Chiều 23/05, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều quy định về quy hoạch tại Luật Hóa chất, Luật Điện lực, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, Luật An toàn thực phẩm; Luật Dược; Luật Công chứng; Luật Trẻ em; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Khoa học công nghệ; Luật Xây dựng; Luật Quy hoạch đô thị.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Việc ban hành luật không làm phát sinh thủ tục hành chính

Trình bày Tờ trình về dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số luật có quy định liên quan đến quy hoạch bao gồm 14 điều, trong đó có 13 điều quy định việc sửa đổi 13 luật và 01 điều về quy định hiệu lực thi hành luật.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các điều khoản liên quan đến quy hoạch tại 13 luật, bao gồm: Luật Hóa chất số 06/2007/QH12; Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả số 50/2010/QH12; Luật Điện lực số 28/2004/QH11 và Luật số 24/2012/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực số 28/2004/QH11; Luật Dược số 105/2016/QH13; Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá số 09/2012/QH13; Luật Công chứng số 53/2014/QH13; Luật Trẻ em số 102/2016/QH13; Luật Khoa học và Công nghệ số 29/2013/QH13; Luật Đầu tư số 67/2014/QH13; Luật An toàn thực phẩm số 55/2010/QH12; Luật Đầu tư công số 49/2014/QH13; Luật Xây dựng số 50/2014/QH13; Luật Quy hoạch đô thị số 30/2009/QH12.

Dự thảo Luật áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia lập, thẩm định, quyết định hoặc phê duyệt, công bố, thực hiện, đánh giá, điều chỉnh quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan.

Bộ trưởng cho rằng, việc loại bỏ các quy hoạch sản phẩm đang tồn tại hiện nay sẽ loại bỏ những giấy phép trái quy luật của kinh tế thị trường là bước đột phá về thủ tục hành chính trong đầu tư, sản xuất kinh doanh; đồng thời, để đảm bảo đồng bộ, thống nhất với Luật Quy hoạch.

"Đây sẽ là giải pháp quan trọng để thúc đẩy quá trình cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh đảm bảo công khai, minh bạch, thông thoáng và hiệu quả. Việc ban hành luật không làm phát sinh thủ tục hành chính vì một số lĩnh vực không tiếp tục quản lý bằng quy hoạch mà sẽ quản lý bằng điều kiện đầu tư, kinh doanh hoặc tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện tại đã có trong các văn bản quy phạm pháp luật" Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh.

Cần tiếp tục rà soát để đảm bảo việc sửa đổi đồng bộ với Luật Quy hoạch

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành dự án Luật để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với các quy định của Luật Quy hoạch.

Ủy ban Kinh tế nhận thấy, về cơ bản, các nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều liên quan đến quy hoạch của các luật nêu trên đã bám sát nội dung của Luật Quy hoạch.

Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành rà soát kỹ lưỡng các điều, khoản của các luật có liên quan để bảo đảm đúng mục tiêu của việc sửa đổi đồng bộ với Luật Quy hoạch.

Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hóa chất và Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Ủy ban Kinh tế nhất trí với nội dung sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến quy hoạch của Luật Hóa chất, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Có ý kiến đề nghị trước mắt sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến quy hoạch, về dài hạn 02 Luật này đã trải qua thời gian thực hiện khá lâu, nhiều nội dung quy định trong luật không còn phù hợp so với thực tế hiện nay, do đó, đề nghị Chính phủ tiến hành tổng kết, đánh giá để trình Quốc hội xem xét, sửa đổi toàn diện 02 Luật này trong thời gian tới.

Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật An toàn thực phẩm

Ủy ban Kinh tế cho biết, đa số ý kiến tán thành việc bỏ quy hoạch tổng thể về bảo đảm an toàn thực phẩm, quy hoạch vùng sản xuất thực phẩm và giữ quy định về xây dựng chiến lược về an toàn thực phẩm.

Tuy nhiên, có ý kiến băn khoăn sự cần thiết phải có chiến lược về an toàn thực phẩm vì cho rằng chiến lược mang tính định hướng lớn, quy hoạch để cụ thể hóa chiến lược, do vậy, khi bỏ quy hoạch thì có cần thiết giữ lại chiến lược không.

Có ý kiến cho rằng, Luật An toàn thực phẩm không thuộc 25 luật cần phải rà soát, sửa đổi quy định tại Phụ lục III của Luật Quy hoạch. Mặc khác, quy hoạch tổng thể về an toàn thực phẩm không phải là một loại quy hoạch sản phẩm mà là tên chung cho nhiều quy hoạch về an toàn thực phẩm.

