Trái đất nóng lên, cách nào ngăn lại những tác động tồi tệ nhất?

15:12 | 10/08/2021 Print
Được biên soạn bởi hơn 200 nhà khoa học và được 195 chính phủ phê duyệt trong một cuộc họp vào tuần trước, báo cáo của IPCC là báo cáo đầu tiên trong bộ ba đánh giá tình trạng biến đổi khí hậu trên toàn cầu và khuyến nghị nỗ lực giảm thiểu những tác động tồi tệ nhất.
Trái đất nóng lên, cách nào ngăn lại những tác động tồi tệ nhất?
Báo cáo của IPCC cho rằng, nếu chúng ta không hành động, tình hình sẽ trở nên thực sự tồi tệ

Sự phụ thuộc liên tục của xã hội hiện đại vào nhiên liệu hóa thạch đang làm ấm thế giới với tốc độ chưa từng có trong 2.000 năm qua. Những ảnh hưởng của nó đã quá rõ ràng khi hạn hán kỷ lục, cháy rừng và lũ lụt tàn phá các cộng đồng trên toàn thế giới. Một báo cáo đánh giá từ Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên Hợp quốc cho biết, mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ hơn nếu tình trạng phát thải khí nhà kính tiếp tục diễn ra và tương lai của hành tinh phụ thuộc phần lớn vào những lựa chọn mà nhân loại đưa ra ngày nay.

Nhà khí hậu học tại Môi trường Canada ở Toronto, Ontario và là tác giả chính của báo cáo được công bố vào ngày 9 tháng 8, Xuebin Zhang cho biết: “Bằng chứng có ở khắp mọi nơi: nếu chúng ta không hành động, tình hình sẽ trở nên thực sự tồi tệ”.

Được biên soạn bởi hơn 200 nhà khoa học trong suốt nhiều năm và được 195 chính phủ phê duyệt trong một cuộc họp vào tuần trước, đây là báo cáo đầu tiên trong bộ ba đánh giá tình trạng biến đổi khí hậu và nỗ lực giảm thiểu và thích ứng với nó.

Nếu lượng khí thải toàn cầu đạt mức 0 thuần vào khoảng năm 2050 - mục tiêu mà nhiều quốc gia đã cam kết trong năm qua - thì thế giới có thể đạt được mục tiêu đã đề ra trong hiệp định Paris 2015 và hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 ° C so với mức tiền công nghiệp. Trong suốt thế kỷ XXI, Valérie Masson-Delmotte, nhà khí hậu học Pháp, cho biết: “Khí hậu mà chúng ta thụ hưởng trong tương lai phụ thuộc vào quyết định của chúng ta hiện tại”.

Trái đất nóng lên

Nhiệt độ bề mặt toàn cầu của Trái đất đã tăng khoảng 1,1 ° C so với mức trung bình trong năm 1850–1900 - mức chưa từng được chứng kiến ​​kể từ 125.000 năm trước, trước kỷ băng hà gần đây nhất. Đây chỉ là một trong những sự kiện phiến diện xuất hiện trong bản tóm tắt được công bố cùng với báo cáo IPCC dành cho các nhà hoạch định chính sách.

“Liệu có thể hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 °C? Câu trả lời là có”. Maisa Rojas, tác giả chính điều phối báo cáo và là Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu và Khả năng phục hồi của Đại học Chile ở Santiago cho biết. “Nhưng trừ khi có các biện pháp giảm ngay lập tức, nhanh chóng và quy mô lớn của tất cả các khí nhà kính, việc hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 ° C sẽ nằm ngoài khả năng”.

