Đầu tư nước ngoài đóng vai trò lớn trong việc tăng trưởng bền vững của Việt Nam trong những năm gần đây, đặc biệt là khi khối đầu tư công và tư trong nước đang giảm.

Dòng vốn FDI vào Việt Nam đã giúp làm giảm các tác động tiêu cực lên quá trình tăng trưởng. Số vốn FDI vào Việt Nam khá lớn so với GDP, tỷ lệ đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 20% tổng vốn đầu tư. Trong số vốn FDI đang có ở Việt Nam, đa phần đến từ các nhà đầu tư Nhật, Hàn Quốc, Mỹ và Đài Loan.

Tuy vốn FDI đăng ký từ Trung Quốc tăng lên trong những năm gần đây, nhưng tổng vốn đầu tư từ Trung Quốc còn nhỏ. Vì thế, mối quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Trung Quốc đơn thuần là mối quan hệ chuỗi cung ứng cấp 1 hơn là mối quan hệ đầu tư.

Trên cơ sở nhận định như vậy, Báo cáo chỉ rõ,Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam. Phần lớn hàng hóa nhập từ Trung Quốc dùng là nguyên liệu cho sản xuất dệt may như vải sợi, bông và máy móc. Song, hàng tiêu thụ nhập khẩu từ Trung Quốc cũng khá lớn.

Vì thế, theo HSBC tác động kinh tế ngắn hạn từ căng thẳng địa chính trị sẽ tương đối hạn chế. Thế nhưng, sự tác động sẽ không đồng đều giữa các ngành kinh tế. Ngành sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất là dịch vụ du lịch, dù rằng ảnh hưởng này chỉ là tạm thời.

Tính từ đầu năm đến nay, tổng số khách Trung Quốc du lịch đến Việt Nam tăng 26,1%. Dự đoán con số này sẽ giảm trong tháng Sáu, nhưng sẽ trở lại bình thường trong tháng Bảy.

Bên cạnh đó, để khắc phục tình trạng phụ thuộc vào Trung Quốc, các nhà sản xuất tại Việt Nam sẽ cố gắng nội địa hóa nguyên liệu đầu vào để tăng cường quản lý chuỗi cung ứng của mình.

Các chuyên gia của HSBC cho rằng: “Việt Nam, ở một chừng mực nào đó, đang ở ngã tư đường”. Song, xuất khẩu của Việt Nam đang dần chiếm thị phần trên thị trường quốc tế nhờ vào các nguồn đầu tư trong và ngoài nước. Vì thế, các bước tiếp theo Việt Nam cần là:

Thứ nhất, tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa tự do thương mại quốc tế thông qua các hiệp ước như hiệp ước Giao thương tự do (FTA) Việt Nam-Hàn Quốc, FTA Việt Nam - châu Âu và châu Á Thái Bình Dương (TPP).

Thứ hai, cải thiện cơ sở hạ tầng hậu cần, giảm sự thiếu hụt lao động lành nghề và tăng khả năng quản lý chuỗi cung ứng và liên kết với các công ty nước ngoài.

Theo nhận định của HSBC, điểm sáng trong tình hình này có lẽ là chính phủ Việt Nam sẽ đẩy nhanh tốc độ cải cách kinh tế. Nhiều khả năng ngân hàng nhà nước Việt Nam sẽ giữ lãi suất cho vay trên thị mở ở mức 5% đến cuối năm.

“Tuy nhiên vấn đề của Việt Nam không phải ở lãi suất, mà là ở cơ cấu của nền kinh tế. Chúng tôi tin cơ cấu nền kinh tế sẽ trở nên tinh gọn và hiệu quả hơn để tăng tính cạnh tranh trong tương lai”, các chuyên gia của HSBC nhấn mạnh