Asiad 18: Cơ hội hay thách thức?

Bên cạnh niềm vui khi Việt Nam giành được quyền đăng cai Asiad 18 – 2019 đang có rất nhiều ý kiến trái chiều về việc Việt Nam có nên rút lui khỏi vị trí này hay không. Lý do chính bởi chi phí, mà Việt Nam phải bỏ ra để tổ chức sự kiện trọng đại này. Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch đã đưa ra con số 150 triệu USD (tương đương hơn 3.000 tỷ đồng).

Thế nhưng, theo ông Nguyễn Hồng Minh- Vụ trưởng vụ Thể thao thành tích cao thuộc ủy ban Thể dục thể thao, nhìn các kỳ tổ chức trước, kinh phí tổ chức của các quốc gia đều vượt rất xa so với dự tính.

Ông kết luận: “ Cùng một sự kiện với tiêu chuẩn chung, người ta tốn gấp năm bảy lần, thậm chí mười lần, chẳng lẽ nào Việt Nam lại “siêu” như thế?”

Theo ý kiến của nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thế dục thể thao Lê Bửu, việc rút lui không đăng cai tổ chức là một việc làm mất uy tín, trong khi uy tín quốc tế không phải được xây dựng ngày một, ngày hai mà là cả một quá trình. Việc đăng cai ASIAD lần này sẽ góp phần khơi dậy được tinh thần dân tộc, niềm tin, niềm tự hào, sự đoàn kết của người dân, nhất là với thế hệ trẻ. Những điều đó rất cần thiết cho một đất nước đang hướng tới việc trở thành một quốc gia công nghiệp hóa - hiện đại hóa vào năm 2020.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có thể tranh thủ sự giúp đỡ của Nhật Bản và các nước khác để tổ chức một kỳ Đại hội thành công. Vừa rồi, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ra tuyên bố chung giữa hai nước về thiết lập quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á. Phía Nhật Bản khẳng định, sẽ hỗ trợ thể thao Việt Nam trong các lĩnh vực khác nhau, bao gồm hỗ trợ Việt Nam tổ chức thành công ASIAD 18-2019.

Bài toán khó về sự chống lãng phí

Hàng loạt câu hỏi về tính khả thi, thậm chí là việc sử dụng các công trình này sau khi đại hội kết thúc, nhất là đã có bài học nhãn tiền, nhà thi đấu tại Thái Bình sau SEA Games chẳng biết làm gì đã cho cả voi vào làm xiếc… đã được đưa ra. Thậm chí đại biểu Nguyễn Sỹ Cương, uỷ viên thường trực uỷ ban Pháp luật của Quốc hội, nêu quan điểm, “thà xin rút lui dù bị phạt mất tiền cọc 1 triệu USD còn hơn là lãng phí”.

Kinh nghiệm từ các nước tổ chức lần trước cho thấy, Asiad 2014 tổ chức tại Incheon – Hàn Quốc, ban đầu dự tính chỉ là hơn 1 tỷ USD nhưng cách đây hai năm, số tiền đầu tư đã vượt trên 110% và theo ông Minh, chắc chắn khi sự kiện diễn ra trong năm nay số tiền đội giá không thể dưới 200%. Hay như Asiad 17 tổ chức ở Trung Quốc, mức kinh phí dự trù ban đầu là 2 tỷ USD, nhưng số tiền thật mà họ phải bỏ ra lên đến 20 tỷ USD, gấp 10 lần sao với dự tính.

Đó là chưa kể những bài toán màu hồng như tài trợ, du khách đều được tính toán khá “cơ bắp” theo kiểu thể thao, bởi các nhãn hàng lớn đa phần đã ký hợp đồng với Uỷ ban Olympic Quốc tế (IOC), Uỷ ban Olympic châu Á (OCA), Việt Nam không thể thu tiền từ đây. Bán hàng lưu niệm, dịch vụ từ du khách, tìm các nhà tài trợ nhỏ liệu được bao nhiêu. Cách đây 5 năm, Việt Nam bỏ hơn 100 triệu USD để tổ chức Asian Indoor Games, nhưng thu lại từ quảng cáo chỉ khoảng 30 triệu đồng, nghĩa là chỉ chiếm 0,0015% số tiền bỏ ra.

