Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã thẳng thắn chỉ rõ điều này tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội của Quốc hội chiều ngày 27/10.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ giải trình tại phiên thảo luận ngày 27/10

Chất lượng tăng trưởng đã có tiến bộ

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, chất lượng tăng trưởng đã đi đúng hướng, thể hiện qua 5 nội dung:

Thứ nhất, tăng trưởng trong những năm qua toàn diện ở 3 khu vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ. Trong nông nghiệp, toàn diện cả về trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản và lâm nghiệp thể hiện rõ rệt, hiệu quả của tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Trong công nghiệp, giảm dần phụ thuộc vào công nghiệp khai khoáng, nhất là đối với dầu thô, than đá và công nghiệp chế biến, chế tạo tăng tốc độ nhanh, góp phần giữ vai trò động lực của tăng trưởng; dịch vụ, đặc biệt du lịch phát triển rất ấn tượng.

Thứ hai, tăng trưởng không chỉ dựa vào đầu tư và xuất khẩu mà còn chú trọng đến thị trường trong nước. Đáng mừng, 3 năm vừa rồi, tổng mức kim ngạch bán các loại hàng hóa đều tăng trên 2 con số, trên 10% và năm nay tốc độ tăng thị trường trong nước cũng tương đương với tăng xuất khẩu là khoảng 11,2%.

Thứ ba, về năng suất lao động đã có gia tăng, nước ta là một trong những nước có tốc độ tăng năng suất lao động cao nhất trong khu vực với mức bình quân trong 3 năm là 5,62% vượt xa mức 4,3% của 5 năm trước và vượt mục tiêu đặt ra cho nhiệm kỳ này là 5%.

Thứ tư, là đóng góp của các nhân tố tổng hợp TFT trong tăng trưởng ngày một tăng lên với mức bình quân là 42,1% so với 5 năm trước là 33,5% và với mục tiêu là 30% đến 35%.

Thứ năm, hệ số ICOR đã tốt hơn, giảm từ mức 6,91 cho đến 6,32. Sức cạnh tranh của nền kinh tế tăng lên và 3 năm vừa rồi chúng ta liên tục có những thứ hạng cao trong các xếp hạng năng lực cạnh tranh cũng như cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

…nhưng, vẫn còn chậm và thiếu bền vững

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng thẳng thắn thừa nhận, chất lượng tăng trưởng có tiến bộ nhưng còn chậm và còn chưa đáp ứng được nhu cầu và cũng còn có những yếu tố không củng cố thì sẽ thiếu bền vững.

“Chất lượng về thể chế, kết cấu kinh tế hạ tầng, xã hội, nguồn nhân lực cũng đang còn rất nhiều hạn chế. Các chỉ số về đổi mới khoa học công nghệ, quản trị còn thấp. Đặc biệt, năng suất lao động của chúng ta như phát biểu của đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, đó là tuy tăng nhanh nhưng so với các nước trong khu vực thì chúng ta còn rất thấp”, Phó Thủ tướng phát biểu.

Chuyển dịch cơ cấu lao động chậm và không tương thích với chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Hiện nay, trong nông nghiệp đã giảm mạnh từ 47%, bây giờ còn 38% lao động nông nghiệp và chỉ làm ra 14,8% GDP.

Vì vậy, nhìn chung năng suất lao động thấp, năng suất lao động tăng chủ yếu là do vốn và đóng góp vào đầu tư và một phần phụ thuộc vào đầu tư nước ngoài.

“Nguy cơ tụt hậu trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 vẫn đang hiện hữu”, Phó Thủ tướng thẳng thắn.

Tiếp tục coi kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô là ưu tiên hàng đầu

Nhấn mạnh rằng, thời gian tới phải tăng cường cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tiếp tục phát triển cả về đầu tư xuất khẩu và thị trường ở trong nước, tăng cường đổi mới và sáng tạo, Phó Thủ tướng cho biết, Thủ tướng cũng đã đề nghị và Diễn đàn Kinh tế Thế giới cũng đã đồng tình là hỗ trợ cho chúng ta xây dựng trung tâm để đổi mới sáng tạo thời gian tới, nhằm thúc đẩy yếu tố năng suất lao động trong điều kiện cách mạng 4.0.

Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo phấn đấu đẩy nhanh tốc độ hơn nữa tăng trưởng khu vực kinh tế trong nước để kinh tế tư nhân ngày càng là động lực quan trọng trong tăng trưởng kinh tế; Thu hút chọn lọc hơn FDI theo hướng công nghệ cao thân thiện môi trường, có quản trị tốt, sẵn sàng kết nối các doanh nghiệp trong nước.

