Kinh tế Việt Nam năm 2021: Yếu tố bất định gia tăng khi làn sóng lây nhiễm thứ 3 xuất hiện

Tại báo cáo “Lạc quan trong thận trọng” mới được phát hành, các chuyên gia khối Phân tích - Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT cũng lo ngại rằng làn sóng lây nhiễm mới sẽ làm chậm lại quá trình phục hồi của kinh tế Việt Nam trong nửa sau của quý I/2021.

VNDIRECT vẫn giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 của nền kinh tế Việt Nam ở mức 7,1%

Nhiều điểm sáng trong tháng đầu tiên của năm 2021

Dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê, các chuyên gia khối Phân tích - Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT nhận định, ngành dịch vụ khởi động năm mới tương đối tích cực với tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tháng 1/2021 đạt 480 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh 3,6% so với tháng trước và 6,4% so với cùng kỳ năm trước; nếu loại trừ yếu tố giá, mức tăng trưởng tháng 1/2021 đạt 6,7% so với cùng kỳ (tháng 1/2020 tăng 8,0% so với cùng kỳ).

Cụ thể hơn, doanh thu dịch vụ và ăn uống tăng 2,7% so với tháng trước (giảm 4,1% svck) trong khi doanh thu lữ hành tăng nhẹ 0,7% so với tháng trước (giảm 6,2% so với cùng kỳ). Đây là những phân ngành dịch vụ chịu tác động lớn nhất từ dịch COVID-19 và ghi nhận mức phục hồi tương đối chậm trong thời gian vừa qua. Ở chiều ngược lại, bán buôn bán lẻ tiếp tục chứng kiến sự khởi sắc với doanh số tăng mạnh 4,1% so với tháng trước và tăng 8,7% svck trong khi các dịch vụ khác ghi nhận mức tăng 1,1% so với tháng trước và 7,3% so với cùng kỳ 2020.

Tình trạng thiếu hụt container rỗng tại châu Á có mức độ tác động rất khác nhau đối với các mặt hàng xuất khẩu. Cụ thể, các mặt hàng xuất khẩu như thủy sản (tháng 1/2021 giảm 17,9% so với tháng trước), túi xách (giảm 10,0% so với tháng trước), dệt may (giảm 8,1% so với tháng trước), rau củ quả (giảm 5,3% so với tháng trước) chứng kiến giá trị xuất khẩu giảm mạnh trong tháng 1/2021 do tình trạng thiếu container và giá cước tăng.

Trong khi đó, xuất khẩu các mặt hàng điện tử ít chịu tác động và duy trì tăng trưởng tích cực. Đặc biệt, xuất khẩu điện thoại và linh kiện đạt mức 5 tỷ USD trong tháng 1/2021, tăng mạnh tới 25,9% so với tháng trước (tăng 114,8% svck năm 2020) nhờ Samsung tung ra sản phẩm mới là Galaxy S21.

Các mặt hàng khác duy trì xuất khẩu khả quan trong tháng 1 bao gồm máy móc và thiết bị (tăng 1,5% so với tháng 12/2020), máy ảnh và máy quay phim (tăng 2,9% so với tháng trước, da giày (tăng 3,5% so với tháng trước) và dầu thô (tăng 34,0% so với tháng trước)

Trong khi đó, nhập khẩu tháng 1/2021 tăng 41,0% so với cùng kỳ lên 26,4 tỷ USD (giảm 5,4 so với tháng 12/2020). Do đó, Việt Nam ghi nhận xuất siêu tới 1,3 tỷ USD trong tháng 1/2021 (so với mức thâm hụt 276 triệu USD trong tháng 1/2020).

Áp lực lạm phát sẽ duy trì ở mức thấp đến cuối quý I/2021

Chỉ số CPI tháng 1/2021 giảm 1,0% so với cùng kỳ (so với mức tăng 0,2% so với cùng kỳ của tháng 12/2020). So sánh theo tháng, chỉ số CPI chung tăng nhẹ 0,1% so với tháng trước, trong đó, mức tăng 2,3% sv tháng trước của chỉ số giá giao thông trong tháng 1/2021 được bù đắp phần lớn nhờ mức giảm của chỉ số giá nhà ở và vật liệu xây dựng trong kỳ (giảm 2,3% so với tháng 12/2020).

Các chuyên gia kỳ vọng, áp lực lạm phát sẽ duy trì ở mức thấp đến cuối quý I/2021 trước khi bắt đầu tăng trở lại kể từ đầu quý II/2021 chủ yếu do dự báo chỉ số giá ngành giao thông sẽ bật tăng mạnh trong quý II/2021.

Cụ thể, các chuyên gia dự báo giá dầu thô bình quân trong quý II/2021 ở mức 53 USD/thùng, cao hơn 68,3% so với quý 2/2020 trong khi giá dầu thô bình quân trong quý I/2021 được dự báo ở mức 55 USD/thùng, chỉ cao hơn 8,2% so với quý 1/2020.

Do đó, nếu tính theo năm, chỉ số giá tiêu dùng ngành giao thông trong quý II/2021 được dự báo cao hơn nhiều so với mức của quý I/2021.

“Tuy nhiên, chúng tôi vẫn tin rằng lạm phát sẽ được kiểm soát tốt từ nay tới cuối năm và giữ nguyên dự báo của chúng tôi về chỉ số CPI bình quân năm 2021 ở mức tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước (thấp hơn mức 3,2% của năm 2020)”, các chuyên gia nhận định.

