Kỷ cương tài chính, ngân sách còn chưa nghiêm

14:47 | 23/07/2021 Print
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường, năm 2019, thu ngân sách nhà nước vượt dự toán đáp ứng nhu cầu chi, bội chi giảm. Kỷ luật kỷ cương tài chính, ngân sách có tiến bộ, nhưng nhìn chung còn chưa nghiêm.

Thu ngân sách nhà nước chưa bền vững

Liên quan đến quyết toán thu chi ngân sách, tại Kỳ thứ Nhất của Quốc hội đang diễn ra, theo Văn phòng Quốc hội, Chính phủ đề nghị Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2019.

“Một số giải pháp đề ra chưa được thực hiện hoặc thực hiện nhưng hiệu quả chưa cao như: Đổi mới cơ chế tự chủ các đơn vị sự nghiệp công lập, sắp xếp lại hoạt động các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách chậm; điều chỉnh chính sách thuế, mở rộng cơ sở thuế để cơ cấu lại ngân sách nhà nước chưa bảo đảm yêu cầu... Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội đề nghị Chính phủ cần nhìn nhận, phân tích, đánh giá nguyên nhân để có giải pháp phù hợp trong giai đoạn tiếp theo…”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho hay, khi trình bày Báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách nhà nước năm 2019 trước Quốc hội.

Kỷ cương tài chính, ngân sách còn chưa nghiêm
Quốc hội nghe báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách nhà nước năm 2019. Ảnh: QH

Cũng theo cơ quan thẩm tra, dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 được xây dựng trong điều kiện kinh tế - xã hội trong, ngoài nước biến động khó lường, nên việc dự báo sát thực tế là khó khăn. Tuy nhiên, thực hiện thu chênh lệch khá lớn, tăng 10,1% so với dự toán cho thấy, chất lượng dự báo và xây dựng dự toán hạn chế.

“Số tăng thu 2019 chủ yếu từ đất, tài nguyên và từ thu hồi vốn của nhà nước… Điều này thể hiện cơ cấu thu chưa bền vững, phụ thuộc nhiều vào các yếu tố thiếu ổn định, không thường xuyên. Hạn chế này diễn ra trong cả giai đoạn 2015-2019, nên cần xác định nguyên nhân, trách nhiệm để khắc phục trong giai đoạn tới…”, ông Cường nói.

Chưa khắc phục triệt để chi ngân sách chưa đúng chế độ

Cho rằng năm 2019, Chính phủ đã quản lý chặt chẽ các khoản chi, tích cực thực hiện các giải pháp tiết kiệm, chống lãng phí, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô…, nhưng cơ quan thẩm tra thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế như: Chi thường xuyên vẫn chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi ngân sách nhà nước; tình trạng chi ngân sách nhà nước chưa đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức chưa được khắc phục triệt để; tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2019 chậm, trong đó chi đầu tư phát triển ngân sách Trung ương chỉ đạt 60% so với dự toán...

Nhìn nhận năm 2019 mức tăng nợ công có xu hướng giảm so với các năm trước; các chỉ tiêu an toàn nợ trong giới hạn cho phép, nhưng Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cảnh báo, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với tổng thu ngân sách nhà nước có xu hướng tăng nhanh, làm giảm mạnh dư địa cho nhiệm vụ chi đầu tư phát triển, có nguy cơ ảnh hưởng tới hệ số tín nhiệm quốc gia…

Liên quan đến bội chi ngân sách nhà nước, theo đánh giá của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, năm 2019, Chính phủ đã nỗ lực để kiểm soát bội chi. Tuy nhiên, bội chi ngân sách nhà nước giảm còn do giải ngân vốn đầu tư công chậm, đặc biệt là giải ngân vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài, đồng thời còn do dự toán bội chi chưa sát, nhiều địa phương không bội chi như dự toán được giao...

Cần truy trách nhiệm cụ thể

Để khắc phục những tồn tại nêu trên, Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội đề nghị Chính phủ có giải pháp nâng cao tỷ lệ thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, xử lý dứt điểm các kiến nghị chưa được thực hiện từ năm 2018 về trước; xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân chưa hoặc không thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước…

Chính phủ cũng cần có giải pháp cải cách chính sách thu để cơ cấu lại ngân sách; xác định phân cấp ngân sách phù hợp để tăng tính chủ động cho các địa phương nhưng phải đảm bảo vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương; chấn chỉnh quản lý chi đầu tư từ lập, phân bổ, giao dự toán đến thực hiện và quyết toán. Tiếp tục tăng cường kiểm soát bội chi, nợ công theo hướng ngoài việc khống chế trong giới hạn cho phép, phải tính cả khả năng vay và trả nợ để giữ tín nhiệm quốc gia và bảo đảm an ninh tài chính quốc gia.

Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cũng khuyến nghị Chính phủ nghiên cứu, sửa đổi các quy định liên quan đến cơ chế tự chủ tại các đơn vị sự nghiệp công lập cho phù hợp với thực tiễn; khắc phục các tồn tại, hạn chế trong quản lý các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, đảm bảo hiệu quả hoạt động của các quỹ, tránh lãng phí, dàn trải và phân tán nguồn lực của nhà nước.../.

Tân Văn

© Kinh tế và Dự báo - Bộ Kế hoạch và Đầu tư