) cũng đã chia sẻ rất nhiều kinh nghiệm về phát triển nông thôn, cải thiện sinh kế và tạo việc làm phi nông nghiệp cho cư dân nông thôn ở Trung Quốc.

Để thực hiện được mục tiêu xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020, Thứ trưởng Trần Thanh Nam khẳng định: Trên cơ sở những ý kiến đóng góp kinh nghiệm từ thực tiễn xây dựng nông thôn của các chuyên gia quốc tế ở các nước, chúng ta sẽ căn cứ vào thực tế, điều kiện, trình độ phát triển của Việt Nam để chọn lọc những vấn đề hợp lý, phù hợp với Việt Nam.

Ngoài ra, trên cơ sở kết quả đạt được trong xây dựng NTM 04 năm qua, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn sẽ tiếp tục nghiên cứu để đẩy mạnh xây dựng NTM trong thời gian tới, nhất là trong phương pháp chỉ đạo, kinh nghiệm điều hành, kinh nghiệm nhân rộng các mô hình từ thực tiễn, vấn đề tạo cơ chế để khắc phục sự khác biệt giữa các vùng, nhất là các vùng khó khăn trong xây dựng NTM. /.