Vẫn giữ Tổng cục Thống kê trong Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Trước khi được thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu đã trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến thảo luận của các đại biểu quốc hội.

Trước đó, tại phiên thảo luận ngày 03/11, nhiều đại biểu quốc hội đề nghị cơ quan thống kê trung ương hoạt động độc lập thuộc Quốc hội để bảo đảm tính độc lập của hoạt động thống kê.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật đã có các quy định để bảo đảm sự độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ của cơ quan thống kê và người làm công tác thống kê, nghiêm cấm mọi hành vi can thiệp, ép buộc, áp đặt, mua chuộc, đe dọa làm sai lệch dữ liệu, thông tin thống kê, từ đó bảo đảm sự độc lập, khách quan trong hoạt động thống kê.

Dẫn Luật Tổ chức Quốc hội mới thông qua năm 2014 không quy định cơ quan thống kê thuộc Quốc hội. Do vậy, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị vẫn giữ như dự thảo Luật.

Cụ thể, hệ thống tổ chức thống kê tập trung được tổ chức theo ngành dọc gồm cơ quan thống kê trung ương và cơ quan thống kê địa phương.

Cơ quan thống kê trung ương trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan thống kê quốc gia, thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư quản lý nhà nước về thống kê, điều phối hoạt động thống kê; tổ chức các hoạt động thống kê và cung cấp thông tin thống kê kinh tế - xã hội cho các tổ chức, cá nhân.

Cơ quan thống kê địa phương gồm cơ quan thống kê cấp tỉnh và cơ quan thống kê cấp huyện; Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của hệ thống tổ chức thống kê tập trung.

Cụ thể, về các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thống kê và sử dụng thông tin thống kê, có ý kiến đề nghị rà soát lại những hành vi bị cấm có thuộc phạm vi xử lý của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính, pháp luật hình sự. Sau khi rà soát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy việc xử lý vi phạm đối với các hành vi bị nghiêm cấm quy định tại Điều 10 của dự thảo Luật, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, được quy định trong pháp luật xử lý vi phạm hành chính và pháp luật hình sự. Vì vậy, đề nghị Quốc hội cho giữ nguyên như dự thảo Luật.
Về công bố thông tin thống kê nhà nước (Điều 48), có ý kiến đề nghị quy định cụ thể thời gian công bố số liệu thống kê chính thức trong Luật. Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến này.

Cụ thể, đã bổ sung quy định “Niên giám thống kê quốc gia hàng năm được phổ biến vào tháng 6 năm tiếp theo” (khoản 4 Điều 49 của dự thảo Luật). Kỳ công bố từng chỉ tiêu được Chính phủ hướng dẫn trong nội dung hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia.

Về hoạt động thống kê, sử dụng thông tin thống kê ngoài thống kê nhà nước (Chương VIII), Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, thống kê không phải là ngành kinh doanh có điều kiện, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động thống kê ngoài thống kê nhà nước tự làm và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về số liệu thống kê do mình tạo ra.

Vì thế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ như dự thảo Luật.

Theo đó, phạm vi của hoạt động thống kê ngoài thống kê nhà nước là thu thập, xử lý, tổng hợp, phân tích, dự báo thông tin thống kê phục vụ nghiên cứu, sản xuất kinh doanh và nhu cầu hợp pháp, chính đáng của bản thân tổ chức, cá nhân hoặc của tổ chức, cá nhân khác; thực hiện hoạt động dịch vụ thống kê.

Thống kê ngoài thống kê nhà nước phải tuân thủ pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động nghề nghiệp, thông tin thống kê, sử dụng thông tin thống kê ngoài thống kê nhà nước do mình tạo ra. Tiến hành thu thập thông tin thống kê trên cơ sở tự nguyện và thỏa thuận cung cấp thông tin của tổ chức, cá nhân được điều tra thống kê.

Thông tin thống kê ngoài thống kê nhà nước không có giá trị sử dụng thay thế thông tin thống kê nhà nước được quy định tại khoản 1 Điều 56 của Luật này.

Sau khi tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo Luật Thống kê (sửa đổi) trình ra Quốc hội xem xét thông qua gồm 9 chương, 72 điều. Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2015./.

An Nhi