Dự báo sớm những tác động cực đoan

Báo cáo liệt kê một loạt tác động mà biến đổi khí hậu đã gây ra đối với Trái đất. Mức độ bao phủ của băng biển ở Bắc Cực vào cuối mùa hè đã thấp hơn trong thập kỷ qua so với ít nhất 1.000 năm. Sự rút lui liên tục trên toàn cầu của các sông băng là chưa từng có trong ít nhất 2.000 năm. Và các đại dương đang nóng lên với tốc độ chưa từng thấy, kể từ khi kết thúc kỷ băng hà gần đây nhất, 11.000 năm trước…

Ngoài những phép đo nghiêm túc này, báo cáo của IPCC nhấn mạnh một số tiến bộ khoa học quan trọng trong việc hiểu các tác động của biến đổi khí hậu trong khu vực, bao gồm cả những nơi ảnh hưởng nặng nề nhất đến nhiệt độ khắc nghiệt, lượng mưa và hạn hán. Ví dụ, hạn hán cực đoan đã ảnh hưởng đến các khu vực khác nhau trên toàn cầu, đặc biệt là ảnh hưởng trên diện rộng ở khu vực Địa Trung Hải và ở Tây Nam châu Phi.

Zhang nói khi nhiệt độ tăng trong tương lai, các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng. Trên đất liền, một sự kiện nhiệt độ cực đoan xảy ra 50 năm một lần trong nhiều thế kỷ trước có thể sẽ xảy ra sau mỗi 3–4 năm nếu Trái đất tăng đến 2 ° C so với nhiệt độ thời kỳ tiền công nghiệp. Zhang nói: “Chúng ta sẽ không bị ảnh hưởng bởi một thứ, chúng ta sẽ bị ảnh hưởng bởi nhiều thứ cùng một lúc.

Những thay đổi không thể đảo ngược

Trái đất nóng lên, cách nào ngăn lại những tác động tồi tệ nhất?
Tác động của sự nóng lên toàn cầu đối với các thiên thể như sông băng, tảng băng và đại dương sẽ tiếp tục diễn ra

Theo báo cáo, tác động của sự nóng lên toàn cầu đối với các thiên thể như sông băng, tảng băng và đại dương, vốn điều chỉnh từ từ theo nhiệt độ tăng, sẽ tiếp tục được ghi nhận trong nhiều thế kỷ, hoặc thậm chí hàng thiên niên kỷ. Mực nước biển trên khắp thế giới được dự đoán sẽ tăng 2-3 mét trong vòng 2.000 năm tới, ngay cả khi nhiệt độ được giữ ở mức 1,5 ° C ấm lên và lên đến 6 mét với 2 ° C ấm lên, điều này sẽ làm thay đổi toàn bộ các bờ biển hiện là nơi sinh sống của hàng trăm triệu người.

Báo cáo cảnh báo rằng, không thể loại trừ một số tác động nghiêm trọng của sự nóng lên của bầu khí hậu - chẳng hạn sự sụp đổ của tảng băng, mất rừng hàng loạt hoặc sự thay đổi đột ngột trong lưu thông đại dương. Nhưng báo cáo cũng lưu ý rằng, điều không chắc chắn lớn nhất trong tất cả các dự báo về biến đổi khí hậu là con người sẽ hành động như thế nào.

Mặc dù IPCC đã cảnh báo về nguy cơ nóng lên toàn cầu trong ba thập kỷ, các chính phủ vẫn chưa thực hiện các hành động cần thiết để chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch và ngừng phát thải khí nhà kính. Zhang hy vọng mọi thứ sẽ thay đổi khi mọi người trên khắp thế giới bắt đầu nhìn thấy những tác động của biến đổi khí hậu xung quanh họ.

Zhang nói: “Biến đổi khí hậu đang diễn ra và mọi người thực sự cảm nhận được điều đó. “Báo cáo chỉ cung cấp xác nhận khoa học cho công chúng rằng, vâng, những gì bạn cảm thấy thực sự là đúng”.

Báo cáo của IPCC nêu rõ một điều quan trọng: tác động nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu vẫn có thể tránh được nếu các hành động tích cực được thực hiện ngay bây giờ. Tương lai nằm trong tay chúng ta./.

Hồng Lĩnh (tổng hợp từ Nature)

© Kinh tế và Dự báo - Bộ Kế hoạch và Đầu tư