Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam 2019 với chủ đề Việt Nam trước ngưỡng cửa nền kinh tế số. Báo cáo đã đưa ra 2 kịch bản cho tăng trưởng kinh tế 2019: Kịch bản thứ nhất với tăng trưởng kinh tế 6,56%. Kịch bản thứ hai với tăng trưởng kinh tế 6,81%.

Toàn cảnh hội thảo

Đối với kịch bản thứ nhất, tăng trưởng của nền kinh tế dự báo đạt mức thấp 6,56%, xấp xỉ mục tiêu của Quốc hội đề ra.

Theo PGS, TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) thuộc trường Đại học Kinh tế - Đaị học Quốc gia Hà Nội, thành viên nhóm nghiên cứu phân tích, kịch bản này có thể xảy ra khi các điều kiện kinh tế thế giới kém thuận lợi do tác động từ sự gia tăng căng thẳng chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đem đến những sức ép mới khiến Việt Nam sẽ đứng trước nguy cơ nhập siêu trầm trọng hơn từ thị trường Trung Quốc, gia tăng cạnh tranh trên thị trường nội địa khi cả Mỹ và Trung Quốc có thể đẩy mạnh xuất khẩu sang Việt Nam.

Tuy nhiên, ông Thành cũng cảnh báo, lợi thế này không hẳn chỉ Việt Nam hưởng lợi, mà nhiều quốc gia khác cũng nhân cơ hội này để xuất khẩu sang 2 thị trường lớn nhất thế giới này.

“Các nước khác cũng muốn chớp cơ hội từ cuộc chiến thương mại để đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ và Trung Quốc nên việc Việt Nam tăng xuất khẩu sang hai thị trường này không phải là điều dễ dàng”, ông Thành nói.

Đối với kịch bản thứ hai, tăng trưởng kinh tế 6,81% và lạm phát là 4,79%. Theo báo cáo, kịch bản này khả thi hơn với mức 6,81%, đạt mục tiêu của Quốc hội. Đây là kịch bản có nhiều khả năng xảy ra, nhờ dư địa động lực tăng trưởng của năm 2018, đi liền với những nỗ lực cải thiện năng lực cạnh tranh và nâng cao năng suất của Chính phủ, thể hiện với mức tăng trưởng tương đối cao của các ngành chính là công nghiệp và dịch vụ.

“Khối doanh nghiệp trong nước đang nỗ lực chuyển mình trên lĩnh vực thương mại quốc tế. Điều đó được thể hiện trong quý I/2019 tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của khối doanh nghiệp trong nước cao hơn của khối doanh nghiệp FDI. Đây là điều khác biệt so với xu thế nhiều năm trước bởi doanh nghiệp FDI luôn đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn doanh nghiệp trong nước”, ông Thành phân tích.

Đối với vấn đề lạm phát. Báo cáo cho biết, lạm phát cả năm 2019 được dự báo sẽ trở nên khó kiểm soát hơn và nhiều khả năng có thể lên tới 4%-5%. Tuy nhiên, ứng với mỗi kịch bản tăng trưởng sẽ tương ứng với một mức lạm phát. Cụ thể là, với kịch bản đầu tiên, mức làm phát chỉ đạt mức 4,21%; còn tại kịch bản thứ hai, lạm phát cả năm ở mức 4,79%, cao hơn mục tiêu 4% của Quốc hội.

“Nguy cơ lạm phát theo kịch bản thứ hai có thể xảy ra nếu có sự cộng hưởng từ cả sức ép lạm phát gia tăng đến từ bên trong và bên ngoài”, ông Thành lý giải.

Đồng thời, ông Thành cũng cho biết, để duy trì được mức độ tăng trưởng, cũng như kiểm soát được lạm phát, Chính phủ cần tiếp tục kiểm soát chặt chi thường xuyên, minh bạch và tránh lãng phí trong sử dụng vốn đầu tư công. Đối với lĩnh vực phân bổ ngân sách nhà nước, các văn bản pháp luật cần được xây dựng theo hướng đánh giá kết quả đầu ra và hiệu quả cuối cùng của chi tiêu công chứ không chỉ tập trung chủ yếu vào việc kiểm soát đầu vào và kiểm soát quy trình, thủ tục.

“Khối doanh nghiệp tư nhân, ngoại trừ một số phát triển dựa trên các quan hệ thân hữu, thì đa phần còn lại chưa thực sự lớn mạnh và còn chịu nhiều rào cản từ môi trường thể chế và kinh doanh trong nước. Do đó, Chính phủ cần tiếp tục đẩy nhanh cải cách để thật sự vận hành một nhà nước kiến tạo phát triển”, ông Thành nói./.