Việt Nam nhập siêu sau 3 năm liên tiếp xuất siêu

Xuất khẩu không đạt kế hoạch cả năm tăng 10%

Kim ngạch xuất - nhập khẩu của Việt Nam năm nay không có nhiều kết quả đáng mừng. Theo đó, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 162,4 tỷ USD, tăng 8,1% so với năm 2014 (không đạt kế hoạch đề ra là tăng 10% so với năm 2014).

Theo Tổng cục Thống kê, trong năm 2015, Việt Nam nhập siêu khoảng 3,2 tỷ USD sau 3 năm liên tiếp xuất siêu. Đáng chú ý, khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 20,3 tỷ USD trong khi khu vực FDI lại xuất siêu 17,1 tỷ USD.

Cụ thể: về tình hình xuất khẩu, năm 2015, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ước đạt 162,4 tỷ USD, tăng 8,1% so với năm 2014, loại trừ yếu tố giá tăng 12,4%.

Chiếm phần lớn kim ngạch xuất khẩu năm nay vẫn là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài. Khu vực này xuất khẩu ước đạt 115,1 tỷ USD, tăng 13,8%. Còn kim ngạch xuất khẩu của khu vực trong nước giảm 3,5%, ước đạt 47,3 tỷ USD.

Trong cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu, nhóm hàng công nghiệp nặng và khoáng sản chiếm 45,5% tổng kim ngạch, nhóm công nghiệp nhẹ và tiểu thủ công nghiệp chiếm 39,9%, hàng nông, lâm chiếm 10,5%.

Về thị trường xuất khẩu, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất với kim ngạch ước tính chiếm tỷ trọng 20,6% tổng kim ngạch xuất khẩu, tiếp đến là EU chiếm 19%...

Theo cơ quan Thống kê, nguyên nhân chủ yếu khiến xuất khẩu tăng thấp là chỉ số giá xuất khẩu nhiều mặt hàng chủ lực giảm so với năm trước, đặc biệt như: dầu thô, cao su, than đá, cà phê, rau quả, thủy sản..., cùng với lượng xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản giảm mạnh.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam nhập khẩu ước đạt kim ngạch 165,6 tỷ USD, tăng 12% so với năm trước. Nếu loại trừ yếu tố giá, kim ngạch nhập khẩu tăng 18,9%, cao hơn mức tăng 13,2% của năm 2014. Trong đó, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 98 tỷ USD, tăng 16,4%; khu vực kinh tế trong nước đạt 67,6 tỷ USD, tăng 6,3%. Về cơ cấu hàng hóa nhập khẩu, Tổng cục Thống kê cho biết, nhóm hàng tư liệu sản xuất chiếm tới 91,3% tổng kim ngạch, hàng tiêu dùng chiếm 8,7%.

32 tỷ USD Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc năm 2015

Bên cạnh đó, số liệu Tổng cục Thống kê cũng cho thấy, do nền sản xuất trong nước vẫn phụ thuộc quá lớn vào nguyên liệu từ Trung Quốc, nên trong năm 2015, ước tính nhập siêu của Việt Nam với thị trường này lên tới 32,3 tỷ USD, tăng 12,5% so với năm trước. Về thị trường nhập khẩu, Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch đạt 49,3 tỷ USD, chiếm 28,8% tổng kim ngạch nhập khẩu và là thị trường lớn nhất trong các quốc gia Việt Nam có quan hệ mua hàng hóa. Các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc chủ yếu gồm: máy móc thiết bị, dụng cụ, phụ tùng điện thoại các loại và linh kiện; điện tử, máy tính và linh kiện.

Bên cạnh thị trường Trung Quốc, Việt Nam cũng gia tăng nhập siêu từ các thị trường lớn khác, như: Hàn Quốc với 18,7 tỷ USD, tăng 28%; ASEAN 5,5 tỷ USD, tăng 45%.

Một số thị trường trước đây Việt Nam vốn xuất siêu thì năm nay đã rơi vào trạng thái nhập siêu. Tiêu biểu nhất là Nhật Bản, sau nhiều năm Việt Nam xuất siêu, thì năm 2015 đã chuyển sang nhập siêu hơn 300 triệu USD. Tuy vậy, với hai thị trường lớn là Mỹ và EU, Việt Nam vẫn giữ được mức xuất siêu tương ứng 25,5 tỷ USD và 20,6 tỷ USD trong năm 2015.

Theo cơ quan Thống kê, nhập siêu từ Trung Quốc liên tục tăng trong nhiều năm nay có nguyên nhân là do nền sản xuất của chúng ta vẫn phụ thuộc quá lớn vào nguyên liệu từ thị trường này, trong đó có khá nhiều ngành phải nhập đến 90% nguyên liệu từ Trung Quốc./.

Lê Vân