Xin lùi do… doanh nghiệp chưa chuẩn bị

Cụ thể, theo Quyết định số 49, thì từ 01/01/2017, các loại ôtô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 (Euro 4) và mức 5 (Euro 5) sẽ được áp dụng từ 01/01/2022.

Với môtô hai bánh mới cũng phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 3 từ ngày đầu của năm 2017. Đây là các tiêu chuẩn về khí thải quan trọng giúp giảm mức ô nhiễm không khí, theo đúng tiêu chuẩn được nhiều quốc gia áp dụng.

Tuy nhiên, vì nhiều lý do, đã có nhiều ý kiến xin lùi thời hạn áp dụng tiêu chuẩn trên.

Ngày 05/01/2017, Bộ Giao thông Vận tải đã ra văn bản xin ý kiến các bộ ngành về việc sửa đổi Quyết định số 49/2011 của Thủ tướng, đề nghị lùi thời hạn áp dụng tiêu chuẩn Euro 4 với một số dòng xe.

Bộ Giao thông Vận tải cho rằng, để phương tiện đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 4 đòi hỏi phải có công nghệ phức tạp và giá thành cao, nên chỉ những nước có nền công nghiệp tiên tiến mới sản xuất được. Vì vậy, Bộ này đề nghị lùi lộ trình áp dụng tiêu chuẩn Euro 4 với một số dòng xe sử dụng nhiên liệu diesel (xe khách và xe tải chủ yếu chạy diesel - PV).

Cụ thể, các loại xe được đề nghị lùi thời điểm áp dụng Euro 4 từ ngày 01/01/2017 sang ngày 01/01/2018 gồm: ôtô chở người, ôtô pick up chở hàng cabin đơn, cabin kép, ôtô tải Van sử dụng nhiên liệu diesel, diesel sinh học.

Các loại xe được lùi thời điểm áp dụng tiêu chuẩn Euro 4 sang tận ngày 01/01/2022 gồm ôtô chở hàng (trừ xe pick up chở hàng, xe tải Van ở trên) sử dụng diesel và diesel sinh học.

Bỏ thời hạn áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 5 đối với ôtô lắp động cơ diesel (sẽ nghiên cứu ban hành vào thời điểm thích hợp).

Ở nhiều nước trên thế giới, tiêu chuẩn về nhiên liệu thường đi trước tiêu chuẩn về khí thải như: Singapore hiện đang áp dụng tiêu chuẩn nhiên liệu mức Euro 5; Malaysia áp dụng tiêu chuẩn nhiên liệu mức Euro 4 từ năm 2016; Thái Lan áp dụng tiêu chuẩn nhiên liệu mức Euro 4 từ năm 2015; Campuchia, Indonesia cũng áp dụng Euro 4 từ năm 2017.

Riêng các loại ôtô lắp động cơ sử dụng xăng, xăng sinh học, khí dầu mỏ hóa lỏng - LPG, khí tự nhiên... vẫn áp dụng tiêu chuẩn Euro 4, Euro 5 theo lộ trình cũ.

Nguyên nhân lùi thời hạn áp dụng, theo Bộ Giao thông Vận tải là do… các doanh nghiệp có tâm lý... chờ sửa lộ trình, dù lộ trình đã ban hành cách đây hơn 5 năm.

Theo Bộ này, vì có tâm lý đó nên các doanh nghiệp sản xuất xe tải, xe khách hầu như chưa đăng ký kiểm tra chứng nhận theo tiêu chuẩn Euro 4. Đến ngày 31/12/2016 mới có 6 kiểu loại động cơ được kiểm tra chứng nhận đáp ứng mức Euro 4.

Trước đó, Hiệp hội Các nhà sản xuất, lắp ráp ôtô (VAMA) đã có văn bản báo cáo Thủ tướng kiến nghị xin lùi thời hạn áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với các dòng xe sử dụng động cơ diesel vì quan ngại rằng hiện vẫn chưa có nhiên liệu đáp ứng tiêu chuẩn Euro 4.

Nếu dùng nhiên liệu không đáp ứng có thể gây hỏng hóc xe. Thế nhưng, thực tế ngay từ tháng 01/2017, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đã chính thức bán ra thị trường sản phẩm xăng RON 95 với mức khí thải theo tiêu chuẩn Euro 3 và Euro 4.

Theo Petrolimex, các loại xăng đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 4 sẽ có hàm lượng chì cho phép tối đa 0,0005 k/l, trong khi Euro 2 lên tới 0,013 g/l. Xăng tiêu chuẩn Euro 4 cũng chỉ cho phép thải ra hàm lượng lưu huỳnh (tác nhân gây ô nhiễm môi trường và hao mòn động cơ) tối đa 50 mg/kg, thấp hơn 7 lần so với xăng chuẩn Euro 2 (350 mg/kg)

Không đồng ý “lùi”

Tuy nhiên, người đứng đầu Chính phủ đã không đồng tình với đề xuất trên của Bộ Giao thông Vận tải.

Tại Thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại cuộc họp về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải ô tô, xe máy, Thủ tướng yêu cầu giữ nguyên lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với ô tô, xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới quy định tại Quyết định số 49.

Riêng ô tô chạy bằng nhiên liệu diesel, Thủ tướng cho phép thực hiện đến 31/12/2017. Bộ Giao thông vận tải khẩn trương đề xuất phương án thực hiện, Thủ tướng Chính phủ trước ngày 15/3/2017.

Thủ tướng Chính phủ giao các Bộ: Giao thông vận tải, Khoa học và Công nghệ, Công Thương, Tài chính, các Tập đoàn: Dầu khí Việt Nam (PVN), Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) báo cáo kiểm điểm việc thực hiện các nhiệm vụ được giao trong Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg và các nhiệm vụ liên quan theo chức năng, nhiệm vụ của cơ quan.

Trong đó, Thủ tướng yêu cầu nêu rõ những nội dung đã đủ điều kiện để áp dụng tiêu chuẩn khí thải theo lộ trình yêu cầu thực hiện ngay, những vấn đề còn tồn tại phải có giải pháp khả thi để thực hiện đúng Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 15/3/2017.

Trên cơ sở báo cáo đề xuất của các cơ quan và quá trình theo dõi việc thực hiện Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg, Văn phòng Chính phủ phối hợp với các cơ quan dự thảo phân công nhiệm vụ các bộ, cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện các quy định của Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg, bảo đảm tính khả thi, rõ trách nhiệm và tiến độ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ./.