Ngày 4/9, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2020.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì phiên họp

Tại phiên họp, Chính phủ đã nghe và thảo luận các nội dung: Kinh tế - xã hội tháng 8 và 8 tháng của năm 2020; kinh tế - xã hội cả năm 2020 và dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021; tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2020 và dự kiến kế hoạch đầu tư công năm 2021; việc mở rộng phạm vi và đối tượng của dự thảo Nghị định quy định chính sách hỗ trợ tiền học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên sư phạm; việc điều chỉnh dự toán kinh phí bảo đảm hoạt động năm 2020 của Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan; dự thảo Báo cáo của Chính phủ về kết quả rà soát văn bản quy phạm pháp luật thuộc các lĩnh vực quản lý nhà nước; Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ và một số kiến nghị của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ...

Phát biểu khai mạc phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, đến nay, chúng ta đã kiểm soát tốt tình hình dịch COVID-19 trong khi trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp (ngày 3/9 có tới 220.000 ca mắc mới).

Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, không được chủ quan trước dịch bệnh, nhưng cũng không thể đóng cửa, vẫn phải lo sản xuất kinh doanh, việc làm cho người lao động.

Nhiều chỉ số kinh tế - xã hội 8 tháng vẫn ở mức thấp

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày báo cáo Tình hình thực hiện Nghị quyết 01/NQ-CP, tình hình kinh tế - xã hội tháng 8 và 8 tháng năm 2020; tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020, dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021.

Theo Báo cáo, trong tháng 8/2020, cả nước đã tập trung mọi nỗ lực tiếp tục thực hiện mục tiêu kép đã đề ra, vừa kiểm soát dịch Covid-19 hiệu quả với nhiều giải pháp mới, hạn chế tối đa sự bùng phát đợt 2 của dịch trong năm 2020, vừa đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế, nhất là thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công bằng nhiều hành động cụ thể thông qua các đoàn công tác của lãnh đạo Chính phủ và Hội nghị trực tuyến với các địa phương.

Tuy nhiên, với diễn biến phức tạp và kéo dài của dịch bệnh Covid-19 trong khi chưa có thuốc đặc trị và vắc-xin mới ở giai đoạn thử nghiệm bước đầu, tình hình kinh tế toàn cầu và kinh tế - xã hội trong nước vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn, cung cầu thế giới giảm mạnh, mất việc làm và giảm thu nhập ngày càng lan rộng. Tác động của đợt bùng phát lần 2 của dịch đã vượt quá khả năng chịu đựng một số ngành, lĩnh vực và nhiều doanh nghiệp, nhất là những lĩnh vực chịu tác động trực tiếp như vận tải hàng không, du lịch, lưu trú, lữ hành, ăn uống, sản xuất dệt may, da giày, xuất khẩu nông sản...

Qua đánh giá tác động của dịch Covid-19 và ước thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu kinh tế - xã hội 8 tháng năm 2020 cho thấy, nếu không tiếp tục triển khai quyết liệt và xây dựng các giải pháp mới mạnh mẽ hơn cho các tháng cuối năm, thì rất khó đạt được mục tiêu tăng trưởng dương (+).

Nhiều chỉ số kinh tế - xã hội 8 tháng vẫn ở mức thấp, tín hiệu hồi phục chưa rõ nét, các động lực tăng trưởng ở mức yếu, một số vấn đề xã hội phát sinh như mất việc làm, giảm thu nhập, trật tự an toàn xã hội...

Chỉ số giá tiêu dùng bình quân (CPI) trong tháng tăng 0,07% so với tháng trước. Tính chung 8 tháng, CPI bình quân tăng 3,96% so với cùng kỳ, bước đầu được kiểm soát ở mức dưới 4% so với mục tiêu được Quốc hội giao. Lạm phát cơ bản bình quân 8 tháng tăng 2,66%. Thị trường tiền tệ, tín dụng nhìn chung ổn định.

Một điểm sáng trong 8 tháng đầu năm là giải ngân kế hoạch vốn đầu tư nguồn NSNN tiếp tục được đẩy mạnh.

Dẫn báo cáo của Bộ Tài chính, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, 8 tháng đầu năm giải ngân kế hoạch vốn đầu tư nguồn NSNN đạt trên 221,7 nghìn tỷ đồng, bằng 47,08% kế hoạch (cùng kỳ đạt 41,39%).