Tỷ giá sẽ tiếp tục ổn định trong quý I

Dẫn dữ liệu của Bloomberg, báo cáo chỉ rõ, lãi suất qua đêm tăng lên mức 0,56% vào ngày 2/2/2021, tương đương tăng 48 điểm cơ bản so với tuần trước đó và 47 điểm cơ bản so với cuối năm 2020. Nhằm hỗ trợ thanh khoản, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã bơm ròng 23.300 tỷ đồng thông qua thị trường mở trong tuần vừa qua.

“Việc lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh trong những ngày gần đây tương tự như diễn biến hàng năm trước Tết và chúng tôi kỳ vọng lãi suất liên ngân hàng sẽ giảm sau kỳ nghỉ lễ do nhu cầu rút tiền và thanh toán sẽ bình thường trở lại”, báo cáo nêu rõ

Theo dữ liệu vào ngày 4 tháng 2, tỷ giá trung tâm đồng VND/USD ở mức 23.144 VND/USD, chỉ nhích 0,1% so với đầu năm, trong khi tỷ giá liên ngân hàng VND/USD giảm 0,4% so với đầu năm. Tỷ giá VND/USD trên thị trường tự do tăng 1,0% so với đầu năm.

“Do xuất siêu của Việt Nam vẫn cao đạt mức 1,3 tỷ USD trong tháng 1/2021, chúng tôi cho rằng nguồn cung ngoại tệ trên thị trường vẫn dồi dào và chúng tôi kỳ vọng tỷ giá sẽ tiếp tục ổn định trong quý I”, các chuyên gia của VNDIRECT nhận định.

Ngành du lịch chịu tác động mạnh nhất từ làn sóng lây nhiễm thứ 3, song ngành sản xuất ít bị ảnh hưởng

Bắt nguồn từ thành phố Chí Linh từ ngày 27/1/2021, đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ ba đã lây lan đến 10 địa phương, với 276 trường hợp lây nhiễm tính đến ngày 1/2/2021. Theo Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long, giải mã trình tự gen cho thấy 12 trong số 276 bệnh nhân mới phát hiện là dương tính với biến thể mới COVID-19 xuất hiện tại Anh.

Các chuyên gia nhận định, ngành dịch vụ chịu tác động mạnh nhất bởi làn sóng Covid-19 thứ ba này.

Cụ thể, sự phục hồi của ngành du lịch có thể bị chững lại do làn sóng COVID mới. Báo cáo từ các công ty du lịch và hàng không cho thấy nhiều du khách đã hủy đặt chuyến bay và đặt phòng khách sạn, hoặc tạm hoãn kế hoạch của họ vì sợ bị lây bệnh khi đi du lịch.

Bên cạnh đó, việc phong tỏa thành phố Chí Linh và đóng cửa một số dịch vụ không thiết yếu ở các tỉnh, thành phố khác có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng của một số phân ngành dịch vụ, đặc biệt là phân ngành dịch vụ lưu trú và ăn uống, du lịch và giải trí.

Kỳ vọng lĩnh vực sản xuất ít bị ảnh hưởng do làn sóng COVID-19 thứ ba, các chuyên gia của VNDIRECT tin tưởng vào sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế toàn cầu trong những tháng tới nhờ có vắc xin, đem lại nhiều đơn đặt hàng hơn cho các sản phẩm sản xuất tại Việt Nam.

Giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 của nền kinh tế Việt Nam ở mức 7,1%

Bộ Y tế đã phê duyệt vắc xin AstraZeneca sử dụng trong trường hợp dịch bệnh khẩn cấp. Đây là vắc xin phòng chống virus corona đầu tiên được phê duyệt tại Việt Nam. Cụ thể, AstraZeneca và Công ty Cổ phần Vắc xin Việt Nam (VNVC) đang hợp tác để phân phối khoảng 30 triệu liều vắc xin COVID-19 tại Việt Nam, từ quý I/2021.

Dữ liệu thực tế cho thấy, các biện pháp ngăn cách xã hội kết hợp với tiêm chủng vắc xin đại chúng đã phần nào ngăn chặn sự lây lan của COVID-19 và giảm số lượng ca nhiễm COVID-19 trên toàn thế giới (như trong hình 14). Do đó, các chuyên gia của VNDIRECT tin rằng, việc tiêm chủng vắc xin COVID-19 kể từ quý I/2021 sẽ giúp ngăn chặn sự lây lan của đại dịch COVID-19 tại Việt Nam, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho sự phục hồi bền vững của nền kinh tế Việt Nam trong những quý tiếp theo.

Dự báo các chỉ tiêu vĩ mô chính trong năm 2021

Nguồn: VNDIRECT RESEARCH, TCTK, NHNN, Bộ Tài chính

“Nhìn chung, chúng tôi vẫn tin rằng nền tảng tế vĩ mô của Việt Nam sẽ tiếp tục được củng cố với thặng dư tài khoản vãng lai, thặng dư thương mại lớn, dự trữ ngoại hối tiếp tục, gia tăng và áp lực lạm phát giảm; những bước đệm này sẽ giúp Việt Nam đối phó với những rủi ro bên trong lẫn bên ngoài. Do đó, chúng tôi giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 của nền kinh tế Việt Nam ở mức 7,1%”, báo cáo nhấn mạnh./.

Trí Dũng