Tại tờ trình, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phương án điều chỉnh mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu như sau: Tăng mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng từ 1.000đồng/lít lên 3.000 đồng/lít, tăng 2.000 đồng/lít. Mức thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay, dầu các loại và mỡ nhờn sẽ tăng lên tương ứng, lên 3 lần.

Theo trình bày của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, do Việt Nam phải thực hiện các cam kết quốc tế, cắt giảm thuế xuất nhập khẩu theo lộ trình. Giá xăng dầu thế giới giảm từ đầu năm đến nay. Điều này đã khiến số thu cho ngân sách nhà nước giảm. Hơn nữa, giá xăng dầu bán lẻ tại Việt Nam hiện nay vẫn thấp hơn Lào, Campuchia (khoảng 5.000-6.000 đồng), Trung Quốc, do đó xuất hiện tình trạng buôn lậu xăng dầu qua biên giới.

Để bù một phần giảm thu ngân sách, Chính phủ đề nghị tăng thuế bảo vệ môi trường gấp 03 lần hiện nay, với xăng là từ 1.000 đồng/lít lên 3.000 đồng/lít.

Vẫn theo người đứng đầu Bộ Tài chính, khi tăng thuế bảo vệ môi trường ở mức trên đây, thì thuế nhập khẩu sẽ giảm từ 35% xuống còn 20%.

“Như vậy tăng thuế bảo vệ môi trường nhưng giảm thuế xuất nhập khẩu theo đúng cam kết ASEAN, tính ra thì số tăng còn thấp hơn số giảm nên không ảnh hưởng đến giá bán lẻ”, Bộ trưởng Dũng trình bày.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho rằng, “khi giảm thuế xuất nhập khẩu 15% thì người dân người ta kỳ vọng được hưởng lợi từ đó. Hơn nữa, lấy một loại thuế để bù đắp một loại thuế khác với mặt hàng đó thì có nên không?”.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng giải thích, “nếu giảm thuế xuất nhập khẩu mà không tăng thuế bảo vệ môi trường lên ngay thì chính các nhà xuất khẩu trong khối Asean hưởng lợi bởi họ sẽ nhân cơ hội này tăng giá bán cho Việt Nam”.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh: “Thu thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu là để bảo vệ môi trường nên không được dùng để bù, chi vào các khoản khác. Môi trường đang như thế này, phải tập trung bảo vệ môi trường, cả ở Trung ương, địa phương, chứ cũng không thể thu hết về Trung ương đề bù cho giảm thuế nhập khẩu”.

Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết đồng tình với đề nghị của Chính phủ. Mức thuế mới sẽ được áp dụng từ 1/5/2015./.