Đó là do từ tháng 7, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo giải pháp quyết liệt. Trong tháng 8, tổ chức các đoàn công tác của Lãnh đạo Chính phủ, tổ chức hội nghị trực tuyến đôn đốc triển khai công tác đầu tư công năm 2020, trong đó tập trung chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng, đẩy nhanh tiến độ thực hiện, phân loại dự án, đẩy nhanh tiến độ hoàn công và thủ tục thanh toán tại Kho bạc Nhà nước...

Tổng vốn đầu tư đăng ký có yếu tố nước ngoài (FDI) 8 tháng đạt thấp, ước khoảng 19,54 tỷ USD, giảm 13,7% so cùng kỳ; giải ngân vốn FDI ước đạt gần 11,4 tỷ USD, giảm 5,1%. Mặc dù vậy, công tác triển khai thu hút đầu tư nước ngoài nhằm đón nhận sự dịch chuyển đang được triển khai rất tích cực, được cụ thể hóa bằng nhiều cuộc tiếp xúc của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư với các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn.

Sản xuất công nghiệp đối mặt nhiều khó khăn cả về cung do chuỗi cung ứng bị đứt gãy vẫn chưa phục hồi hoàn toàn và về cầu do thương mại thế giới giảm mạnh và thị trường trong nước còn yếu. Khu vực dịch vụ trong tháng bị ảnh hưởng nghiêm trọng do dịch bùng phát đợt 2, đặc biệt là ngành du lịch nội địa, lưu trú, lữ hành.

Tính chung 8 tháng, có gần 88,7 nghìn doanh nghiệp thành lập mới, giảm 2% so với cùng kỳ; doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn cao kỷ lục, tăng 70,8%, trong đó đa số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời gian hoạt động ngắn, quy mô nhỏ, chủ yếu ở các ngành nghề chịu ảnh hưởng lớn từ dịch Covid-19. Tình hình tạm ngừng kinh doanh cho thấy doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với rất nhiều khó khăn do tác động của dịch bệnh…

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, nhiều chỉ số kinh tế - xã hội 8 tháng vẫn ở mức thấp

Chống dịch Covid-19 cần được xác định là cuộc chiến trường kỳ

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn lây lan mạnh trên toàn cầu, Việt Nam hội nhập sâu rộng, việc chống dịch Covid-19 cần được xác định là một cuộc chiến trường kỳ, cần phải chung sống với dịch bệnh khi chưa có vắc xin hoặc thuốc đặc trị.

“Việt Nam phải thực hiện mục tiêu kép, vừa đề phòng, phong tỏa kiên quyết, chặn đứng nguồn lây, khống chế hiệu quả dịch Covid-19, vừa phải duy trì hoạt động kinh tế - xã hội ở mức độ cần thiết, ổn định đời sống Nhân dân”, Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh.

Để thực hiện được “mục tiêu kép”, Bộ trưởng cho rằng, cần phải có cơ chế, giải pháp, chính sách phù hợp kích thích mạnh mẽ các động lực tăng trưởng.

Mặc dù cho rằng, các chủ trương, chính sách ứng phó với đại dịch Covid-19, bảo đảm an sinh xã hội, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và hỗ trợ phục hồi kinh tế của Chính phủ đưa ra đến nay tương đối toàn diện, có mục đích cụ thể và đúng đối tượng, nhưng theo lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, một số chủ trương, chính sách đến nay đã hết hạn hoặc chưa phát huy tác dụng trên thực tế do chậm thể chế hóa, chưa được tổ chức triển khai kịp thời, quyết liệt; điều kiện, thủ tục khá phức tạp.

“Do vậy, để phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì, phối hợp với các Bộ: Tài chính, Lao động - Thương binh và Xã hội, Công Thương, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan xây dựng Báo cáo về các nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ khắc phục các khó khăn, duy trì sản xuất kinh doanh, bảo đảm ổn định xã hội trình Chính phủ”, Bộ trưởng cho biết.

Cùng với đó, để chuẩn bị cho việc xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021, thực hiện Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 29/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành các văn bản hướng dẫn và đề nghị các bộ, cơ quan trung ương, địa phương xây dựng Kế hoạch; đồng thời đã 2 lần đôn đốc các bộ, cơ quan trung ương, địa phương gửi báo cáo. Tuy nhiên, đến nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới nhận được báo cáo của 18/28 bộ, cơ quan trung ương, đồng thời, các báo cáo của các Bộ còn thiếu nhiều nội dung.

