Hiểu sai văn bản hướng dẫn, doanh nghiệp chết đứng

Câu chuyện bắt đầu vào cuối tháng 4/2016 lực lượng quản lý thị trường Hà Nội đã kiểm tra lô hàng hơn 3.000 sản phẩm xúc xích nhãn hiệu Viet Foods của Công ty TNHH TM Thực phẩm Hùng Anh.

Kết quả kiểm nghiệm của Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm Vệ sinh an toàn thực phẩm Quốc gia - Bộ Y tế cho thấy, cả 4/4 mẫu xúc xích, mà lực lượng quản lý thị trường gửi sang đều chứa chất Sodium Nitrat 251 hàm lượng 89-100 mg/kg.

Trên cơ sở đó, Đội Quản lý thị trường 14 quyết định tạm giữ hơn 2,2 tấn sản phẩm gồm hotdog xông khói Viet Foods, xúc xích Đức Viet Foods, xúc xích Frank Furker, xúc xích chua thái Viet Foods, với lý do hàng hóa có dấu hiệu sử dụng phụ gia thực phẩm không đúng quy định.

Thời điểm đó, thông tin với báo chí, lãnh đạo Đội Quản lý thị trường số 14 (đơn vị phát hiện và thu giữ lô hàng) cho biết, theo Thông tư 27, ngày 30/11/2012 có hiệu lực từ năm 2013 của Bộ Y tế, chất sodium nitrate – 251 không được sử dụng trong thực phẩm, duy nhất chỉ được dùng trong pho mát tươi.

Theo vấn đề về lý hóa, khi chất sodium nitrate – 251 có trong xúc xích mà người dân tiến hành xử lý nhiệt, như: hấp, rán, nướng thì nó sẽ tạo ra một hoạt chất khác là tác nhân gây bệnh ung thư...

Ngay lập tức thông tin này được lan truyền trên mạng xã hội một cách nhanh chóng. Những thông tin này cũng lập tức gây nên sự lo ngại rất lớn với người tiêu dùng, cũng như ảnh hưởng rất lớn tới doanh nghiệp, cụ thể là doanh nghiệp Hùng Anh.

Tuy nhiên, ngày 23/5, Cục An toàn thực phẩm tổ chức họp Hội đồng khoa học để xem xét việc sử dụng và hàm lượng Natri Nitrat INS 251 trong sản phẩm xúc xích Viet foods.

Căn cứ vào kết quả các cuộc họp nói trên, Cục An toàn thực phẩm đã ra công văn 3289/ATTP-KN, ngày 23/5/2016 cho rằng, Natri Nitrat 251 không phải là chất cấm sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm. Theo quy định của Bộ Y tế về hướng dẫn quản lý phụ gia thực phẩm và Ủy ban Tiêu chuẩn hóa thực phẩm quốc tế (CODEX), thì Natri Nitrat 251 là phụ gia thực phẩm được phép sử dụng đối với sản phẩm pho mát ủ chín hoàn toàn (kể cả bề mặt) với hàm lượng 35mg/kg.

Cũng theo công văn của Cục An toàn thực phẩm, một số nước hiện vẫn cho phép sử dụng Natri Nitrat 251 như Singapore 500mg/kg; Malaysia 200mg/kg; Trung Quốc 500mg/kg; Canada 200mg/kg, Mỹ 500mg/kg. Cục An toàn thực phẩm cũng cho rằng, nitrat là chất có thể có sẵn trong các loại thực phẩm như rau, củ, quả, cá, trứng, sữa… hoặc có thể được chuyển hóa từ nitrit trong quá trình sản xuất, chế biến thực phẩm.

“Như vậy, với hàm lượng Natri Nitrat 251 phát hiện trong sản phẩm xúc xích Viet foods từ 50- 100mg/kg là an toàn cho người sử dụng”, công văn của Cục An toàn thực phẩm nêu.

Về phương án giải quyết sự việc này, Cục An toàn thực phẩm đề nghị Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội cần tham vấn chuyên môn Cục An toàn thực phẩm và Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Bình Dương để có quyết định xử lý vụ việc kịp thời, tránh gây tổn hại cho doanh nghiệp.

Trên kết luận của Cục An toàn thực phẩm, Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội cũng ra Quyết định số 0030134/QĐ-TLTV, ngày 23/5/2016 trả lại toàn bộ hàng hóa tạm giữ gồm 2,2 tấn xúc xích thường do Công ty Viet Foods sản xuất. Trong Quyết định trả hàng nêu lý do doanh nghiệp không có hàng vi vi phạm hành chính như trong biên bản vi phạm đã nêu trước đó.

Tuy nhiên, việc xử lý trên không thể coi là thỏa đáng với doanh nghiệp. Bởi, theo đại diện Viet Foods, hậu quả từ thông tin sai sự thật trên các phương tiện truyền thông do Đội 14 Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội cung cấp đã gây ảnh hưởng hết sức nghiêm trọng tới hoạt động kinh doanh của Viet Foods.

Hơn 1 tháng qua, Viet Foods phải ngừng hoạt động sản xuất, hơn 100 công nhân nghỉ việc, hàng hóa bị thu giữ hoặc bị trả về, thiệt hại ước tính hơn 10 tỷ đồng.

Chúng tôi cần một một môi trường kinh doanh sòng phẳng và minh bạch

Dù nỗi oan ức được giải tỏa sau quyết định khẳng định sản phẩm Viet Foods an toàn cho người tiêu dùng của Bộ Y tế, song theo đại diện của Viet Foods, thì thiệt hại vật chất thì có thể định lượng được, nhưng tốn thất về uy tín, thương hiệu đã đặt Viet Foods vào hoàn cảnh rất bi đát vì dư luận và đối tác nhìn công ty như một tội đồ và tẩy chay sản phẩm.

