Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định ban hành nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016 - 2020.

So với số 60/2010/QĐ-TTg, ngày 30/09/2010, mặc dù Quyết đinh mới vẫn quy định 5 tiêu chí phân bổ vốn đầu tư phát triển trong cân đối (không bao gồm đầu tư từ nguồn thu sử dụng đất, nguồn thu xổ số kiến thiết) cho các địa phương, nhưng đã thay đổi 2 tiêu chí cuối.

Cụ thể, 3 tiêu chí đầu được giữ nguyên là: (i) Dân số (số dân trung bình và số người dân tộc thiểu số của các địa phương); (ii) Trình độ phát triển (tỷ lệ hộ nghèo, số thu nội địa (không bao gồm số thu sử dụng đất) và tỷ lệ điều tiết về ngân sách trung ương) và (iii) Diện tích (diện tích đất tự nhiên của các địa phương và tỷ lệ diện tích đất trồng lúa trên tổng diện tích đất tự nhiên).

Tiêu chí 4 có sự thay đổi, thay vì dùng dấu ba chấm (…) tạo cơ hội cho xin – cho ở tiêu chí 4, Quyết định mới đã cụ thể các trường hợp lòa: Đơn vị hành chính cấp huyện (gồm số đơn vị hành chính cấp huyện; số huyện miền núi; vùng cao, hải đảo; biên giới đất liền của từng địa phương).

Tiêu chí 5 thay vì dựa vào tiêu chí thành phố đặc biệt, loại đô thị đã dẫn tới sự chạy đua nâng cấp đô thị giữa các địa phương thời gian qua, thì đã được sửa đổi là: tiêu chí xã ATK thuộc vùng căn cứ kháng chiến (ATK lịch sử); tiêu chí các xã biên giới đất liền, gồm: các xã biên giới Việt Nam - Trung Quốc, các xã biên giới Việt Nam - Lào và Việt Nam - Campuchia).

Từng tiêu chí được tính theo điểm. Căn cứ vào các tiêu chí trên để tính ra số điểm của từng tỉnh, thành phố và tổng số điểm của 63 tỉnh, thành phố làm căn cứ để phân bổ vốn đầu tư trong cân đối.

Bên cạnh đó, Quyết định cũng mở rộng hơn số ngành, lĩnh vực được bố trí vốn từ NSNN để chuẩn bị đầu tư và thực hiện các dự án hạ tầng kinh tế - xã hội không có khả năng hoàn vốn trực tiếp hoặc không xã hội hóa được.

Cụ thể, thay vì 15 ngành, lĩnh vực như Quyết định số 60, Quyết định mới đã mở rộng lên 20 ngành, lĩnh vực, gồm: 1- Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy lợi và thủy sản; 2- Công nghiệp; 3- Thương mại; 4- Giao thông; 5- Cấp nước, thoát nước và xử lý rác thải, nước thải; 6- Kho tàng; 7- Văn hóa; 8- Thể thao; 9- Du lịch; 10- Khoa học, công nghệ; 11- Thông tin; 12- Truyền thông; 13- Công nghệ thông tin; 14- Giáo dục, đào tạo và giáo dục nghề nghiệp; 15- Y tế, dân số và vệ sinh an toàn thực phẩm; 16- Xã hội; 17- Tài nguyên và môi trường; 18- Quản lý nhà nước; 19- Quốc phòng, an ninh; 20- Dự trữ quốc gia.

Nguyên nhân sự điều chỉnh này theo lý giải của Bộ Kế hoạch và Đầu tư là do quá trình thực hiện Quyết định 60 cho thấy, việc phân loại ngành, lĩnh vực chưa bao quát hết các ngành, lĩnh vực sử dụng vốn NSNN và trong một số trường hợp chưa cụ thể hóa hết các nội dung của từng lĩnh vực.

Quyết định cũng nhấn mạnh, việc phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn NSNN phải phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu, định hướng phát triển tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2011-2020; Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020 của quốc gia, của các ngành, lĩnh vực, địa phương, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và các quy hoạch ngành, lĩnh vực đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Một nguyên tắc được nhấn mạnh trong công tác bố trí vốn đầu tư là phải tập trung, khắc phục tình trạng phân tán, dàn trải, bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.

“Chỉ bố trí vốn cho các dự án đã đủ thủ tục đầu tư được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo đúng quy định của Luật Đầu tư công và các văn bản pháp luật có liên quan”, Quyết định nêu rõ.

Bên cạnh đó, nguồn vốn cũng được ưu tiên bố trí cho các vùng miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, góp phần thu hẹp dần khoảng cách về trình độ phát triển kinh tế, thu nhập và mức sống của dân cư giữa các vùng, miền trong cả nước.

Ngoài ra, các chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia, chương trình mục tiêu, dự án có ý nghĩa lớn đối với phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, của các cấp, các ngành cũng được tập trung bố trí vốn để hoàn thành và đẩy nhanh tiến độ thực hiện./.