Năm 2020, vẫn giữ được mức tăng trưởng dương

Về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, trong bối cảnh rất khó khăn, nền kinh tế không rơi vào tình trạng suy thoái, vẫn giữ được mức tăng trưởng dương trong khi nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới dự báo có mức tăng trưởng âm.

Ước thực hiện 12 chỉ tiêu chủ yếu của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 vẫn có 5 chỉ tiêu đạt và 2 chỉ tiêu vượt mục tiêu đề ra.

Chính phủ nhất quán quan điểm giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, có cơ chế, giải pháp, chính sách phù hợp kích thích mạnh mẽ ba động lực tăng trưởng chủ yếu, gồm: đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng; nỗ lực thực hiện "mục tiêu kép", kiên quyết phòng, chống đại dịch Covid-19, đồng thời tranh thủ cơ hội, phục hồi nhanh các hoạt động kinh tế, phấn đấu hoàn thành mức cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2020, trong đó tăng trưởng cả năm đạt khoảng 2%, nếu điều kiện cho phép phấn đấu đạt khoảng 2,5%.

Bên cạnh các kết quả đáng ghi nhận nêu trên, nền kinh tế vẫn còn những hạn chế tích tụ trong quá trình phát triển do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan đã được chỉ ra tại báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội qua nhiều kỳ họp, như: Thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh còn chậm. Kinh tế tư nhân chưa thực sự mạnh, doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tỷ trọng lớn, kết nối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tham gia chuỗi giá trị và mạng sản xuất khu vực và toàn cầu còn hạn chế. Các vấn đề xã hội còn một số bất cập, chênh lệch về mức sống, mức độ thụ hưởng các dịch vụ xã hội của người dân giữa các vùng, địa phương; an toàn xã hội như an toàn giao thông, an toàn vệ sinh thực phẩm, chất lượng không khí, xử lý rác thải,… còn một số bất cập gây bức xúc. Việc xây dựng các cơ sở dữ liệu quốc gia, hạ tầng công nghệ thông tin nền tảng phục vụ phát triển chính quyền điện tử còn chậm…

Dự kiến tăng trưởng GDP năm 2021 đạt khoảng 6,7%

Về dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 trên thế giới tuy có dấu hiệu dịu lại nhưng còn tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro, khó lường và khả năng cao sẽ kéo dài cả năm 2021. Triển vọng kinh tế toàn cầu là rất khó khăn, các nước đối tác lớn suy thoái, dự báo khó phục hồi trong ngắn hạn và khả năng phục hồi trở lại trạng thái trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra sẽ cần thời gian khoảng 2-4 năm tùy thuộc mức độ tác động.

Theo đó, dự kiến tăng trưởng GDP năm 2021 đạt khoảng 6,7% với mục tiêu tổng quát là tập trung khắc phục khó khăn, khôi phục nền kinh tế, tận dụng thời cơ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững trên cơ sở ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững đến 2030. Nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Phát huy mạnh mẽ giá trị văn hóa, con người Việt Nam và sức sáng tạo của mỗi cá nhân. Từng bước xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; bảo đảm cuộc sống hạnh phúc của Nhân dân. Nâng cao đời sống Nhân dân và đảm bảo an sinh xã hội. Chú trọng bảo vệ môi trường và ứng phó hiệu quả biến đổi khí hậu. Tăng cường quốc phòng, an ninh; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Chủ động hội nhập quốc tế, nâng cao vị thế uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Phải điều hành chủ động, linh hoạt

Sau khi nghe ý kiến phát biểu của các thành viên Chính phủ và đại biểu tham dự, kết luận phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, đến nay, cơ bản dịch COVID-19 đã được kiểm soát, cho phép chúng ta khởi động lại các hoạt động kinh tế - xã hội, trừ một vài khu vực nhỏ lẻ.

Kết quả này tạo cơ sở cho phục hồi kinh tế 4 tháng cuối năm 2020 và lấy lại đà tăng trưởng mạnh hơn trong năm 2021. Mục tiêu kép vẫn phải kiên trì triển khai thực hiện; cố gắng phấn đấu tăng trưởng kinh tế ở mức cao nhất, nhưng không được chủ quan với dịch bệnh.