Do vậy, không cần thiết đưa nội dung sửa đổi Luật An toàn thực phẩm tại Kỳ họp thứ 5 mà để nghiên cứu, sửa đổi toàn diện Luật này theo Nghị quyết số 43/2017/QH14 của Quốc hội.

Trước ý kiến này, Ủy ban Kinh tế cho rằng, thực tế thi hành Luật An toàn thực phẩm 07 năm qua không lập quy hoạch tổng thể về an toàn thực phẩm.

“Do đó, để tránh cách hiểu khác nhau và để thống nhất với Luật Quy hoạch thì cần thiết sửa đổi, bỏ “quy hoạch tổng thể về an toàn thực phẩm” trong Luật An toàn thực phẩm. Chiến lược quốc gia về an toàn thực phẩm sẽ tiếp tục được thực hiện theo quy định của luật hiện hành,Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh.

Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá

Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc bỏ cụm từ “quy hoạch” trong quy định tại khoản 1 Điều 21 vì nội hàm của cụm từ này không chỉ là quy hoạch kinh doanh thuốc lá, mà còn các quy hoạch khác được quy định trong Luật Quy hoạch (như: các quy hoạch sử dụng đất, bảo vệ môi trường…) do đó quy định này vẫn phù hợp.

Tuy nhiên, Ủy ban vẫn đề nghị chỉnh lý theo hướng việc đầu tư trồng cây thuốc lá, chế biến nguyên liệu và sản xuất thuốc lá phải phù hợp với quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Ủy ban Kinh tế thấy rằng, trong danh mục các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành tại Phụ lục II của Luật Quy hoạch có “quy hoạch hệ thống kiểm nghiệm của Nhà nước”, do vậy, tán thành với quy định về thẩm quyền ban hành quy hoạch hệ thống kiểm nghiệm của Nhà nước; quy định về hệ thống tổ chức, cơ sở vật chất và hoạt động của các cơ sở kiểm nghiệm thuốc, nguyên liệu làm thuốc của Nhà nước.

Tuy nhiên, do không còn quy định về quy hoạch phát triển công nghiệp dược nên cần bổ sung quy định về các yêu cầu để làm cơ sở, căn cứ lập quy hoạch hệ thống kiểm nghiệm của Nhà nước.

Về nội dung sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật Công chứng

Ủy ban Kinh tế tán thành việc bỏ quy định về lập quy hoạch tổng thể phát triển tổ chức hành nghề công chứng để phù hợp với Luật Quy hoạch; bảo đảm tính xã hội hóa, do thị trường quyết định dựa trên cơ sở cung cầu.

Về đề nghị bổ sung giao Chính phủ quy định chi tiết điều kiện thành lập và hoạt động của Văn phòng công chứng (khoản 2 Điều 7), Ủy ban Kinh tế cho rằng, Luật Công chứng đã quy định cụ thể về điều kiện hành nghề của công chứng viên; điều kiện thành lập và hoạt động của Văn phòng công chứng.

Luật có tới 8 nội dung giao Chính phủ quy định, trong đó có cả điều kiện về trụ sở của Văn phòng công chứng (khoản 4 Điều 22), do đó, đề nghị không giao Chính phủ quy định thêm các điều kiện khi chưa có đánh giá tác động về nội dung này.

Mặt khác, việc bổ sung quy định này làm thay đổi nội dung của Luật, chưa đúng tinh thần là chỉ sửa đổi các nội dung liên quan đến quy hoạch.

Về sửa đổi, bổ sung một số điều của của Luật Đầu tư công

Tại khoản 1 Điều 11 của dự án Luật bổ sung vào lĩnh vực đầu tư công tại khoản 5 Điều 5 Luật Đầu tư công nội dung “Đầu tư xây dựng quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch”; khoản 1 Điều 9 Luật Quy hoạch quy định chi phí cho hoạt động quy hoạch được sử dụng từ vốn đầu tư công theo quy định của pháp luật về đầu tư công.

Để cụ thể hóa nội dung này, tại khoản 11 Điều 11 của dự án Luật sửa đổi Điều 57 theo hướng quy định rõ vốn chuẩn bị đầu tư, vốn xây dựng quy hoạch, vốn thực hiện dự án và việc cân đối vốn chuẩn bị đầu tư, vốn thực hiện quy hoạch và vốn thực hiện dự án theo quy định của Chính phủ.

Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc việc bổ sung “đầu tư xây dựng quy hoạch” vào lĩnh vực đầu tư công vì không phản ánh đúng mục đích của đầu tư công; cần quy định rõ nguồn vốn xây dựng quy hoạch thuộc vốn đầu tư công, không quy định giao Chính phủ vì sẽ tạo khoảng trống pháp luật về vốn xây dựng quy hoạch.

Ngoài ra, đề nghị Cơ quan soạn thảo đánh giá tác động của việc sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư công này đến kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn tới.

Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng và Luật Quy hoạch đô thị

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, việc quy định quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn là 2 loại quy hoạch xây dựng tại điểm a, điểm b khoản 1 Điều 13 như dự thảo Luật là không phù hợp với quy định của Luật Quy hoạch, vì tại Điều 5 của Luật Quy hoạch đã quy định quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia, trong khi quy hoạch xây dựng là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành (thuộc Phụ lục II của Luật Quy hoạch) được lập để cụ thể hóa quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh (khoản 9 Điều 3 Luật Quy hoạch).

“Do đó, đề nghị quy định thống nhất với Luật Quy hoạch và làm rõ mối quan hệ giữa quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch xây dựng và hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn”, ông Thanh phát biểu.

Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu rà soát làm rõ nội hàm của quy hoạch xây dựng chỉ có tính chất là quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành để tránh trùng lắp các nội dung với quy hoạch tỉnh và các quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành khác.

Luật Xây dựng và Luật Quy hoạch đô thị quy định hình thức điều chỉnh cục bộ với thủ tục rút gọn, đơn giản, tuy nhiên trường hợp được áp dụng hình thức điều chỉnh cục bộ lại không được quy định cụ thể, chỉ quy định chung chung là “không ảnh hưởng lớn” có thể dẫn tới việc điều chỉnh tùy tiện, quy hoạch thiếu sự ổn định.

Ủy ban Kinh tế cho rằng, mặc dù quy hoạch xây dựng là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành nhưng đây là loại quy hoạch để cụ thể hoá quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh. nên vẫn phải tuân thủ những nguyên tắc chung của hoạt động quy hoạch (căn cứ điều chỉnh, trình tự, thủ tục và thẩm quyền điều chỉnh…) theo Luật Quy hoạch. Do vậy, đề nghị Cơ quan soạn thảo giải trình, làm rõ các trường hợp được điều chỉnh cục bộ.

Về giấy phép quy hoạch và chứng chỉ quy hoạch

Luật Quy hoạch quy định về nguyên tắc công khai trong hoạt động quy hoạch. Tuy nhiên, theo Luật Xây dựng và Luật Quy hoạch đô thị thì khi chủ đầu tư lập quy hoạch chi tiết phải xin cấp giấy phép quy hoạch hoặc khi cần thông tin về quy hoạch phải xin chứng chỉ quy hoạch, trong khi việc lập quy hoạch là trách nhiệm của cơ quan nhà nước và thông tin quy hoạch cần phải được công khai cho doanh nghiệp và người dân.

Ngoài ra, đối với việc quản lý nhà nước trong lĩnh vực này hiện tại pháp luật cũng đã có các quy định cụ thể. Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị Cơ quan soạn thảo cần sửa đổi nội dung này tại Luật Xây dựng và Luật Quy hoạch đô thị cho phù hợp với nguyên tắc của Luật Quy hoạch.

“Ủy ban Kinh tế đề nghị Cơ quan soạn thảo rà soát các quy định của Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị về thời hạn quy hoạch xây dựng, thời hạn quy hoạch đô thị… để sửa đổi cho phù hợp với Luật Quy hoạch”, ông Thanh cho hay./.

- Có ý kiến đề nghị đối với 02 dự án Luật là Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị nếu chưa rà soát kỹ lưỡng, chưa có sự thống nhất cao thì cần tiếp tục hoàn thiện, gộp vào cùng các luật còn lại tại phụ lục III Luật Quy hoạch, trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6.

Ngoài các vấn đề nêu trên, Ủy ban Kinh tế đề nghị Cơ quan soạn thảo rà soát từ ngữ, kỹ thuật văn bản tại các luật để bảo đảm thống nhất với quy định của Luật Quy hoạch.



[1]Điều 21. Kiểm soát đầu tư sản xuất thuốc lá

1. Việc đầu tư trồng cây thuốc lá, chế biến nguyên liệu và sản xuất thuốc lá phải phù hợp với quy hoạch đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.”