Ưu tiên triển khai các CSDL cốt lõi - yêu cầu tất yếu nhằm hướng tới phát triển chính phủ điện tử

Hiện nay, việc nghiên cứu, xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử của các bộ, ngành hầu như mới chỉ tập trung vào mục tiêu quản lý nhà nước của từng ngành, từng lĩnh vực mà chưa đặt vấn đề về kết nối, chia sẻ thông tin chung giữa các cơ sở dữ liệu hoặc đã có ý tưởng về việc kết nối, chia sẻ thông tin nhưng việc triển khai thực hiện còn chậm.

Do đó, vẫn tồn tại tình trạng cục bộ, chia cắt, thiếu thống nhất về thông tin trong các cơ sở dữ liệu của các ngành, lĩnh vực. Nhiều cơ sở dữ liệu còn có các trường thông tin trùng lặp dẫn đến lãng phí nguồn lực về tài chính cũng như con người, gây phiền toái cho người dân do phải nhiều lần cung cấp thông tin trùng nhau theo yêu cầu của các cơ quan quản lý nhà nước.

Xuất phát từ thực tế đó, việc ban hành Danh mục các cơ sở dữ liệu quốc gia cần ưu tiên triển khai là một quyết định quan trọng nhằm đẩy nhanh tiến độ phát triển chính phủ điện tử, hướng tới một nền hành chính quốc gia hiện đại và hoạt động hiệu quả.

Theo Quyết định số 714/QĐ-TTg, 6 Cơ sở dữ liệu quốc gia nằm trong Danh mục này bao gồm: Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Cơ sở dữ liệu quốc gia về Dân cư (Bộ Công an), Cơ sở dữ liệu Đất đai quốc gia (Bộ Tài nguyên và Môi trường), Cơ sở dữ liệu quốc gia về Thống kê tổng hợp về dân số (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính (Bộ Tài chính), Cơ sở dữ liệu quốc gia về Bảo hiểm (Bảo hiểm Xã hội Việt Nam). Đây được coi là các cơ sở dữ liệu cốt lõi, là tài nguyên thông tin cần được chú trọng phát triển để phục vụ cho công tác quản lý nhà nước.

Tổ chức thực hiện việc phát triển các CSDL quốc gia được ưu tiên triển khai

Quyết định số 714/QĐ-TTg nêu rõ, các cơ quan chủ quản cơ sở dữ liệu quốc gia được đề xuất xây dựng mới, hoặc điều chỉnh, bổ sung trình cấp thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật về cơ sở dữ liệu quốc gia do mình chủ trì; xác định đặc điểm, thuộc tính dữ liệu của cơ sở dữ liệu quốc gia theo nguyên tắc không chồng lấn thông tin với cơ sở dữ liệu quốc gia đã hoạt động; rà soát, đối chiếu dữ liệu đối với các cơ sở dữ liệu thành phần CSDL quốc gia mà không thuộc phạm vi quản lý của mình.

Để vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia, các cơ quan chủ quản thường xuyên rà soát, hiệu chỉnh, cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia thông qua quy trình, thủ tục hành chính bảo đảm tính kịp thời, chính xác, phản ánh đầy đủ thông tin biến động và yếu tố thời gian của dữ liệu; kiểm tra định kỳ việc thực hiện các giải pháp, biện pháp bảo mật cơ sở dữ liệu quốc gia, tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật về an toàn, an ninh thông tin và phù hợp với đặc điểm, tính chất và giá trị thông tin được lưu trữ. Có giải pháp đồng bộ về sao lưu, dự phòng, khắc phục sự cố, phục hồi dữ liệu, các giải pháp kỹ thuật khác về bảo đảm hiệu suất vận hành và sẵn sàng hệ thống ở mức độ cao.

Đối với việc cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia, các cơ quan chủ quản tiếp nhận, xử lý các yêu cầu khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia của tổ chức, cá nhân dưới các hình thức tra cứu thông tin trực tuyến, biểu mẫu điện tử trên cổng thông tin điện tử chính thức hoặc theo phiếu yêu cầu cung cấp thông tin tại bộ phận tiếp nhận; hướng dẫn tổ chức, cá nhân kết nối các hệ thống thông tin của mình vào cơ sở dữ liệu quốc gia để truy nhập, trao đổi và chia sẻ dữ liệu.

Tại Quyết định này, Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ Thông tin và Truyền Thông, Tài Chính, Kế hoạch và Đầu tư như sau:

- Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn việc thi hành pháp luật liên quan đến cơ sở dữ liệu quốc gia; phối hợp với các cơ quan chủ quản xây dựng, ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn, phương án kỹ thuật và hướng dẫn việc thực hiện kết nối các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu vào cơ sở dữ liệu quốc gia bảo đảm sự tương thích, thông suốt và an toàn thông tin; thẩm định thiết kế sơ bộ các dự án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia…

- Bộ Tài chính có trách nhiệm phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn, kiểm tra việc sử dụng và quyết toán kinh phí của các dự án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia theo đúng quy định của Luật Ngân sách Nhà nước; bố trí kinh phí thường xuyên cho hoạt động thu thập thông tin, đào tạo sử dụng và duy trì, vận hành hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu quốc gia; đồng thời, chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn việc thu phí khai thác, sử dụng dữ liệu từ cơ sở dữ liệu quốc gia đối với các đối tượng cần thu phí.

- Bộ Kế hoạch và Đầu tư có trách nhiệm bố trí nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước để xây dựng, mở rộng và nâng cấp các cơ sở dữ liệu quốc gia./.

Một số nội dung về Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp do Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng và vận hành

Được xây dựng trong khuôn khổ Chương trình cải cách đăng ký kinh doanh quốc gia trên cơ sở hợp nhất dữ liệu rời rạc từ 63 địa phương trên cả nước, đến hết năm 2010, Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp đã cơ bản hoàn thiện, trở thành kho dữ liệu chứa đựng thông tin của hơn 800 nghìn doanh nghiệp đã đăng ký thành lập và là hợp phần cốt lõi của Hệ thống Thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia (Hệ thống TTĐKDNQG). Việc cập nhật thông tin liên tục theo thời gian thực ở 63 tỉnh/thành phố vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp và hoạt động kết nối, chia sẻ, đối soát thường xuyên với Cơ sở dữ liệu của ngành thuế cho phép nắm bắt được thông tin cập nhật hàng ngày về tình hình đăng ký doanh nghiệp trên cả nước (bao gồm doanh nghiệp thành lập mới, giải thể, tạm ngừng hoạt động, quay trở lại hoạt động), đồng thời, là cơ sở để thực hiện hợp nhất thủ tục đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế trong một quy trình đăng ký doanh nghiệp duy nhất, giúp doanh nghiệp tiết kiệm được thời gian, chi phí gia nhập thị trường.

Sau 5 năm triển khai, Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp đã khẳng định được vai trò quan trọng là một trong những cơ sở dữ liệu chứa đựng thông tin hữu ích cho công tác quản lý nhà nước đối với nhiều lĩnh vực, là nguồn thông tin đáng tin cậy trong hoạch định chính sách điều hành kinh tế vĩ mô. Hiện nay, trên cơ sở khung khổ pháp lý mới về đầu tư và doanh nghiệp, Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp đang tiếp tục được tích hợp thêm thông tin về khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.