“Chúng tôi không trông đợi tiền đền bù những thiệt hại mà Viet Foods đã gánh chịu. Điều chúng tôi cần là lời xin lỗi công khai để lấy lại danh dự, uy tín của doanh nghiệp. Chúng tôi cần một môi trường kinh doanh công bằng, sòng phẳng và minh bạch để doanh nghiệp phát triển”, đại diện Viet Foods khẳng định thêm.

Mong muốn của đại diện Viet Foods được nhìn nhận là phù hợp, sòng phẳng giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước. Nhất là trong bối cảnh, thông điệp của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ rất rõ ràng là xây dựng một Chính phủ kiến tạo, một Chính phủ phục vụ, chứ không phải “hành là chính”.

Bởi, với việc không hiểu rõ, hiểu sai văn bản hướng dẫn của Quản lý thị trường có thể gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực đối với sụ phát triển doanh nghiệp, thương hiệu của nhà sản xuất có thể mất đi sau những vụ như thế.

Điều đáng buồn là “Đây không phải lần đầu tiên xảy ra việc kiểu như thế này từ quản lý thị trường. Chúng tôi cũng đã nhắc nhở rất nhiều, nhưng cán bộ quản lý thị trường người thì hiểu người thì chưa rõ”, TS. Lê Văn Giang, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm cung cấp thêm thông tin.

Thủ tướng lại phải “vào cuộc”

Mặc dù doanh nghiệp đề xuất lời xin lỗi, nhưng phía cơ quan quản lý, mà cụ thể là Đội 14, Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội chưa có động thái gì ngoài việc “Trả lại tang vật, phương tiện, giấy tờ tạm giữ theo thủ tục hành chính” với lý do “doanh nghiệp không có hành vi vi phạm hành chính như nội dung ghi trong biên bản vi phạm hành chính”.

Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 30/5, đại diện Đội quản lý thị trường số 14, Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, đơn vị đã thu giữ lô xúc xích 2,2 tấn của Công ty Viet foods, cho rằng họ thu giữ hàng không sai.

Đội đã báo cáo chi cục và thanh tra, hiện chưa thể trả lời có xin lỗi Công ty Viet foods hay không.

Trước đó, ngày 19/5/2016, Thủ tướng Chính phủ nhận được đơn kêu cứu khẩn cấp của Viet Foods về việc Đội quản lý thị trường số 14 Hà Nội lạm quyền, tùy tiện kiểm tra, tạm giữ và thông tin cho các cơ quan báo chí sản phẩm mang nhãn hiệu Viet Foods chứa chất cấm, gây ung thư không có căn cứ pháp luật, gây tổn hại đến thương hiệu và thiệt hại cho nhà sản xuất.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã giao Bộ Công Thương chủ trì, cùng Bộ Y tế và UBND thành phố Hà Nội khẩn trương kiểm tra, xem xét, giải quyết nội dung phản ánh, kiến nghị của Viet Foods và có văn bản trả lời doanh nghiệp và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả.

Như vậy, sau vụ việc quán Cà phê Xin chào, Thủ tướng lại phải tiếp tục giải quyết một vụ việc mới liên quan tới mối quan hệ giữa doanh nghiệp và cơ quan công quyền. Một lần nữa, những bất cập trong môi trường kinh doanh của Việt Nam lại tiếp tục bộc lộ.

Điều quan trọng để có thể kích thích phát triển doanh nghiệp đó là phải tạo sự an toàn và ổn định của môi trường kinh doanh.

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc đã khẳng định trên truyền thông rằng, sự thiếu an toàn của môi trường kinh doanh không chỉ do việc hành xử tùy tiện, lạm quyền của những người thực thi công vụ, mà còn do thể chế, chính sách chưa thật sự rõ ràng, chưa xác định rõ mục tiêu phục vụ dân, phụng sự nước.

Và theo như khẳng định của ông Vũ Tiến Lộc, thì có thể thấy rằng, nếu vụ việc quán cà phê Xin chào là ví dụ của sự hành xử tùy tiện, lạm quyền của người thực thi công vụ, thì vụ Viet Foods là ví dụ điển hình của chính sách chưa thật sự rõ ràng cộng với sự vội vàng của cơ quan công quyền.

Rủi ro kinh doanh là điều mà mỗi doanh nghiệp phải đối mặt hàng ngày. Tuy nhiên, khi rủi ro không đến từ thị trường mà lại đến từ chính các cơ quan quản lý nhà nước là điều vô cùng đáng tiếc và khó có thể biện minh.

Trong bối cảnh đó, để tạo được một môi trường kinh doanh thực sự công bằng, sòng phẳng, để kích thích doanh nghiệp phát triển là một thách thức không nhỏ đối với Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ hiện nay. Bởi, cùng với việc phải xây dựng một hệ thống chính sách tường minh, khách quan, thân thiện, Chính phủ phải xây dựng được một chính phủ phục vụ, một hệ thống công quyền vì dân, phụng sự đất nước./.

Tham khảo từ một số nguồn:

http://bizlive.vn/thuong-truong/vu-quan-ca-phe-xin-chao-moi-truong-kinh-doanh-khong-chi-tro-ngai-ma-con-kem-an-toan-1688299.html

http://baodautu.vn/vu-xuc-xich-viet-foods-co-chat-gay-ung-thu-viet-foods-de-ngo-kha-nang-kien-chi-cuc-qltt-ha-noi-d45884.html

http://www.doisongphapluat.com/kinh-doanh/thi-truong/tin-moi-vu-xuc-xich-viet-foods-nghi-chua-chat-gay-ung-thu-a147410.html