Mới đây, một dự án tỷ đô là Dự án Thép Guang Lian (Dung Quất) đang xin điều chỉnh vốn đầu tư xuống còn 2 tỷ USD. Đây là lần đề nghị điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư lần thứ 5 cho dự án này. Đáng nói là, khác với lần đề nghị điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư mà cho đến nay chưa được tỉnh phê duyệt khi muốn nâng tổng vốn đầu tư lên 4,5 tỷ USD, thì lần này, Guang Lian xin giảm vốn đầu tư.

Quyết định giảm vốn của chủ đầu tư hiện tại của Dự án (Tập đoàn E-United - Đài Loan) xuất phát từ việc cuối năm ngoái, Tập đoàn JFE (Nhật Bản) tuyên bố không theo đuổi dự án này nữa.

Thép Guang Lian chính thức được cấp chứng nhận đầu tư từ năm 2006, đầu tiên là cho Tập đoàn Tycoons (Trung Quốc), sau đó có thêm sự tham gia của E-United (Đài Loan), với tỷ lệ góp vốn tương ứng là 10% và 90%. Nhưng sau khi khởi công và thực hiện một số hạng mục như đóng cọc xây dựng, ký túc xá cho người lao động thì đến năm 2010, dự án tạm dừng lại để chờ giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh lên 4,5 tỷ USD.

Theo Báo Đầu tư, lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ngãi lý giải: “Dự án Thép Guang Lian triển khai chậm tiến độ đã nhiều năm nay, với lý do chủ yếu là vì năng lực tài chính của nhà đầu tư còn hạn chế. Vì thế, việc nhà đầu tư đề nghị điều chỉnh vốn đầu tư cũng như các nội dung khác, đặc biệt là phân kỳ đầu tư làm 4 giai đoạn, là phù hợp với tình hình thực tế hiện nay cũng như khả năng thu xếp tài chính cho Dự án”.

Cũng cần phải nhắc lại rằng, ngay sau khi JFE tuyên bố rút khỏi Dự án vào tháng 9/2014, E-United đã xin tiếp tục triển khai Dự án, song lại xin giãn tiến độ. Vì thế, khi đề xuất các phương án xử lý Dự án, UBND Quảng Ngãi đã tính đến phương án thu hồi dự án thép đang quá chậm tiến độ này. Tuy nhiên UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng cho rằng, thời điểm này, nếu đơn phương xử lý chấm dứt và thu hồi Dự án sẽ không có lợi cho cả hai bên - nhà đầu tư và cơ quan quản lý.

Theo quy định, nếu trong vòng 60 ngày kể từ khi Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất có văn bản chấp thuận nguyên tắc các nội dung dự kiến được ghi trong Giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh mà chủ đầu tư không cung cấp được hợp đồng tín dụng chính thức, thì Quảng Ngãi có quyền đơn phương chấm dứt, thu hồi Dự án và xử lý theo quy định của pháp luật. Xem ra số phận Dự án này vẫn còn rất bấp bênh.

Ít dự án đi vào hoạt động

Hiện Việt Nam có khoảng hơn 30 dự án FDI quy mô tỷ USD đã được cấp chứng nhận đầu tư, nhưng số dự án đã đi vào hoạt động chỉ đếm trên đầu ngón tay. Ngoài các dự án của Samsung ở Thái Nguyên, Bắc Ninh hoạt động ổn định và mang lại hiệu quả cao, còn có thể nhắc tới các Dự án Hồ Tràm Strip (4 tỷ USD ở Bà Rịa - Vũng Tàu), Thép China Steel Sumikin (1 tỷ USD ở Bà Rịa - Vũng Tàu), hay Intel (1 tỷ USD, TP.Hồ Chí Minh), LG (1,5 tỷ USD, Hải Phòng), Nhiệt điện Mông Dương 2 (1,95 tỷ USD, Quảng Ninh) đã đi vào hoạt động.

Bên cạnh đó, còn có Lọc hóa dầu Nghi Sơn (9,9 tỷ USD, Thanh Hóa), Liên hợp Thép Formosa (9 tỷ USD, Hà Tĩnh), Lọc hóa dầu Vũng Rô (3,2 tỷ USD, Phú Yên)… đang trong quá trình xây dựng. Trong khi đó, nếu kể các dự án đã bị thu hồi hay đang trong diện bị cảnh báo thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư thì danh sách này rất dài. Đó là Liên hợp Thép Cà Ná (Ninh Thuận), 9,8 tỷ USD; Bãi biển Rồng (Quảng Nam), 4 tỷ USD; Thành phố Sáng tạo Nam Phú Yên (Phú Yên), 1,68 tỷ USD; Công viên Thế giới kỳ diệu (Bà Rịa - Vũng Tàu), 1,3 tỷ USD... đã bị thu hồi.

Chưa kể, hàng loạt dự án vẫn đang “giậm chân tại chỗ”, như Nam Hội An (Quảng Nam), 4 tỷ USD; Thành phố mới Nhơn Trạch Berjaya (Đồng Nai), 2 tỷ USD; Thép Kobelco (Nghệ An), 1 tỷ USD; Saigon Atlantis Hotel (Bà Rịa - Vũng Tàu), 4,1 tỷ USD; Starbay (Phú Quốc, Kiên Giang), 1,6 tỷ USD; Nhiệt điện Hải Dương (Hải Dương), 2,25 tỷ USD; Bus Centre (Bình Định), 1 tỷ USD… Những dự án này đều đã nhiều lần bị chính quyền địa phương cảnh báo thu hồi giấy chứng nhận đầu tư. Bên cạnh đó, Dự án New City (Phú Yên), vốn đầu tư 4 tỷ USD, cuối cùng năm ngoái cũng đã phải xin điều chỉnh xuống chỉ còn 1 tỷ USD.

Samsung là một trong số ít dự án tỷ đô diễn ra suôn sẻ

Cần hỗ trợ tối đa trước khi thu hồi

Rõ ràng, số dự án tỷ USD bị đổ bể hoặc chậm triển khai đang lớn hơn nhiều so với những dự án đã và đang triển khai, để lại không ít xót xa.

Thực tế cho thấy, có một số dự án FDI chậm triển khai bởi những lý do khách quan như nhà đầu tư bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế toàn cầu. Vì vậy trước khi xem xét rút giấy chứng nhận đầu tư, cũng cần có biện pháp tích cực hỗ trợ nhà đầu tư bởi đây chính là những nhà đầu tư có nhu cầu, mong muốn đầu tư thật sự.

Nhằm đảm bảo cho các nhà đầu tư nhanh chóng thực hiện dự án đã đăng ký, các ngành chức năng liên quan cũng phải thường xuyên tổ chức các buổi gặp gỡ, làm việc với các chủ đầu tư để tháo gỡ vướng mắc và đôn đốc đẩy nhanh tiến độ của các dự án.

Với những dự án đã xác định là không thể triển khai nên được thu hồi sớm, dành đất cho các dự án khác. Và quan trọng hơn, cần thẩm định kỹ ngay từ khi nhà đầu tư đến để đề xuất đầu tư, tránh tình trạng nhà đầu tư chỉ "xí phần" rồi để đấy nhằm mua bán lòng vòng dự án để kiếm lời.

Tổng hợp từ:

http://fia.mpi.gov.vn

http://dddn.com.vn/dau-tu/nhung-do-vo-ty-do-2015031809365482.htm

http://baodautu.vn/thep-guang-lian-xin-giam-von-con-2-ty-usd.html-31179