Ngày hôm nay (04/04), Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu phát triển và hỗ trợ cộng đồng, Trung tâm Trung tâm bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã công bố Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) ở Việt Nam 2017.

Toàn cảnh buổi lễ công bố chỉ số PAPI 2017

Báo cáo Chỉ số PAPI 2017 phản ánh ý kiến đánh giá của 14.097 người dân được chọn ngẫu nhiên từ 63 tỉnh, thành phố. Báo cáo PAPI 2017 đưa ra bức tranh chung về hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh. Khảo sát đo lường ở 6 lĩnh vực: Công khai, minh bạch; Tham gia của người dân ở cấp cơ sở; Trách nhiệm giải trình với người dân; Kiểm soát tham nhũng; Thủ tục hành chính công; Cung ứng dịch vụ công.

33 tỉnh, thành có chỉ số kiểm soát tham nhũng tăng điểm

Kết quả khảo sát PAPI 2017 cho thấy trong 06 chỉ số nội dung được đo lường, chỉ số kiểm soát tham nhũng trong khu vực công gia tăng đáng kể nhất. Cụ thể, chỉ 17% người trả lời cho biết họ đã phải đưa hối lộ khi làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giảm so với tỷ lệ 23% vào năm 2016; tỷ lệ người trả lời cho biết họ đã phải hối lộ nhận viên y tế tại bệnh viện công tuyến huyện/thành phố giảm từ 17% vào năm 2016 xuống còn 9% năm 2017.

Nhìn chung, 33 tỉnh có điểm chỉ số nội dung này tăng lên so với năm 2016, trong đó có các tỉnh Quảng Ninh, Bạc Liêu, Bà Rịa – Vũng Tàu, Lào Cai, An Giang tăng 20% hoặc cao hơn so với năm trước.

Có 6 tỉnh có điểm chỉ số nội dung này giảm sút nhất, 3 tỉnh Đắk Nông, Hưng Yên và Hải Phòng có mức sụt giảm từ 9% điểm trở lên.

Theo ông Kamal Malhotra, Điều phối viên thường trú Liên hiệp quốc và Đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, chỉ số "Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công" đảo chiều theo hướng khá hơn sau một thời gian dài trượt dốc từ năm 2013 là đáng khích lệ.

"Người dân có cảm nhận tốt hơn về hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng. Mặc dù vậy, điểm trung bình toàn quốc của chỉ số Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công vẫn thấp hơn so với mức điểm của năm 2012. Điều này cho thấy, các cơ quan hữu quan vẫn còn nhiều việc phải làm để phòng chống tham nhũng và bảo đảm rằng những phát hiện của khảo sát PAPI năm 2017 không chỉ là sự cải thiện tạm thời", ông Kamal Malhotra phát biểu.

Người dân vẫn sợ nhất đói nghèo

Theo kết quả PAPI 2017, có tới 28% người trả lời chọn nghèo đói là vấn đề đáng quan ngại nhất cần Nhà nước ưu tiên giải quyết. Mối quan tâm thứ hai là tăng trưởng kinh tế và thứ ba là việc làm, chất lượng giáo dục đứng cuối bảng. Môi trường đã tụt từ vị trí quan ngại cao thứ hai năm 2016 xuống vị trí thứ tư năm 2017.

Khảo sát cũng cho thấy, đa số đều tự đánh giá điều kiện kinh tế gia đình mình bình thường, trong đó có 13% dân tộc Kinh cho rằng, kinh tế kém hơn trước, con số này ở hộ gia đình dân tộc thiểu số là 22%.

Những vấn đề người dân quan tâm nhất năm 2017 theo khảo sát chỉ số PAPI 2017

Khi được hỏi về triển vọng kinh tế hộ gia đình trong 5 năm tới, số người cảm thấy bi quan vẫn liên tục tăng qua các năm. Năm 2016, chỉ có 13% người được hỏi cảm nhận tiêu cực về tình hình kinh tế hộ gia đình trong 5 năm tới, đến 2017, tỷ lệ này đã tăng lên 21%.

Trong năm 2017, lần đầu tiên PAPI nêu câu hỏi về việc người dân có đóng thuế thu nhập cá nhân hay không, kết quả chỉ có 6,8% đóng thuế.

