Theo thng kê ca Cc Chế biến nông - lâm - thy sn và ngh mui, c nước hin có 21 tnh, thành ph, gm 41 huyn, 118 xã có ngh sn xut muối. Tính đến ngày 20/5/2016, din tích sản xuất muối c nước ước đt 14.839 ha. Trong đó, din tích sn xut mui th công đt 10.446 ha; din tích sn xut mui công nghip đt 4.313 ha.

Sn lượng mui 05 tháng đu năm 2016 ước đt 827.359 tn, tăng 1,5% so vi cùng kỳ 2015. Lượng mui tn trong diêm dân và các doanh nghip sn xut, chế biến ước đt 828.892 tn, tăng 66% so vi cùng kỳ 2015.

Hin nay, do giá mui thp, lượng mui tn nhiu, nên người dân đang rt khó khăn. Bc Liêu được xem là "th ph" ca ngh sn xut mui Đng bng sông Cu Long, vi tng sn lượng mui thương phm cung ng ra th trường lên đến trên dưới 250.000 tn. Các đa phương sn xut nhiu nht là Hòa Bình, Đông Hi (riêng huyn Đông Hi có din tích sn xut mui ln nht tnh Bc Liêu, vi khong 2.300ha). Theo thng kê ca S Nông nghip và Phát trin nông thôn tnh Bc Liêu, năm 2016 toàn Tnh có 2.455 ha mui, tp trung các xã Vĩnh Hu, Vĩnh Thnh (huyn Hòa Bình); Long Đin Đông, Đin Hi (huyn Đông Hi)...

Đến nay, diêm dân đã thu hoch gn 15.000 tn mui, nhưng ch bán được khong 5.000 tn, hơn 10.000 tn còn li vn chưa bán được. Nếu thi tiết tiếp tc thun li, sn lượng mui thu được ti Bc Liêu s lên đến hơn 150.000 tn, khi đó nếu thương lái mua cm chng hoc không thu mua thì sn lượng mui tn đng trong dân được d báo s rt ln.

Ti xã Thnh Phước, tnh Bến Tre có 364 ha mui vi khong 400 h sn xut, năm nay sn lượng khá cao ước đt 22.500 tn. Tuy nhiên, bà con chưa kp mng vì được mùa thì gp ngay cnh rt giá (Minh Giang, 2016).

Ngh mui li rơi vào đip khúc được mùa mt giá

Theo nhiu diêm dân, đ sn xut mui trng, người dân phi đu tư khong 60 triu đng/1.000 m2 đ lót bt, chưa k chi phí xăng du bơm nước mn vào rung mui, thuê mướn công nhân làm b bao, san bng mt rung… và đến khi thu hoch còn phi thuê công nhân cào, vác mui lên tu vi giá 5.000 đng/gi (30 kg).

Tuy nhiên, vi giá mui như hin nay, mui trng bán cho thương lái ch còn 500-600 đng/kg (gim 900 đng/kg); mui đen t 300-400 đng/kg (gim 400 đng/kg), thì hu hết người làm mui đu thua l nng, nhiu người phi ôm n do đã vay mượn ca người thân, ngân hàng đ đu tư sn xut. Ngoài ra, các h có rung mui cách xa tuyến kênh thy li thì thương lái không mua dn đến nguy cơ tn đng mui trong dân.

Theo ông Nguyn Trường Hn, Trưởng phòng Nông nghip và Phát trin nông thôn Huyn Đông Hi, tnh Bc Liêu, cho biết năm nay do sn lượng mui thu hoch ln, trong khi nhu cu ca các doanh nghip, công ty chuyên chế biến mui Bc Liêu hn chế đã làm giá mui st gim. Do đó, đ nâng cao giá tr ht mui, đa phương và người dân nên hp tác, quy hoch li din tích sn xut mui theo hướng chuyên canh. Song song đó, Tnh cn kêu gi các nhà đu tư chế biến mui xut khu, đng thi tìm kiếm th trường đ giúp tiêu th mui nhanh cho diêm dân (Trn Thanh Phong, 2016).

