Việc lồng ghép vấn đề BĐKH trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch còn nhiều bất cập
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về biến đổi khí hậu đã nhấn mạnh điều này tại cuộc họp lần thứ 8 của Ủy ban, sáng 18/5.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo cuộc họp
Tại cuộc họp Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, biến đổi khí hậu đang diễn ra mạnh mẽ, các diễn biến gần đây vượt xa mức được ghi nhận là kỷ lục trước đó. Theo Tổ chức Khí tượng thế giới, năm 2016 đã trở thành năm nóng nhất lịch sử tồn tại của loài người.
Theo kịch bản trung bình về biến đổi khí hậu đối với Việt Nam thì mức tăng nhiệt độ trung bình năm phổ biến từ 1,3-1,7 độ C vào giữa thế kỷ, từ 1,7-2,4 độ C vào cuối thế kỷ. Nhiệt độ phía Bắc tăng cao hơn phía Nam. Theo kịch bản cao, vào giữa thế kỷ, nhiệt độ trung bình năm ở phía bắc tăng từ 2-2,3 độ C, phía nam từ 1,8-1,9 độ C.
Theo các kết quả nghiên cứu về khai thác nước ngầm, nâng hạ địa chất và quan trắc lún đều cho thấy xu thế lún của địa hình tại Đồng bằng sông Cửu Long (khả năng nguy cơ ngập sẽ cao hơn so với kịch bản biến đổi khí hậu đã công bố).
Phát biểu phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, Việt Nam là một trong những nước đầu tiên bị ảnh hưởng lớn, trực tiếp và nặng nề của biến đổi khí hậu.
Xu hướng bão lũ có cường độ ngày càng mạnh hơn, các hiện tượng thời tiết cực đoan đã tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp, tàn phá hạ tầng, đời sống của nhân dân ở nhiều nơi. Nếu không ứng phó một cách hệ thống, tổng thể, hiệu quả thì chúng ta sẽ đối mặt những nguy cơ hiện hữu thiệt hại to lớn, ảnh hưởng đến sự an toàn và ổn định cuộc sống của người dân, đe dọa sự phát triển bền vững của đất nước.
Việt Nam là một trong những nước ký Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu (COP 21) và đã có nhiều chủ trương, chính sách về vấn đề này. Chúng ta đã làm đồng bộ 3 hợp phần về đầu tư, chính sách và nâng cao năng lực trong ứng phó biến đổi khí hậu.
“Nhưng quả thật, thiên tai, biến đổi khí hậu tới rất nhanh. Chúng ta còn nhiều bất cập, chưa tập trung giải quyết, nếu thẳng thắn nhìn nhận thì còn nhiều hạn chế, yếu kém, cả trong xây dựng chính sách và triển khai thực hiện và đặc biệt là sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, giải quyết các vấn đề liên vùng, liên ngành”, Thủ tướng nêu rõ. Việc lồng ghép vấn đề biến đổi khí hậu vào trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch cũng còn nhiều bất cập. Nguồn lực còn hạn hẹp trong bối cảnh chúng ta đối mặt với nhiều thách thức nhanh hơn dự báo.
Phân tích sâu hơn, rõ hơn bối cảnh, các kịch bản biến đổi khí hậu, những khó khăn, thách thức và vấn đề đặt ra đối với nước ta trong thời gian tới.
Phải thống nhất được định hướng, các nội dung, nhiệm vụ chủ yếu của Ủy ban trong những tháng còn lại của năm 2017 và cho giai đoạn đến năm 2020.
“Sạt lở nghiêm trọng là do nguyên nhân gì, độ lún, ngập của các đô thị Đồng bằng sông Cửu Long diễn ra làm sao, giải pháp nào. biến đổi khí hậu đang đến rất nhanh, cần có giải pháp tốt hơn, quyết liệt hơn”, Thủ tướng nói.