Bên cạnh đó, kết quả PAPI 2017 cũng cho thấy tất cả các tỉnh đều có nhiều cải thiện về chỉ số thủ tục hành chính công. Tỷ lệ người dân cho biết có điều kiện tiếp cận bộ phận một cửa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng tăng từ 79% năm 2016 lên 86% năm 2017.

Trong năm 2017, tỷ lệ người dân phản ánh hộ gia đình bị thu hồi đất giảm nhẹ, từ 9% năm 2016 xuống 7%.

Tuy nhiên bồi thường thu hồi đất vẫn là vấn đề đáng quan ngại, bởi tỷ lệ người bị thu hồi đất hài lòng với mức tiền bồi thường thu hồi đất giảm dần qua các năm. Năm 2014, 36% số người bị thu hồi đất cho rằng giá bồi thường xấp xỉ giá thị trường, đến năm 2017 tỉ lệ này giảm xuống còn 21%.

Nhóm nghiên cứu PAPI đánh giá, vẫn còn khoảng cách đáng kể giữa điểm số cao nhất (60 điểm) và điểm số thấp nhất (39,52 điểm). Điều này cho thấy, hiệu quả quản trị và hành chính công, thực thi chính sách công giữa các tỉnh, thành phố không đồng đều.

Về hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh, năm 2017, điểm số của tất cả 63 tỉnh thành đều tăng lên so với năm 2016, trong đó có 7 tỉnh tăng đáng kể. Quảng Bình, Bến Tre và Bạc Liêu là những tỉnh có điểm số nằm trong nhóm cao nhất ở 5/6 chỉ số nội dung.

Các tỉnh Bạc Liêu, Quảng Ninh và Trà Vinh có điểm số tăng trên 8% so với kết quả năm 2016. Các tỉnh Hà Nam, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An và Vĩnh Long cũng có điểm số tăng.

Mặc dù vậy, ông Kamal Malhotra nhấn mạnh, ngay cả những với những tỉnh/thành phố thuộc nhóm đạt điểm cao nhất, thì các cấp chính quyền vẫn cần nỗ lực hơn nữa để đáp ứng những mong đợi ngày càng cao của người dân, bởi vẫn còn khoảng cách đáng kể giữa điểm số cao nhất (39,52 điểm) và điểm số tối đa (60 điểm).

Khoảng cách giữa điểm số cao nhất và điểm số thấp nhất (33 điểm) còn tương đối lớn, cho thấy hiệu quả quản trị và hành chính công, thực thi chính sách công giữa các tỉnh/thành phố không đồng đều.

Nhiều cải thiện về chỉ số thủ tục hành chính công

Về sự tham gia của người dân ở cấp cơ sở, người dân cho thấy những xu hướng tích cực liên quan đến tham gia quá trình ra quyết định ở cấp địa phương. Điều này thể hiện ở 2 chỉ số: Tỷ lệ người dân ghi nhận các dự án xây mới hoặc tu sửa công trình công cộng ở địa phương được Ban Giám sát đầu tư cộng đồng giám sát và tỷ lệ người dân ghi nhận có từ hai ứng cử viên trở lên để lựa chọn trong bầu cử trưởng thôn, trưởng ấp, tổ trưởng tổ dân phố năm nay tăng cao so với năm trước, với mức tăng lần lượt là 34% (21% năm 2016) và 49% (năm 2016 là 42%).

Người dân cũng cho biết, nhìn chung trách nhiệm giải trình với người dân có cải thiện nhưng không đáng kể. Năm 2017, khoảng 25% người trả lời cho biết họ đã gặp trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố khi có khúc mắc, tăng khoảng 3% so với năm 2016.

Kết quả khảo sát PAPI 2017 cũng cho thấy tất cả các tỉnh đều có nhiều cải thiện về chỉ số thủ tục hành chính công. Nhìn chung người dân hài lòng hơn với dịch vụ hành chính ở các bộ phận tiếp nhận và trả kết quả ở ba trong bốn dịch vụ làm thủ tục hành chính PAPI đo lường./.