Báo cáo cho biết, một vài quốc gia đến nay đã ngăn chặn được virus lây lan, hoạt động kinh tế đang được phục hồi, nhưng nền kinh tế khu vực phụ thuộc nhiều vào các khu vực khác trên thế giới, trong khi sức cầu trên toàn cầu vẫn yếu. Cả khu vực dự kiến chỉ tăng trưởng 0,9% trong năm 2020, thấp nhất kể từ năm 1967. Trung Quốc được dự báo tăng trưởng 2% trong năm 2020 do đẩy mạnh chi tiêu chính phủ, xuất khẩu mạnh và tỷ lệ nhiễm COVID-19 mới ở mức thấp từ tháng 3, nhưng bị hạn chế bởi tiêu dùng trong nước suy giảm. Các quốc gia còn lại ở khu vực Đông Á và Thái Bình Dương được dự báo tăng trưởng bình quân âm 3,5% trong năm 2020.

Dự báo kinh tế khu vực Đông Á - Thái Bình Dương chỉ tăng trưởng 0,9% trong năm 2020

Viễn cảnh của khu vực sẽ sáng sủa hơn vào năm 2021 với dự báo tăng trưởng đạt 7,9% tại Trung Quốc và 5,1% ở các quốc gia còn lại trong khu vực, căn cứ vào giả định khôi phục tiếp tục diễn ra và hoạt động kinh tế trở lại bình thường ở các nền kinh tế lớn, và khả năng có vắc-xin. Tuy nhiên, tổng sản lượng dự báo vẫn thấp hơn mức dự báo trước đại dịch trong hai năm tới. Triển vọng trên càng ảm đạm hơn ở một số đảo quốc Thái Bình Dương có nguy cơ cao, với dự báo sản lượng vẫn thấp hơn mức trước khủng hoảng khoảng 10% vào cuối năm 2021.

Sau 20 năm, lần đầu tiên tỷ lệ nghèo của khu vực dự báo sẽ tăng lên: khoảng 38 triệu người sẽ vẫn nằm dưới ngưỡng nghèo hoặc bị đẩy xuống dưới ngưỡng nghèo do hệ quả của đại dịch (tính theo ngưỡng nghèo của quốc gia thu nhập trung bình cao ở mức 5,50 USD mỗi ngày).

Bà Victoria Kwakwa, Phó Chủ tịch phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương của Ngân hàng Thế giới nhận xét: “COVID-19 không chỉ giáng đòn nặng nề nhất vào người đang nghèo, mà nó còn tạo ra ‘người nghèo mới'. Khu vực của chúng ta gặp những thách thức chưa từng có và chính phủ các nước đang phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn”.

Báo cáo của Ngân hàng Thế giới cảnh báo rằng, nếu không hành động trên nhiều mặt, đại dịch có thể làm tăng trưởng của khu vực trong thập kỷ tới giảm đến 1 điểm phần trăm mỗi năm, trong đó tác động lớn nhất sẽ rơi vào các hộ nghèo vì họ ít có cơ hội tiếp cận chăm sóc y tế, giáo dục, việc làm và tài chính.

Theo phân tích trong báo cáo, đợt đóng cửa trường học do COVID-19 gây ra có thể dẫn đến tổn thất 0,7 năm học tập ở các quốc gia Đông Á và Thái Bình Dương. Vì vậy, học sinh trong khu vực sẽ phải đối mặt với mức giảm bình quân 4% thu nhập dự kiến cho mỗi năm trong cuộc đời đi làm sau đó của các em.

Nợ công và nợ tư nhân không những làm cho bảng cân đối tài sản của các ngân hàng yếu đi và làm tăng bất định, mà còn gây rủi ro về đầu tư công và tư nhân, cũng như ổn định kinh tế - đúng vào thời điểm mà khu vực đang cần nhất. Bội chi ngân sách tăng cao theo dự báo ở Đông Á và Thái Bình Dương sẽ làm nợ của chính phủ tăng thêm bình quân khoảng 7% GDP trong năm 2020. Tại một số quốc gia, dư nợ hiện nay có thể đã trở nên thiếu bền vững và đòi hỏi hỗ trợ bên ngoài ở mức cao hơn.

Mặt khác, khủng hoảng còn đẩy nhanh bốn xu hướng hiện hành về thương mại, bao gồm đẩy nhanh quá trình khu vực hóa ở Đông Á và Thái Bình Dương, dịch chuyển các chuỗi giá trị toàn cầu (GVC) ra khỏi Trung Quốc, đẩy mạnh các dịch vụ số hóa, đồng thời tăng áp lực quay lại chủ nghĩa bảo hộ.

Trong bối cảnh đó, ông Aaditya Mattoo, Chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Đông Á và Thái Bình Dương của Ngân hàng Thế giới đưa ra gợi ý: “Ưu tiên hiện nay là duy trì trường học an toàn để bảo tồn vốn nhân lực; mở rộng cơ sở thuế còn hẹp để tránh phải cắt giảm đầu tư công; cải cách các ngành dịch vụ đang được bảo hộ để tận dụng các cơ hội công nghệ số đang nổi lên”./.