Nổi bật tuần qua: Nguy cơ suy giảm kinh tế đang hiện hữu
Suy giảm kinh tế rõ nét hơn
Sáng 14/5, đa số ý kiến thành viên Ủy ban Kinh tế tại phiên họp thứ 18 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, nếu không sử dụng hợp lý các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng sẽ ảnh hưởng đến lạm phát và năng lực sản xuất của nền kinh tế.
Sau một thời gian dài kiểm soát tín dụng với lãi suất cao, nhiều doanh nghiệp đã ngừng sản xuất, giải thể, phá sản, một bộ phận lớn doanh nghiệp đang nỗ lực vượt qua thời điểm khó khăn, nhưng không thể kéo dài tình trạng này hơn nữa.
Chính phủ cũng nhìn nhận nền kinh tế vẫn còn ẩn chứa nhiều rủi ro gây bất ổn định kinh tế vĩ mô. Thực hiện tái cấu trúc ngân hàng thương mại, xử lý nợ xấu trong hệ thống ngân hàng và thị trường bất động sản chậm được giải quyết.
Theo cơ quan thẩm tra, các nỗ lực chính sách thực hiện thời gian qua và những kết quả tích cực đạt được ban đầu vẫn chưa bảo đảm chuyển xu thế tốt hơn.
"Tăng trưởng kinh tế sẽ rất khó khăn trong năm nay với những dấu hiệu chỉ báo tình trạng suy giảm đang rõ nét hơn", Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu nhấn mạnh.
Các con số được lưu ý là GDP quý I/2013 tăng 4,89% so với cùng kỳ năm 2012, cao hơn mức tăng 4,75% của quý I/2012, nhưng mức tăng này vẫn thấp hơn rất nhiều so với quý I/2011 (tăng 5,53%) và quý I/2010 (tăng 5,84%); tốc độ tăng trưởng sản xuất công nghiệp quý I/2013 chỉ đạt 4,93% là mức thấp nhất của quý I các năm trong suốt giai đoạn 2010-2013.
Bên cạnh đó, tăng trưởng dư nợ tín dụng 3 tháng đầu năm chỉ đạt 0,03% và đạt 1,4% trong 4 tháng đầu năm. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) quý I/2013 chỉ tăng 4,9%, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2012 (5,9%) phản ánh khả năng hấp thụ vốn và năng lực sản xuất của nền kinh tế đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tồn kho tiếp tục là điểm nghẽn của tăng trưởng.
Biểu hiện tiếp theo là tổng vốn đầu tư toàn xã nếu loại trừ yếu tố tăng giá thì sụt giảm, quý I đạt 29,6% GDP, cũng thấp hơn nhiều với cùng kỳ năm trước (36,2%). Cùng với việc nguồn vốn FDI không tăng và tín dụng cho nền kinh tế tăng rất thấp, nguồn lực cho tăng trưởng năm 2013 là rất khó khăn trong điều kiện hiệu quả đầu tư chưa thực sự có sự cải thiện rõ rệt.
Cũng theo báo cáo thẩm tra, việc Ngân hàng Nhà nước tiến hành đấu thầu vàng miếng để ổn định thị trường vàng còn nhiều luồng ý kiến khác nhau khi giá vàng trong nước và giá vàng thế giới còn chênh lệch ở mức cao và thông tin về định hướng chính sách chưa kịp thời tác động đến tâm lý xã hội.
Về việc xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng, một số ý kiến đánh giá cao việc tăng cường trích lập dự phòng giải quyết nợ xấu và đảm bảo mục tiêu an toàn người gửi tiền. Tuy nhiên số liệu nợ xấu Ngân hàng Nhà nước thông tin ra công chúng có lúc thiếu nhất quán cũng tạo hoài nghi, tác động tâm lý xã hội.
Những tháng còn lại của năm 2013, theo nhìn nhận của cơ quan thẩm tra, thách thức chính sách nổi lên là phải xử lý hài hòa và bảo đảm thực hiện cả hai mục tiêu tăng trưởng và kiềm chế lạm phát trong điều kiện nền kinh tế còn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn.