Theo nhiu chuyên gia, đ n đnh cuc sng ca diêm dân không còn cách nào khác phi đu tư h tng, quy hoch vùng sn xut mui, tiến ti sn xut mui sch đ cung ng cho các nhà máy sn xut phc v tiêu dùng. Đng thi, Nhà nước có chính sách h tr đ người dân an tâm sn xut, hn chế đến mc thp nht chuyn “được mùa, mt giá”.

Các đa phương có din tích đng mui cho rng, do giá mui thp, tiêu th không n đnh, nên ngh mui đang đng trước nhng khó khăn, rt cn s h tr ca Nhà nước.

Trước tình hình này, ngày 16/06/2016, Văn phòng Chính ph đã có công văn 4867/VPCP-KTTH gi các B: Nông nghip và Phát trin nông thôn, Kế hoch và Đu tư, Công Thương, Tài chính; Ngân hàng Nhà nước Vit Nam và Tng Công ty Lương thc Min Bc truyn đt ý kiến ch đo ca Phó Th tướng Vương Đình Hu v vic mua tm tr mui niên v 2016.

Trong đó, Phó Th tướng Vương Đình Hu yêu cu B Nông nghip và Phát trin nông thôn ch đo Tng Công ty Lương thc Min Bc thc hin nhim v mua tm tr mui niên v 2016 ca diêm dân, bo đm vic mua tm tr có tính đến sn lượng mui ca tng đa phương và ưu tiên mua tm tr ti đa phương có mui tn đng ln.

Tng Công ty Lương thc Min Bc s dng ngun vn nhà nước ti Công ty m (trong đó có s dư Qu d phòng tài chính ti thi đim 31/12/2013) đ thc hin nhim v mua tm tr mui niên v 2016. Tng Công ty Lương thc Min Bc có th trc tiếp mua hoc giao nhim v cho doanh nghip thành viên là công ty trách nhim hu hn mt thành viên có chc năng kinh doanh mui thc hin nhim v tm tr mui t ngun vn nhà nước nêu trên. Vic mua tm tr mui thc hin theo cơ chế th trường và đm bo mc tiêu bình n giá mui trên th trường giúp cho người sn xut tiêu th mui vi giá có li. Tng Công ty Lương thc Min Bc t chu trách nhim v tiêu th, hiu qu kinh doanh và có trách nhim hoàn tr li ngun vn nhà nước dùng đ s dng vào mc tiêu d tr lưu thông sau khi tiêu th xong lượng mui tm tr. Trong quá trình thc hin nếu có khó khăn vướng mc, kp thi báo cáo B Nông nghip và Phát trin nông thôn xem xét, gii quyết; trường hp vượt thm quyn, báo cáo Th tướng Chính ph.

B Công Thương phi hp vi B Nông nghip và Phát trin nông thôn, UBND các tnh, thành ph trc thuc Trung ương có sn xut mui kim tra, giám sát vic thc hin mua mui tm tr; ch đo các doanh nghip sn xut hóa cht ưu tiên s dng mui sn xut trong nước nếu đáp ng được yêu cu cht lượng cho sn xut hóa cht và giá c không quá cao so vi mui nhp khu.

Đng thái mua tm tr mui ca Chính ph s giúp bà con diêm dân thoát khi tình trng khó khăn như hin nay, vì giá mui s có cơ hi tăng lên./.

Tài liu tham kho:

Văn phòng Chính ph (2016). Công văn s 4867/VPCP-KTTH, ngày 16/06/2016 v ý kiến ch đo ca Phó Th tướng Vương Đình Hu v vic mua tm tr mui niên v 2016

Trn Thanh Phong (2016). Méo mt vì trúng mùa, truy cp t http://thanhnien.vn/kinh-doanh/meo-mat-vi-trung-mua-683645.html

Minh Giang (2016). Bến Tre mui rt giá thm, diêm dân mt Tế, truy cp t http://dantri.com.vn/kinh-doanh/muoi-rot-gia-tham-diem-dan-mat-tet-20160104073552041.htm