Đây là lần đầu tiên một Hội nghị thượng đỉnh Mỹ/ASEAN được tổ chức trên đất Mỹ và nối tiếp đà phát triển về quan hệ đối tác chiến lược được Mỹ/ASEAN thiết lập tháng 11/2015 ở Kuala Lumpur (Malaysia).

Với sự kiện này, Mỹ và ASEAN vừa nâng tầm vóc của quan hệ song phương vừa đề cao vị thế cho nhau ở khu vực và trên thế giới.

Với sáng kiến tổ chức hội nghị, Tổng thống Mỹ Barack Obama chủ ý khẳng định sự coi trọng dành cho châu Á - Thái Bình Dương và coi ASEAN có vai trò trung tâm trong chiến lược của Washington đối với khu vực. Đấy đồng thời là sự khẳng định những cam kết của Mỹ đối với an ninh, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.

Đánh giá về sự kiện này nhà kinh tế học thương mại Doug Lippoldt của HSBC cho rằng, trong bối cảnh ảm đạm của kinh tế toàn cầu, việc mở cửa thị trường và tạo dựng sự kết nối cho các doanh nghiệp mang ý nghĩa quan trọng để có thể tận dụng những cơ hội kinh tế mới. Việc tự do hóa thương mại giữa hai cường quốc kinh tế có thể tạo ra khả năng để đạt được mục tiêu này.

Mỹ, quốc gia hiện đứng thứ tư trong danh sách thị trường xuất khẩu và nguồn nhập khẩu của các nước ASEAN, có thể kỳ vọng cải thiện thương mại hai chiều với khối này nếu các lãnh đạo của họ có thể hiện thực hóa quan hệ đối tác chiến lược thành những hành động cụ thể tạo điều kiện thuận lợi cho tự do hóa thương mại.

"Mối quan hệ hợp tác chặt chẽ hơn giữa Mỹ/ASEAN sẽ đưa tới những lợi ích cho cả đôi bên. Đối với Mỹ, đó là việc thâm nhập vào các nền kinh tế đang tăng trưởng gấp hai lần tốc độ tăng trưởng của kinh tế Mỹ. Với các nước ASEAN, điều này có nghĩa là chạm tay vào một thị trường tiêu thụ rộng lớn vẫn có khả năng tiếp tục gia tăng chi tiêu cũng như tiếp cận một thị trường cung cấp nguồn nguyên liệu quan trọng giúp các nền kinh tế ASEAN nâng cao tính cạnh tranh của sản xuất,” Lippoldt nói.

Một yếu tố quan trọng trong cải thiện quan hệ thương mại hai chiều giữa hai khu vực là Hiệp định Hợp tác xuyên Thái Bình Dương - TPP, một siêu hiệp định với sự tham gia của 12 nước trong đó có 4 nước ASEAN là Brunei, Malaysia, Singapore và Việt Nam và Mỹ cũng là một thành viên. Hiệp định mới được ký kết này đang chờ sự phê chuẩn của các nước thành viên.

Đại diện cho 40% sản lượng và 25% xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của toàn thế giới, TPP sẽ là một điểm nhấn quan trọng trong các cuộc thảo luận tại Hội nghị.

“TPP có tác dụng thúc đẩy nâng tầm quan hệ thương mại Mỹ/ASEAN. Chúng tôi nghĩ rằng TPP có thể tác động tới thương mại thông qua việc dỡ bỏ không chỉ các hàng rào thương mại tại biên giới mà còn cả những hàng rào đằng sau biên giới như các quy định không đồng nhất đang ngăn cản giao thương dịch vụ, đầu tư và chuyển giao công nghệ,” cũng theo Lippoldt.

“Tôi hy vọng rằng các cuộc đàm thoại tại Hội nghị sẽ khẳng định vai trò tích cực của TPP đối với việc mở rộng quan hệ thương mại và khuyến khích quá trình phê chuẩn của các nước thành viên. Hơn nữa, các cuộc đàm thoại này có thể tạo ra cơ hội để các thành viên ASEAN vốn chưa tham gia vào TPP tìm hiểu những khả năng để gia nhập hiệp định thương mại cao cấp này.”
Thương mại khởi sắc sẽ là một cú hích cho các điều kiện kinh doanh đang ở vào giai đoạn trì trệ nhất kể từ những năm khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-09. HSBC là ngân hàng quốc tế hàng đầu và tham gia thanh toán 12% thương mại thế giới và là ngân hàng duy nhất hoạt động ở cả hai đầu của những hành lang thương mại song phương lớn nhất trên thế giới với tổng trị giá 100 tỷ USD.

Trước đó, khoảng 15g45 ngày 14/02 (giờ địa phương - khoảng 6g45 sáng giờ Việt Nam), chuyên cơ chở đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đã đáp xuống sân bay thành phố Palm Springs, tiểu bang California, bắt đầu tham dự Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - ASEAN theo lời mời của Tổng thống Barack Obama.

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Thượng đỉnh ở Sunnylands có 11 thành viên gồm Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, Thứ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Thành, cùng với hai trợ lý Thủ tướng là ông Bùi Huy Hùng và ông Bùi Quốc Bảo.

Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Phạm Quang Vinh cũng tham gia đoàn đại biểu dự Thượng đỉnh đặc biệt lần này.

Thủ tướng bắt đầu ngày làm việc chính thức tại Sunnylands vào ngày 15/02 (giờ địa phương). Theo lịch trình dự kiến, trong ngày 15/02, Thủ tướng sẽ có cuộc gặp song phương với Tổng thống Indonesia Joko Widodo, Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chanocha, và một số doanh nghiệp Hoa Kỳ bên lề hội nghị.

Sau đó, Thủ tướng sẽ dự khai mạc phiên thảo luận kinh tế - thương mại với chủ đề “Thúc đẩy thịnh vượng khu vực dựa trên sự đổi mới và phát triển của doanh nghiệp”, kế đến là phiên họp hẹp giữa các nhà lãnh đạo và phiên họp giữa các nhà lãnh đạo với các CEO doanh nghiệp./.