Với nhận định yếu tố tăng trưởng tiềm năng của nền kinh tế trong năm 2013 và những năm tới đây sẽ bị sụt giảm, cơ quan thẩm tra lưu ý, nếu không sử dụng hợp lý các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng thì một mặt năng lực sản xuất của nền kinh tế chưa thể phục hồi nhanh, mặt khác sẽ gây áp lực lên lạm phát.
Chính phủ đề ra 2 nhóm nhiệm vụ cấp bách gỡ khó cho nền kinh tế
Báo cáo bổ sung thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội năm 2012 và 4 tháng đầu năm 2013 của Chính phủ tại phiên họp thứ 18 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sáng 14/5 đã đề ra 2 nhóm nhiệm vụ cấp bách trước mắt để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế với mục tiêu tăng tổng cầu và tăng sức mua, đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa.
Tuy kinh tế vĩ mô bước đầu đã đạt được những kết quả tích cực nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, ẩn chứa nhiều rủi ro gây bất ổn kinh tế vĩ mô; chậm thực hiện tái cấu trúc ngân hàng thương mại, xử lý nợ xấu trong hệ thống ngân hàng và thị trường bất động sản; tiến độ thu ngân sách nhà nước chậm hơn cùng kỳ các năm trước; giải ngân vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước đạt thấp…
Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh, nếu các khó khăn nêu trên không được xử lý thì khả năng GDP đạt 5,5% như mục tiêu Quốc hội đề ra cho năm 2013 là rất khó khăn.
Theo nhận định của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, doanh nghiệp không vay vốn được vì không có hoạt động sản xuất kinh doanh. Thêm vào đó, việc giải quyết hàng tồn kho chưa được thực hiện mạnh mẽ, trong khi chỉ số giá tiêu dùng liên tục giảm, chứng tỏ sức mua rất yếu.
Để giải quyết những khó khăn cho nền kinh tế, báo cáo của Chính phủ đã đặt ra hai nhóm nhiệm vụ cấp bách trước mắt.
Thứ nhất, ổn định kinh tế vĩ mô, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước để tăng tổng cầu cho nền kinh tế.
Chính sách tiền tệ được điều hành theo hướng điều chỉnh lãi suất ở mức hợp lý theo tín hiệu thị trường và tập trung vốn cho vay các lĩnh vực ưu tiên, tập trung giảm chênh lệch giữa lãi suất huy động và cho vay; khẩn trương đưa vào hoạt động Công ty quản lý tài sản quốc gia; thực hiện lộ trình hợp lý điều chỉnh một số giá do Nhà nước quản lý, không dồn vào một thời điểm, tránh tác động tăng giá đột biến…
Thứ hai, tập trung tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng sức mua, đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa nhưng không làm bất ổn kinh tế vĩ mô và lạm phát trở lại.
Các bộ, ngành, địa phương rà soát, sửa đổi các chính sách của các cấp theo hướng đơn giản hoá, tạo thuận lợi và thêm động lực cho doanh nghiệp; Xử lý nghiêm khắc những trường hợp cơ quan quản lý nhà nước và cán bộ, công chức nhũng nhiễu, gây phiền hà, trở ngại cho hoạt động của doanh nghiệp. Trình Quốc hội xem xét giảm thuế thu nhập doanh nghiệp về mức 20-22%. Đồng thời, nghiên cứu giảm thuế có thời hạn đối với thuế giá trị gia tăng…
CPI tháng 5 có thể lại âm
NDHMoney dự báo CPI tháng 5/2013 có thể trở lại mức âm như từng diễn ra vào tháng 3/2013, quanh mức -0,1%.
Điều đáng lưu ý là nếu loại trừ yếu tố giá giảm do đột biến áp mức phí dịch vụ y tế quá cao vào tháng trước, diễn biến giá cả nói chung có thể coi là đã qua ba tháng liên tiếp giảm, một biểu hiện của tình trạng thiểu phát.
