Chính sách đang làm “khó” ngành chăn nuôi
Điều này được TS. Trần Duy Khanh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam chia sẻ tại Diễn đàn Chính sách nông nghiệp Việt Nam số 4 với chủ đề: Đánh giá tác động của Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) và Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) lên ngành chăn nuôi tại Việt Nam, ngày 09/09 tại Hà Nội.
Theo TS. Nguyễn Thị Thu Hằng, Kinh tế trưởng, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), đã chỉ ra rằng, ngành chăn nuôi không được coi là một ngành Việt
Nghiên cứu cũng cho thấy, khi TPP và AEC có hiệu lực, Việt Nam sẽ tăng lượng nhập khẩu thịt gia cầm và lợn từ Mỹ, giảm nhập khẩu thịt bò, thịt trâu, đại gia súc từ Ấn Độ. Ngoài ra, Việt Nam sẽ nhập khẩu một số thịt gia cầm từ Canada.
Chia sẻ tại Diễn đàn, khi chỉ ra những nguyên nhân yếu kém của ngành chăn nuôi khi tham gia hội nhập, ông Nguyễn Đức Thành, Giám đốc VEPR cho hay, khó khăn lớn của ngành là cấu trúc thị trường chăn nuôi hiện nay nhỏ lẻ, hộ gia đình là chính nên quy mô manh mún, sự xâm nhập của doanh nghiệp vào ngành này chưa lớn.
Ông cũng cho biết, phản ứng của doanh nghiệp chăn nuôi trong nước cũng rất chậm chạp, trước những tác động sắp tới của TPP, khi mà hiệp định này sẽ thay đổi rất lớn theo cả nghĩa tiêu cực lẫn tích cực, thì không chỉ hộ gia đình nhỏ lẻ, hộ nông dân không biết mà ngay cả doanh nghiệp cũng rất mù mờ về hội nhập.
“Hầu hết chỉ biết thông tin chung chung là khi ký kết TPP, thuế suất nhập khẩu hàng hóa vào các quốc gia có thể sẽ về 0%, chứ chưa có nhiều thông tin về TPP, nhất là thông tin đề cập các tác động cụ thể tới ngành chăn nuôi”, ông Thành nói.
Theo ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn Chăn nuôi, ngành chăn nuôi trong nước yếu kém như vậy một phần là do cơ chế chính sách chứ không hoàn toàn do hội nhập, thực tế cho thấy, Thái Lan là một nước có điều kiện tương đối giống Việt Nam nhưng mỗi năm họ xuất khẩu được 4 tỉ đô la Mỹ gà công nghiệp. “Chúng ta không thể làm được như họ do nhiều yếu tố, nhưng có một phần là do lãi suất thương mại quá cao, không nước nào giống chúng ta cả. Doanh nghiệp hưởng lãi suất ưu đãi mới được 7%/năm, trong khi Trung Quốc là 5%, Thái Lan 3%, Mỹ 0,5%... nên doanh nghiệp chăn nuôi trong nước không cạnh tranh nổi.
Theo TS. Trần Duy Khanh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, rào cản lớn nhất của ngành chăn nuôi Việt Nam trong hội nhập nói chung và TPP nói riêng là vấn đề chính sách. Chẳng hạn, hiện nay gà nếu cắt rời bộ phận rồi nhập khẩu về thì thuế 20% nhưng gà để nguyên con nhập khẩu thuế lại là 40%. Các doanh nghiệp đang lách luật bằng cách chỉ cắt đầu gà để bên cạnh cả mình gà rồi nhập khẩu về để hưởng thuế suất 20%.
Ngoài ra, việc hạn chế trong kiểm soát an toàn thực phẩm cũng là yếu kém của ngành chăn nuôi Việt Nam, TS. Khanh cho biết.
Để giải quyết những bất cập trên, ở khía cạnh ngành chăn nuôi, VEPR khuyến nghị, cần cụ thể hóa và đẩy nhanh quá trình thực hiện các đề án tái cấu trúc, các kế hoạch hành động. Về cấu trúc thị trường, để nâng cao năng suất và sức cạnh tranh của các sản phẩm trong nước cần chú trọng khuyến khích đầu tư chăn nuôi quy mô lớn, đi cùng với hệ thống giết mổ tập trung và phân phối, bán lẻ lành mạnh.
Bên cạnh đó, cần ưu tiên các phân ngành không phải đối mặt với cạnh tranh từ hàng hóa ngoại nhập do thói quen tiêu dùng, như: thịt tươi hoặc do các rào cản tự nhiên sữa tươi, trứng… Đồng thời ưu tiên các sản phẩm mang tính đặc sản như gà đồi, lợn mán, lợn cắp nách...
Về chính sách, TS. Trần Duy Khanh cho rằng, hiện nay, các doanh nghiệp trong ngành chăn nuôi tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng còn khá khó khăn và mức lãi suất tương đối cao so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Vì thế, chính sách tín dụng nên thay đổi theo hướng xem xét cho ngành chăn nuôi vay với lãi suất thấp hơn, đồng thời phù hợp với chu trình và tính thời vụ trong chăn nuôi. Trong vấn đề này, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, tạo điều kiện để kiểm soát, đảm bảo hơn nữa an toàn thực phẩm, gây dựng lòng tin cho người tiêu dùng.
Đặc biệt, muốn thúc đẩy ngành chăn nuôi phát triển, theo TS. Khanh, cần phải bắt đầu từ chính sách đối với ngành. “Hiện rào cản lớn nhất là chính sách kiểu 1 quả trứng 14 loại phí. Chính sách đang kìm hãm sự phát triển và làm giảm cạnh tranh của ngành chăn nuôi, vì vậy, đề nghị Hiệp hội, doanh nghiệp phải được tham gia xây dựng chính sách”, TS, Khanh nói./.
Bình luận