889 xã đã đạt chuẩn nông thôn mới

Theo Báo cáo Kết quả thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia Xây dựng Nông thôn mới 06 tháng đầu năm 2015 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, phong trào xây dựng nông thôn mới tiếp tục được đẩy mạnh trên khắp cả nước.

So với cuối năm 2014, đến hết tháng 05/2015, bình quân tiêu chí/xã của cả nước tăng 0,82 tiêu chí. Dự kiến đến hết năm 2015, sẽ có khoảng 1.700 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt mục tiêu 20% xã đạt chuẩn đã đề ra.

Đến nay, cả nước có 889 xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, tỷ lệ xã đạt chuẩn cao nhất là ở vùng Đông Nam Bộ (21,82%) và thấp nhất là miền núi phía Bắc (2,54%). Có 05 huyện ở 04 tỉnh, thành phố được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, bao gồm: Xuân Lộc, Long Khánh (Đồng Nai); Đông Triều (Quảng Ninh); Củ Chi (TP. Hồ Chí Minh), Hải Hậu (tỉnh Nam Định).

Bên cạnh đó, nhiều cơ chế chính sách của các địa phương đã phát huy tác dụng, nhất là hỗ trợ lãi suất, nâng mức cho vay để triển khai các dự án xây dựng nông thôn mới.

Đã xuất hiện một số mô hình mới, hiệu quả trong triển khai thực hiện Chương trình, như: chuyển đổi diện tích ven biển để nuôi tôm của tỉnh Nam Định; mô hình mỗi làng một sản phẩm (OCOP) của tỉnh Quảng Ninh; phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao trên vùng cát ven biển của tỉnh Hà Tĩnh; chương trình hỗ trợ nuôi bò để xóa nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh Thái Nguyên...

Song, hạn chế còn không ít

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình Mục tiêu Quốc gia Xây dựng Nông thôn mới, cũng đã chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế trong phong trào xây dựng nông thôn mới, như: Hiện nay, vẫn còn có tỉnh chưa có xã nào đạt nông thôn mới để làm mô hình nhân rộng và tạo niềm tin cho người dân. Trong số 11 xã được Trung ương chọn làm điểm về xây dựng nông thôn mới, đến nay vẫn có xã chưa đạt. Một số vùng đạt tiêu chí nông thôn mới còn thấp, đặc biệt là những vùng khó khăn về điều kiện sản xuất, điều kiện tự nhiên…

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cũng cho biết, tuy có nhiều bước tiến, nhưng tình trạng nợ đọng trong xây dựng nông thôn mới vẫn còn khá phổ biến, nhất là các xã trong diện phấn đấu đạt chuẩn vào năm 2015. Do chưa chủ động cân đối nguồn lực hoặc không tính toán kỹ lưỡng, nên không ít nơi mất khả năng cân đối, để nợ đọng kéo dài, như tại Yên Bái, Nghệ An...

Thu nhập của nông dân nhiều vùng giảm đáng kể do tác động của việc tiêu thụ sản phẩm khó khăn, giá xuất khẩu một số nông sản chính giảm mạnh; làm giảm thu nhập, ảnh hưởng đến đời sống và xây dựng, phát triển bền vững nông thôn mới.

Hầu hết các địa phương còn bị động trong việc kiện toàn bộ máy văn phòng điều phối nông thôn mới cấp tỉnh, huyện.

Thưởng 30 tỷ đồng cho tỉnh xây dựng nông thôn mới xuất sắc

Trong 6 tháng cuối năm 2015, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh yêu cầu tiếp tục triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình công tác của Ban Chỉ đạo, hướng vào nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách, giải pháp đẩy nhanh tiến độ, chất lượng xây dựng nông thôn mới các vùng khó khăn, nhất là đối với 5 tỉnh còn “trắng” xã nông thôn mới.

Cùng với đó nhân rộng các mô hình hiệu quả và cơ chế, chính sách, tạo chuyển biến mạnh mẽ về môi trường nông thôn; các giải pháp tạo động lực cho các xã đã đạt chuẩn tiếp tục phấn đấu xây dựng nông thôn mới; hoàn thiện kế hoạch trung hạn 2016-2020 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt...

Ban Chỉ đạo sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách, giải pháp đẩy nhanh tiến độ, chất lượng xây dựng nông thôn mới các vùng khó khăn; giải pháp tạo động lực cho các xã đã đạt chuẩn tiếp tục phấn đấu xây dựng nông thôn mới; hoàn thiện kế hoạch trung hạn 2016-2020 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; sửa đổi bổ sung bộ tiêu chí; chỉ thị về tiếp tục nâng cao chất lượng các tiêu chí đối với các xã sau khi đạt chuẩn.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Ban Chỉ đạo sớm hoàn thành kế hoạch tổng kết phong trào xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011-2015; phương án khen thưởng các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương có thành tích xuất sắc trong xây dựng nông thôn mới nhân dịp sơ kết giai đoạn 2010-2015 trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt…

Đối với kế hoạch trung hạn thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia Xây dựng Nông thôn mới giai đoạn 2016-2020, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh yêu cầu phấn đấu có 50% số xã đạt chuẩn; mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất 1 huyện đạt chuẩn.

Đồng thời, 5 năm tới, sẽ cơ bản hoàn thành các công trình thiết yếu đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất và đời sống của cư dân nông thôn.

Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình cũng nhấn mạnh: “Để đạt được mục tiêu 50% số xã đạt tiêu chí nông thôn mới trong giai đoạn tiếp theo là điều hết sức khó khăn, bởi những xã có “lực” thì đã đạt được trong số 20% tới đây rồi. Mỗi phần trăm tiếp theo đòi hỏi sự nỗ lực của từng thành viên Ban Chỉ đạo cho tới lãnh đạo địa phương từng xã, huyện”.

Theo chương trình công tác của Ban Chỉ đạo, trong 6 tháng cuối năm, công tác sơ kết 5 năm thực hiện chương trình (2010-2015) được đặc biệt lưu ý.

Dự kiến, cả nước sẽ lựa chọn 10 tỉnh có thành tích xuất sắc nhất trong xây dựng nông thôn mới đạt ít nhất 3 yếu tố: Có mức tăng cao về các tiêu chí; có nhiều chính sách, cách làm sáng tạo có ảnh hưởng đến các vùng; có tỷ lệ xã, huyện đạt chuẩn cao. Những tỉnh này sẽ được Ban Chỉ đạo đề nghị Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động và thưởng 30 tỷ bằng giá trị công trình.

Những huyện đạt chuẩn nông thôn mới được đề nghị Chính phủ tặng Cờ thi đua và thưởng 10 tỷ đồng bằng giá trị công trình.

Tất cả các xã đạt chuẩn nông thôn mới (dự kiến khoảng 1.800 xã) đều được đề nghị Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen và thưởng bằng giá trị công trình (trừ 27 xã đã được khen thưởng dịp sơ kết tháng 5/2014).

Khoảng 460 xã thuộc diện khó khăn, nhưng đã đạt được trên 10 tiêu chí sẽ được Thủ tướng Chính phủ khen thưởng 500 triệu đồng/xã.

Dự kiến tổng kinh phí khen thưởng khoảng 2.383 tỷ đồng./.