Thủ tướng nhận định, dịch bệnh đã cơ bản được kiểm soát, nhưng có thể bất ngờ xuất hiện trong cộng đồng do nhiều nguồn lây, đòi hỏi không được chủ quan, lơ là, không được để dịch bệnh quay trở lại. Kiên quyết khoanh vùng, dập dịch thần tốc, thực hiện chiến dịch “5K” (Khẩu trang, Khử khuẩn, Khoảng cách, Không tập trung đông người, Khai báo y tế) như quyền Bộ trưởng Bộ Y tế nêu ra tại phiên họp.

Tiêu dùng còn chưa phục hồi. Sản xuất công nghiệp còn nhiều khó khăn. Chỉ số PMI trong tháng 8 giảm. Thu hút vốn FDI có tiến bộ, đạt được gần 20 tỷ USD nhưng có hiện tượng chững lại, giảm so với cùng kỳ. “Chúng ta ghi nhận kết quả nhưng phải có những giải pháp mạnh mẽ hơn, xúc tiến tốt hơn để FDI vào Việt Nam tốt hơn”, Thủ tướng phát biểu.

Tuy số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động 8 tháng tăng 27,9%, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới trong tháng 8 có tăng lên so với tháng trước nhưng lũy kế 8 tháng vẫn giảm so với cùng kỳ; hoạt động doanh nghiệp vẫn tiếp tục gặp khó khăn. Số lượngviệc làm mới giảm 16,5%.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh phải điều hành chủ động, linh hoạt, tiếp tục nghiên cứu chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ kích thích kinh tế nhưng phải bảo đảm ổn định vĩ mô, kiểm soát tốt lạm phát như mục tiêu đề ra. Tiếp tục giảm lãi suất cho vay, kể cả các khoản nợ hiện có; đẩy mạnh xuất khẩu gắn với phát triển mạnh thị trường trong nước; kích cầu tiêu dùng nội địa; thu hút mạnh mẽ các nguồn vốn đầu tư xã hội, đặc biệt là dòng vốn đang dịch chuyển trong khu vực và thế giới.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục rà soát, hoàn thiện các kịch bản tăng trưởng và phương án chỉ đạo điều hành cả năm 2020 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 để báo cáo Bộ Chính trị và Quốc hội, trong đó lưu ý xem xét tốc độ tăng trưởng năm 2021 khoảng 6-6,5%.

Quyết tâm thực hiện mục tiêu kép trong bất kỳ hoàn cảnh nào để phấn đấu tăng trưởng mức cao nhất. Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, nhất là các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh tiếp tục tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, triển khai hiệu quả các gói hỗ trợ hiện tại.

Ngân hàng Nhà nước sớm sửa đổi Thông tư 01 theo hướng mở rộng đối tượng, hỗ trợ và gia hạn thời gian hoãn, giãn nợ, cân nhắc thời điểm chuyển nhóm nợ cho phù hợp để giảm bớt khó khăn cho tổ chức tín dụng, tránh nợ xấu tăng đột biến.

Bộ Công Thương, các địa phương có chương trình hành động cụ thể để thực hiện trong 4 tháng cuối năm. Tiếp tục đẩy mạnh kích cầu thị trường nội địa, phải có những chính sách cụ thể về du lịch nội địa, bán lẻ, vận tải, lưu trú, ăn uống, chăm sóc sức khỏe, giáo dục...

Tiếp tục đôn đốc, giám sát, đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công; những chủ trương, biện pháp, nghị quyết, chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cần được đẩy mạnh triển khai; lưu ý không vì mục tiêu thúc đẩy giải ngân nhanh mà làm ẩu, gây lãng phí, kém hiệu quả hay báo cáo không trung thực.

Thủ tướng một lần nữa yêu cầu các bộ có liên quan, nhất là Bộ Kế hoạch và Đầu tư tận dụng cơ hội dịch chuyển chuỗi cung ứng và vốn đầu tư để thu hút FDI có sàng lọc, đạt hiệu quả cao.

Về tổ chức khai giảng năm học mới, Thủ tướng yêu cầu gọn nhẹ, an toàn, làm sao động viên thầy cô giáo và học sinh trong năm học này dạy tốt, học tốt.

Về việc mở lại các chuyến bay thương mại, cần kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm năng lực cách ly và khả năng giám sát y tế, không được để dịch bệnh lây lan. Ngành y tế đề xuất phương án cách ly phù hợp đối với các chuyên gia, nhà đầu tư, lao động tay nghề cao./.