Nếu so sánh với các tháng 5 tương ứng của các năm về trước, đây cũng là lần đầu tiên sau 10 năm gần đây có chỉ số giá tháng 5 giảm so với tháng trước đó.
Ở các mức so sánh khác, CPI tháng này cũng có sự điều chỉnh giảm về mức tăng. Cụ thể là tăng khoảng 2,4% so với tháng 12 năm ngoái và tăng 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái.
VAMC chính thức ra đời vào cuối tháng 5?
Theo TS Lê Xuân Nghĩa - Thành viên hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ của Thủ tướng cho biết, hiện việc thành lập Công ty quản lý tài sản (VAMC) đang được chuẩn bị các bước cuối cùng, dự kiến cuối tháng 5 công ty này sẽ chính thức ra đời.
Theo TS Lê Xuân Nghĩa, việc thành lập VAMC đã muộn 1 năm cho nên khi nói ra đời phải làm quyết liệt, buộc ngân hàng thương mại có nợ xấu phải giảm lợi nhuận, thậm chí thâm hụt vào vốn. Theo đó, VAMC sẽ hoạt động theo một số nguyên tắc nhất định, như: VAMC sẽ thuộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mà không thuộc quản lý của Bộ Tài chính do đó sẽ không sử dụng ngân sách Nhà nước.
Việc bán nợ xấu là bắt buộc. Theo đó, các khoản nợ xấu từ doanh nghiệp, tư nhân trong ngưỡng từ bao nhiêu tỷ đồng trở lên thì đều phải bán cho VAMC. Để tránh mất thời gian đàm phán hay trì hoãn, việc bán các khoản nợ sẽ được bán theo giá sổ sách. Ngân hàng thương mại giữ trái phiếu VAMC sẽ phải trích lập dự phòng 20% mỗi năm.
Khi VAMC bán tài sản, công ty quản lý tài sản sẽ giữ lại 15% và 85% chuyển về cho ngân hàng thương mại, đồng thời ngân hàng thương mại phải chuyển lại trái phiếu cho NHNN.
Trong trường hợp VAMC không bán được tài sản đảm bảo thì trong 5 năm ngân hàng thương mại cũng đã trích lập đủ 100% dự phòng rủi ro.
Đồng thời, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, trong báo cáo thẩm tra hai dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Luật Thuế giá trị gia tăng, đã đồng ý miễn cả hai loại thuế này cho VAMC.
Trước đó, tại buổi tiếp xúc cử tri Hải Phòng chiều ngày 11/5, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, “Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt giải quyết nợ xấu. Cần sớm ra đời công ty quản lý, xử lý nợ xấu. Lần này về tôi sẽ ký ngay nghị định về việc cho ra đời công ty này”.
Giảm 1% các lãi suất chủ chốt
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có quyết định ngày 10/5/2013 về lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng. Theo đó, lãi suất tái cấp vốn giảm từ 8%/năm xuống 7%/năm, lãi suất tái chiết khấu giảm từ 6% xuống 5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm giảm từ 9%/năm xuống còn 8%/năm.
Trong khi đó, NHNN cũng ban hành Thông tư số 10 quy định lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa của tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với một số lĩnh vực ưu ngành kinh tế bao gồm: Công nghiệp hỗ trợ, nông nghiệp nông thôn, doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Theo đó, lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND giảm từ 11%/năm xuống 10%/năm; còn các tổ chức tài chính vi mô và quỹ tín dụng lãi suất giảm từ 12%/năm xuống còn 11%/năm.
Đánh giá về tác động của việc hạ các mức lãi suất chủ chốt tới lãi suất cho vay trong thời gian tới, đại diện các ngân hàng thương mại nhà nước là BIDV và Vietcombank cùng cho rằng, động thái này sẽ giúp các ngân hàng dễ tiếp cận hơn với nguồn vốn có chi phí rẻ hơn, từ đó tạo điều kiện để đưa lãi suất cho vay giảm xuống. Thời gian tới, các ngân hàng này cũng dự kiến đưa lãi suất cho vay về mức tối đa khoảng 13%./.
Bình luận