Sáng 1/4, Ban Chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương tổ chức lễ ra quân Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 tại 2 đầu tàu kinh tế của cả nước là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho biết, Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 nhằm thu thập thông tin cơ bản về dân số và nhà ở phục vụ nghiên cứu, phân tích quá trình phát triển dân số và nhà ở trên toàn bộ lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Cuộc Tổng điều tra này có quy mô lớn nhất từ trước tới nay, diễn ra trên phạm vi cả nước, nội dung phức tạp liên quan đến khoảng 26,2 triệu hộ dân cư và trên 94 triệu người sẽ được điều tra, được tổ chức thành 217,6 nghìn địa bàn điều tra.

Cuộc Tổng điều tra nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020, xây dựng chiến lược và các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030; phục vụ việc giám sát thực hiện nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; giám sát các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp Quốc mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết; cung cấp thông tin phục vụ xây dựng cơ sở dữ liệu tổng hợp về dân số.

Nội dung điều tra bao gồm: thông tin chung về dân số; tình trạng di cư; trình độ học vấn và trình độ chuyên môn kỹ thuật; tình trạng khuyết tật; tình trạng hôn nhân; mức độ sinh, chết và phát triển dân số; tình hình đăng ký khai sinh của trẻ em; tình hình lao động - việc làm; thực trạng về nhà ở; điều kiện sinh hoạt cơ bản của hộ dân cư.

Diễn ra trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, với nhu cầu thông tin về dân số ngày càng cao. Tổng điều tra dân số và nhà ở lần này được thiết kế với 5 đổi mới quan trọng, mang tính đột phá.

Trước hết, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn của Tổng điều tra. Đặc biệt, phiếu điện tử thông qua ứng dụng thiết bị di động (máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh) của điều tra viên thống kê trong công tác thu thập thông tin đã được các địa phương hưởng ứng và thực hiện nghiêm túc. Điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng thông tin thống kê thông qua quá trình kiểm tra tự động lô gíc của phiếu điều tra, giám sát quá trình điều tra viên thống kê đến hộ dân cư để phỏng vấn và minh bạch thông tin trong quá trình duyệt số liệu; từ đó sẽ rút ngắn quá trình xử lý thông tin, công bố sớm kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019; giảm kinh phí điều tra thống kê trong dài hạn và phù hợp với xu hướng tổ chức điều tra thống kê của thế giới.

Tiếp đó, bên cạnh điều tra toàn bộ nhằm thu thập thông tin cơ bản về tình hình dân số và nhà ở của dân cư, Tổng điều tra năm 2019 sẽ thu thập các thông tin chuyên sâu về dân số, nhân khẩu học và nhà ở thông qua điều tra mẫu nhằm bảo đảm tính đại diện của các chỉ tiêu đến cấp huyện, đồng thời giảm tải khối lượng công việc và tiết kiệm kinh phí Tổng điều tra.

Thêm nữa, lồng ghép thông tin đáp ứng các chỉ tiêu thuộc SDGs mà Chính phủ Việt Nam cam kết thực hiện.

Ngoài ra, cải tiến quy trình vẽ sơ đồ nền xã/phường và phân chia địa bàn điều tra để giảm kinh phí thực hiện Tổng điều tra.

Cuối cùng, Tổng điều tra năm 2019 được kỳ vọng sẽ là căn cứ để cập nhật đầy đủ thông tin về dân số, từ đó đề xuất nâng cao chất lượng thông tin của hệ thống báo cáo hành chính, xây dựng cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia về dân số, để tiến tới không thực hiện Tổng điều tra năm 2029.Cuộc Tổng điều tra được cải tiến cả không chỉ về phương pháp mà còn cả hình thức thu thập thông tin: điều tra bằng công nghệ phiếu điện tử (CAPI). Ưu điểm của cuộc Tổng điều tra chính là ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn của Tổng điều tra.

Bên cạnh điều tra toàn bộ nhằm thu thập thông tin cơ bản về tình hình dân số và nhà ở của dân cư, cuộc Tổng điều tra 2019 sẽ thu thập các thông tin chuyên sâu về dân số, nhân khẩu học và nhà ở thông qua điều tra mẫu nhằm đảm bảo tính đại diện của các chỉ tiêu đến cấp huyện, đồng thời giảm tải khối lượng công việc và tiết kiệm kinh phí Tổng điều tra.

Thời gian thu thập thông tin của cuộc tổng điều tra là 25 ngày, bắt đầu từ ngày 1/4. Kết quả sơ bộ được công bố vào tháng 7. Kết quả điều tra mẫu được công bố vào quý IV/2019. Kết quả điều tra toàn bộ được công bố vào quý II/2020. Các báo cáo phân tích chuyên đề công bố vào quý IV/2020./.