Phó Thủ tướng cũng chỉ rõ, đặc điểm nước ta có độ mở rất lớn, đến nay tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu bằng 1,9 đến gần 2 lần GDP. Trong khi đó, kinh tế thế giới có diễn biến phức tạp, khó lường đặc biệt về bảo hộ, thương mại, căng thẳng thương mại và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn. Căng thẳng chính trị cũng làm cho giá cả thế giới diễn biến bất thường nhất là giá dầu thô. Chính sách về lãi suất của Cục dự trữ liên bang Hoa Kỳ, giá đô la tăng, nhiều nước bên cạnh ta giảm giá đồng tiền nên lãi suất thế giới tăng cao gây áp lực lớn đến điều hành của ta.

“Vì vậy, nhất quán từ đầu nhiệm kỳ là Chính phủ coi kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô là ưu tiên hàng đầu, đảm bảo các cân đối của nền kinh tế như là năng lượng, điện, lương thực, thu chi ngân sách và đảm bảo bền vững về nợ công, cán cân thương mại và cán cân thanh toán vãng lai, tăng cường dự trữ ngoại hối”, Phó Thủ tướng chỉ rõ.

Chưa bao giờ và sẽ không bao giờ có chủ trương phá giá đồng tiền

Trước sức ép lạm phát lớn, nhất là biến động tỷ giá lãi suất trên thế giới và căng thẳng thương mại giữa các nước lớn, Phó Thủ tướng cho rằng, cần tăng tính độc lập tự chủ của nền kinh tế và cơ cấu lại các ngành, các lĩnh vực còn có những hạn chế.

“Đặc biệt, Chính phủ nhất quán chính sách ổn định giá trị đồng tiền. Nhân đây, chúng tôi báo cáo là Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ chưa bao giờ và sẽ không bao giờ có chủ trương phá giá đồng tiền của chúng ta để hỗ trợ cho xuất khẩu”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Chúng ta thực hiện một chính sách về tài khóa chặt chẽ nhưng thực hiện chính sách tiền tệ thận trọng và linh hoạt theo tín hiệu thị trường, đồng thời Chính phủ không có một động thái nào trong việc nới lỏng kiểm soát về lạm phát như băn khoăn của đại biểu Vũ Tiến Lộc trong sáng nay.

Về thị trường tài chính, Phó Thủ tướng cũng cho biết, nhiều chỉ tiêu của chúng ta đã đi trước được kế hoạch 5 năm, hiện nay thị trường chứng khoán đã tăng trưởng 10% GDP, trong đó cổ phiếu là 84%, vượt xa mức 70% đến năm 2020. Điều này giảm nhẹ được gánh nặng về cung ứng vốn trung dài hạn cho hệ thống về ngân hàng.

“Chúng ta đã giảm được rất mạnh nợ xấu, toàn hệ thống từ 10,08% vào cuối 2016 thì bây giờ chúng ta còn 6,7% và nợ xấu trong bảng cân đối kế toán chỉ còn khoảng 2% so với mức 2,56% của đầu năm nay. Đồng thời, các tổ chức tín dụng thì Thống đốc đã phê chuẩn được 50 đề án cụ thể, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Đề án 1058 để thực hiện chủ trương của Trung ương và nghị quyết của Quốc hội”, Phó Thủ tướng cung cấp thêm thông tin.

Điểm sáng trong nhiệm kỳ này là Quốc hội đã ban hành được Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu và sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng, Bộ Chính trị đã có Nghị quyết 07 về cơ cấu lại thu chi ngân sách và đảm bảo bền vững về nợ công.

Trước băn khoăn của một số đại biểu Quốc hội về chuyện nợ nước ngoài của quốc gia tăng sát trần, Phó Thủ tướng cho biết, nợ nước ngoài của Chính phủ đã giảm được từ mức 60% trước đây xuống còn 40% trong cơ cấu nợ. “Thủ tướng đã có một hạn mức rất chặt chẽ cho mức nợ nước ngoài của quốc gia, cho nên chúng tôi cũng hứa với Quốc hội sẽ tiếp tục kiểm soát chặt vấn đề này, nhất là trong điều kiện tỷ giá thế giới tăng mà nợ nước ngoài chúng ta gia tăng lên thì nghĩa vụ trả nợ quốc gia là rất lớn”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định trước Quốc hội./.