Tuy nhiên, ông Hoàng Vĩnh Giang, Phó Chủ tịch VOC, lại lý giải: “150 triệu USD là số tiền xin từ ngân sách trực tiếp rót vào hoạt động này. Còn nhiều công trình khác thuộc về xây dựng cơ sở hạ tầng thì ăn theo chủ trương của Chính phủ”.

Các công trình xây mới, như: đua xe đạp lòng chảo, làng vận động viên… sẽ xã hội hoá. Ví dụ, phía Hàn Quốc sẽ tài trợ xây dựng nơi đua xe đạp lòng chảo với kinh phí hơn 10.000 tỷ đồng, làng vận động viên với hơn 2.000 chỗ ở sau khi kết thúc sẽ chuyển công năng thành nhà ở để bán…

Bài tính mà phía những người làm thể thao đưa ra rất đẹp, nhưng có vẻ đó chỉ là cách "đếm cua trong lỗ". Bởi, việc xây dựng trường đua xe đạp lòng chảo, phía Việt Nam góp đất, phía Hàn Quốc tài trợ 500 triệu USD với yêu cầu bắt buộc là phải cho họ tổ chức cá cược bóng đá tại Việt Nam và hưởng ưu đãi về thuế ở mức cao nhất. Nghĩa là, nếu Việt Nam vẫn chưa cho phép cá cược, thì Hàn Quốc sẽ không bỏ tiền.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết ngân sách nhà nước phải bảo đảm kinh phí dự trù tổ chức Asiad thứ 18 mà Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đề xuất là 5.475 tỷ đồng. Con số này tăng gấp đôi so với khi vận động đăng cai và chưa bao gồm kinh phí đào tạo vận động viên (dự kiến khoảng 820,8 tỷ đồng).

Ông Tuấn băn khoăn, về việc hiện có khoảng 80% cơ sở vật chất phục vụ đại hội đã có sẵn nhưng vẫn cần 2.600 tỷ đồng để nâng cấp, mở rộng, còn số tiền để đầu tư xây mới là 3.000 tỷ đồng. Cụ thể, trong số các công trình phục vụ đại hội phải xây mới, 2 dự án mà Bộ Tài chính đang yêu cầu Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch làm rõ là làng vận động viên và dự án sân đua xe đạp lòng chảo. Với dự án làng vận động viên, nhà nước sẽ bỏ tiền đầu tư xây dựng khoảng 2.000 tỷ đồng và sau này sẽ bán.

Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn bày tỏ thêm quan ngại rằng, các yếu tố tài chính hiện nay không khả thi đối với dự án sân đua xe đạp lòng chảo.

“Nhà đầu tư KSPO của Hàn Quốc bỏ ra 500 triệu USD xây dựng, kèm theo đó là yêu cầu được kinh doanh cá cược và đòi hỏi ưu đãi thuế cao nhất. Có điều, theo quy định của pháp luật hiện hành thì ưu đãi thuế trong kinh doanh cá cược là không được phép. Nếu chọn phương án khác thì chi phí chỉ 3.000 - 4.000 tỷ đồng” - ông Tuấn phân tích./.

Tài liệu tham khảo:

http://www.baovanhoa.vn/Thethao/62164.vho

http://www.tienphong.vn/The-Thao/tha-chiu-phat-vi-rut-dang-cai-asiad-18-con-hon-lang-phi-691504.tpo

http://danviet.vn/the-thao/quoc-hoi-lo-lang-kinh-phi-to-chuc-asiad-182019-vo-the/2014032503039810p1c27.htm