“"Mạng xã hội có nguy cơ chi phối, lấn át báo chí về thông tin"!

Đó là thông tin được đưa ra tại Hội nghị Báo chí toàn quốc tổng kết công tác năm 2017, triển khai nhiệm vụ năm 2018, diễn ra vào sáng 26/12, tại TP. Hồ Chí Minh. Hơn 650 đại biểu đại diện các bộ, ngành, cơ quan báo chí Trung ương và địa phương... tham dự hội nghị.

Đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương dự và chỉ đạo hội nghị.

Nhiều tờ báo chạy đua tuyệt vọng với mạng xã hội

Theo báo cáo, hiện cả nước có 849 cơ quan báo chí, tạp chí in, trong đó có 185 báo (86 báo Trung ương, 99 báo địa phương), 664 tạp chí (530 tạp chí Trung ương, 134 tạp chí địa phương); 67 đài phát thanh, truyền hình Trung ương và địa phương, 5 đơn vị hoạt động truyền hình với tổng số kênh phát thanh, truyền hình trong nước được cấp phép là 281 kênh; cả nước có 195 cơ quan báo chí điện tử đã được cấp phép, trong đó có 171 cơ quan báo chí, đài, tạp chí thực hiện loại hình báo chí điện tử; 178 giấy phép được thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp được cấp cho các cơ quan báo chí in, phát thanh, truyền hình. Tính đến tháng 11/2017, cả nước có hơn 18.000 nhà báo được cấp thẻ.

Quang cảnh hội nghị

Hội nghị đánh giá, công tác báo chí năm 2017, về cơ bản, các cơ quan báo chí đã thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước; thông tin kịp thời, trung thực, toàn diện đời sống chính trị, kinh tế-xã hội ở trong nước và quốc tế; là diễn đàn tin cậy của nhân dân.

Tuy nhiên, ông Hoàng Vĩnh Bảo - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cũng nhìn nhận: “Báo chí đã đăng tải quá nhiều thông tin về mặt trái của xã hội. Tình trạng thông tin phản cảm, trái thuần phong mỹ tục Việt Nam, giật gân câu khách về những vụ việc liên quan đến người nổi tiếng hoặc miêu tả các hành vi tội ác, các vụ án với nhiều chi tiết tỉ mỉ, rùng rợn... vẫn tiếp diễn, chưa được khắc phục triệt để, gây cảm giác nặng nề, u ám trong đời sống xã hội”.

Ông Hoàng Vĩnh Bảo, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông báo cáo đánh giá công tác báo chí năm 2017 và một số nhiệm vụ trọng tâm năm 2018

Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo cũng cảnh báo hai vấn đề đặt ra với hoạt động báo chí hiện nay. Đó là sự phát triển của truyền thông xã hội khiến thông tin trên mạng xã hội nhanh, phong phú, đa dạng, đa chiều, dễ dàng đưa tin, chia sẻ, tạo thành một lực lượng người đưa tin hùng hậu.

"Mạng xã hội có nguy cơ chi phối, lấn át báo chí về thông tin. Báo chí cũng có nguy cơ phụ thuộc và bị mạng xã hội dẫn dắt bởi các tin tức giả mạo, nguy cơ phụ thuộc hoàn toàn vào mạng xã hội để tăng lượng truy cập", Thứ trưởng nói.

Trong tham luận tại hội nghị, Phó Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Lê Quốc Minh cho rằng tin giả (fake news) đang ảnh hưởng đến báo chí hiện nay. Theo ông Minh, “Tin giả như một dịch bệnh khủng khiếp và mạng xã hội đang là môi trường thuận lợi để lan truyền chúng nhanh hơn nhiều lần”.

Phó tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Lê Quốc Minh cho rằng tin giả (fake news) đang ảnh hưởng đến báo chí hiện nay

“Nhiều tờ báo chạy đua tuyệt vọng với mạng xã hội, giảm tín nhiệm với người dân. Sẽ ra sao nếu người dân không còn tin vào báo chí, khi tin giả nhiều hơn tin thật?”, ông Minh đặt câu hỏi.

Về vấn đề kinh tế báo chí thì là vấn đề nguồn thu quảng cáo giảm, nguồn thu quảng cáo trực tuyến dịch chuyển mạnh về các nền tảng xuyên biên giới như Google và Facebook, chi phối khoảng 66% thị phần quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam.

“Việc không thu hút được quảng cáo, không tự chủ được chi phí hoạt động có thể dẫn đến những biến tướng về tôn chỉ mục đích, ảnh hưởng tới chất lượng nội dung” theo Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo.

"Vì vậy có thể nhìn thấy trước, nhiều cơ quan báo chí khó đạt mục tiêu đến 2020 tự chủ về chi thường xuyên theo tinh thần đề án Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025. Trong khi vai trò của nhà nước trong điều tiết kinh tế báo chí còn yếu", Thứ trưởng Bộ Thông tin truyền thông nhận định

Hội nghị cũng đã nghe tham luận của đại diện các cơ quan chỉ đạo, quản lý, chủ quản và các cơ quan báo chí. Nội dung tham luận tập trung về công tác quản lý các cơ quan đại diện, thường trực và phóng viên thường trú; vấn đề giữ đúng tôn chỉ, mục đích của các cơ quan báo chí và vấn đề đạo đức nghề nghiệp của các nhà báo...

Nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2018

Ông Trương Minh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương (bên trái); Ông Thuận Hữu, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng biên tập Báo Nhân dân, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam (bên phải); Ông Phạm Văn Linh, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương (giữa) chủ trì hội nghị

Các cơ quan báo chí, đội ngũ người làm báo, các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí cần nhanh chóng khắc phục những hạn chế, khuyết điểm, rút ra bài học kinh nghiệm để phát huy kết quả năm 2017, hoàn thàng nhiệm vụ năm 2018 với 12 vấn đề chính:

Một là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục về chính trị, tư tưởng, tạo ý chí thống nhất trong xã hội để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Chỉ thị, kết luận của Bộ Chính trị, Ban bí thư, các Nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ. Bám sát các vấn đề sự kiện chính trị quan trọng của đất nước để thông tin tuyên truyền.

Hai là, phát huy vai trò đấu tranh phòng chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chống các xu hướng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; phòng chống tham nhũng, lãng phí; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, biểu dương người tốt việc tốt, lan tỏa những giá trị tốt đẹp đồng thời nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại trong tình hình mới.

Ba là, khắc phục khuynh hướng xa rời tôn chỉ mục đích, đăng tải quá nhiều thông tin có nội dung tiêu cực, về mọi mặt của xã hội, phản cảm, trái thuần phong mỹ tục Việt Nam giật gân, câu khách, tăng cường việc kiểm soát các bình luận.

Bốn là, các cơ quan báo chí phải nâng cao chất lượng thông tin, tuyên truyền; đề cao tính tư tưởng, tính hấp dẫn và mở rộng đối tượng độc giả, khán thính giả. Xây dựng tòa soạn báo chí với phương pháp quản trị hiện đại. Xây dựng đội ngũ nhà báo tài đức vẹn toàn. Xây dựng quy chế phát ngôn, đăng tải ý kiến và quy định rõ trách nhiệm của những người công tác trong cơ quan báo chí khi tham gia mạng xã hội.

Các đại biểu tham gia hội nghị

Năm là, các cơ quan báo chí tiếp tục triểm khai thực hiện các kết quả và đúng các quy định của Luật Báo chí 2016, 10 quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo, Quy hoạch phát triển và quản lý của báo chí toàn quốc cho đến năm 2025 sau khi Thủ tướng Chính phủ ký ban hành. Đề xuất kiến nghị các biện pháp, giải pháp khắc phụ khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện Quy hoạch theo lộ trình, tránh hiệu ứng tiêu cực đối với đời sống báo chí.

Sáu là, nâng cao chất lượng của công tác chỉ đạo, định hướng báo chí: Trên cơ sở dự báo đúng, kịp thời, đảm bảo nguyên tắc tính chính luận, phát huy tính chủ động, trách nhiệm của cơ quan báo chí.

Bảy là, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lí nhà nước vê báo chí và thông tin điện tử, nhằm tạo ra sự chuyển biến rõ rệt trên các lĩnh vực trong hoạt động báo chí và thông tin điện tử: quản lý văn phòng đại diện, phóng viên, cộng tác viên; các điều kiện cấp phép thành lập cơ quan báo chí; khắc phụ tình trạng đăng bài thiếu trách nhiệm, hời hợt; khắc phục bằng được sự lẫn lộn giữa tạp chí điện tử và báo điện tử, giữa trang thông tin điện tử và báo điện tử. Rà soát, xử lí nghiêm việc lợi dụng tên miền gây nhầm lẫn của báo chí điện tử và trang thông tin điện tử; giảm số lượng ấn phẩm phụ của các cơ quan báo chí; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm.

Tám là, tăng cường hơn nữa sự phối hợp giữa các cơ quan chỉ đạo, quản lý, Hội nhà báo và cơ quan chủ quản.

Chín là, tạo cơ chế thúc đẩy kinh tế báo chí: Cần có sự phối hợp giữa cơ quan chỉ đạo, quản lý, cơ quan chủ quản báo chí, và các bộ, ngành có liên quan xây dựng đề án về tăng cường vai trò của Nhà nước đối với việc điều tiết kinh tế Báo chí. Tăng cường sự tham gia của nhà nước như một khách hàng của báo chí. Hoàn thiện củng cố cơ chế đặt hàng dịch vụ sự nghiệp công đối với một số cơ quan báo chí trọng điểm; kiểm soát hợp lý các mô hình truyền thông biên giới; khuyến khích các mô hình hợp tác, chia sẻ nội dung và khai thác doanh thu giữa cơ quan báo chí với các nền tảng truyền thông – viễn thông trong nước; kiểm soát chặt chẽ việc mua bán quảng cáo trên các hạ tầng xuyên biên giới bằng các công cụ, chế tài của pháp luật về quản lý nội dung, quản lý thuế, quản lý thanh toán; nghiên cứu đề xuất các phương thức ưu đã thuế và hình thức ưu đãi khác theo quy định của pháp luật cho các cơ quan báo chí.

Mười là, chủ động phối hợp, cung cấp thông tin tích cực trên mạng xã hội và trên môi trường Internet, nhằm tạo ra sự cộng hưởng tốt với thông tin trên báo chí.

Mười một, cơ quan chủ quản cơ quan báo chí tiếp tục ra soát, nghiên cứu chức năng nhiệm vụ của từng cơ quan báo chí thuộc quyền, khẩn trương thực hiện sắp xếp, quy hoạch các cơ quan báo chí theo Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025.

Mười hai, người làm báo Việt Nam phải tuân thủ nghiêm quy định của pháp luật về báo chí. 10 quy định đạo đức nghề nghiệp do Hội Nhà báo Việt Nam ban hành.

Phát biểu kết luận hội nghị, đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đã biểu dương những kết quả tích cực của công tác báo chí năm 2017. Đồng chí nhấn mạnh, “Báo chí đã làm tốt công tác thông tin tuyên truyền, định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận của toàn xã hội trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đấu tranh có hiệu quả với các luận điệu, quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động...”./.

Đỗ Nam