Nhấn mạnh việc tăng cường vai trò của hội đồng tư vấn của Ủy ban, với sự tham gia của các chuyên gia giỏi, mạnh bạo trong phản biện chính sách, Thủ tướng yêu cầu mọi cấp, mọi ngành, hệ thống chính trị, người dân phải hiểu rõ hơn tác động của biến đổi khí hậu và biện pháp ứng phó. Nếu người dân mà không nhận thức được thì “chúng ta đổ tiền, đổ của vào cũng không đạt kết quả”, nếu tiếp tục xây đô thị bằng đê bao, lúc cao, lúc thấp, “anh sau làm cao hơn anh trước, không có quy hoạch thì không bao giờ thành công”.
Thủ tướng nhấn mạnh cần có một quy hoạch hay kế hoạch tổng thể của Ủy ban Quốc gia để hình dung các loại công việc, trước hết là xử lý được một số vấn đề cấp bách như khai thác cát trái phép, khai thác nước ngầm.
Giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, các thành viên của Ủy ban, Thủ tướng đề nghị nghiên cứu, rà soát, điều chỉnh quy hoạch tổng thể, trước hết ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long và ven biển miền Trung, một số quy hoạch quan trọng bức thiết, tránh tình trạng “nóng đâu phủi đó”, chỉ nhìn trước mắt, không nhìn lâu dài.
Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính phân bổ nguồn lực hiệu quả nhất, kịp thời nhất, tránh mất vốn, thủ tục phải nhanh chóng, thuận lợi, công khai minh bạch.
Yêu cầu tính cả biện pháp “phi công trình”, Thủ tướng cho biết, nhờ trồng rừng ngập mặn mà hiện nay Thái Bình có nơi nuôi ngao lớn nhất Việt Nam. Thủ tướng đề nghị đẩy mạnh hợp tác quốc tế, trong đó điều quan trọng là huy động nguồn lực cho ứng phó biến đổi khí hậu.
Trong những tháng còn lại của năm 2017, các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai các nhiệm vụ được giao trong Kế hoạch thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu và đến 31/10, báo cáo tình hình thực hiện cho Văn phòng Ủy ban Quốc gia về biến đổi khí hậu và Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường theo dõi chặt chẽ, cập nhật, dự báo, đánh giá kịp thời về tình hình nguồn nước, xâm nhập mặn mùa khô năm 2016-2017 tại Đồng bằng sông Cửu Long cũng như tình hình mưa lũ thời gian tới để có phương án chủ động hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương ứng phó, hạn chế thiệt hại.
Các tỉnh, thành phố trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, ven biển miền Trung tiếp tục nghiên cứu, cập nhật những vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu và các thách thức đối với địa phương để đưa vào kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế-xã hội, khuyến khích chủ động liên kết tiểu vùng, liên kết vùng.
Các Bộ: Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, Giao thông vận tải, Xây dựng, Khoa học và Công nghệ, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính theo chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực quản lý được giao, tiếp tục rà soát, đề xuất hoàn thiện và triển khai thực hiện hiệu quả quy định pháp luật, cơ chế chính sách về ứng phó với biến đổi khí hậu; theo dõi sát, nắm bắt diễn biến, tình hình biến đổi khí hậu, thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn... để đề xuất các cơ chế chính sách, đối sách phù hợp.
Bộ Công Thương tiếp tục rà soát các chính sách về năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, thực thi chính sách về sử dụng năng lượng hiệu quả, phát triển các dạng năng lượng mới.
Bộ Giao thông vận tải thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính trong hoạt động hàng không dân dụng, tiếp tục phối hợp với các nhà tài trợ thúc đẩy các hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong giao thông vận tải.
Bộ Xây dựng tiếp tục triển khai các dự án về hạ tầng kỹ thuật về phát triển đô thị theo hướng tăng trưởng xanh, chống chịu biến đổi khí hậu, ví dụ như đô thị sinh thái.
Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức triển khai thực hiện chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia theo định hướng, mục tiêu đã được phê duyệt, đặc biệt là tập trung vào những vấn đề cấp thiết theo đề xuất của bộ, ngành, địa phương.
Bộ Ngoại giao trao đổi với các nước thượng nguồn sông Mekong và thượng nguồn các sông lớn chảy vào Việt Nam để có cơ chế trao đổi thông tin thủy văn về mùa lũ và mùa kiệt để chủ động ứng phó, quản lý./.
Bình luận