Năm xu hướng việc làm 2022: Chuyên môn vẫn được ưu hàng đầu

12:53 | 30/12/2021 Print
Kết thúc 2021, nhiều công ty tư vấn đã công bố những dự báo mới về việc làm trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn chưa được chế ngự. Tiêu biểu có một số dự báo mang tính “điểm nhấn” dưới đây của Hãng Forbes, Mỹ.

1. Mô hình làm việc Hybrid

Phải nói ngay rằng, sự xuất hiện của dịch Covid-19 khiến cấu trúc xã hội bắt đầu “tiến hóa”, vượt qua cả dự đoán chủ quan của con người. Năm 2022, đại dịch vẫn còn hiện hữu nên cuộc sống của đại đa số chúng ta vẫn chưa được ổn định. Tuy nhiên, năm 2021, chúng ta đã học được nhiều điều để thích nghi với các hình thái xã hội mới này mà vẫn duy trì tốt công việc của mình. Ví dụ, nếu nằm trong số hàng triệu “công nhân tri thức” thì bạn sẽ thấy bản thân có thêm nhiều quyền tự do hơn trong việc lựa chọn thời gian và địa điểm làm việc, giúp cân bằng giữa cuộc sống ở nhà và nơi làm việc tối ưu hơn.

Ngược lại, nếu là những người thuộc “tuyến đầu”, bạn sẽ có nhiều việc để thử sức. Đối với nhân viên tuyến đầu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, bán lẻ, giảng dạy, vận tải và an ninh..., thì thuật ngữ “làm việc kết hợp” có lẽ có rất ít tác động đến cuộc sống hàng ngày. Đổi lại, bạn lại được công nghệ ủng hộ để “bình ổn” cuộc sống.

Năm xu hướng việc làm 2022: Chuyên môn vẫn được ưu hàng đầu

Làm việc Hybrid đang trở thành một xu hướng làm việc mới trong năm 2022 (Ảnh: Thehrdirector)

Làm việc Hybrid (Hybrid working) là mô hình kết hợp giữa “làm việc từ xa hoặc tại nhà” với “làm việc tại văn phòng”. Hoặc đơn giản hơn, văn phòng hybrid là mô hình mà nhân viên sẽ có nhiều không gian tự do, thoải mái, linh động hơn để làm việc. Theo Forbes, khi đề cập đến mô hình này, năm 2022 sẽ tiếp tục có ba dạng chính - nơi làm việc tập trung, tổ chức từ xa phi tập trung và phương pháp kết hợp “cả hai mô hình trên”. Do tác động của đại dịch mà môi trường làm việc năm 2022 sẽ trở nên đa dạng hơn cho người lao động lựa chọn, thay vì phải phù hợp với mô hình nào do tổ chức quy định. Điều này cho thấy, các doanh nghiệp cũng tự mình đổi mới để thay đổi trong mối quan hệ của họ với người lao động, ý tưởng về một nơi làm việc tập trung bắt đầu giảm dần.

Theo nghiên cứu của Công ty kiểm toán KPMG (Hà Lan), vào đỉnh điểm của đại dịch 2020, 69% các công ty lớn dự kiến ​​sẽ giảm tổng diện tích văn phòng sử dụng. Nhằm đáp ứng thực tế, nhân viên sẽ thường xuyên làm việc từ xa, đến hoàn toàn không làm việc tại văn phòng và dựa vào không gian làm việc chung và phòng họp được phục vụ để hỗ trợ nhu cầu của một lực lượng lao động từ xa. Một báo cáo gần đây được ủy quyền bởi nền tảng nhắn tin video Loom cho thấy, 90% nhân viên được khảo sát - bao gồm cả công nhân và quản lý - cảm thấy hạnh phúc hơn với tự do ngày càng tăng khi họ làm việc tại nhà. Điều này cho thấy, đây có thể là một xu hướng mới mang tính “biện chứng” mới cho năm 2022 sắp tới.

2. Lực lượng lao động được tăng cường AI

Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) dự báo, trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa sẽ tạo ra 97 triệu việc làm mới vào năm 2025. Điều này có thể hiểu, những người đang làm nhiều công việc hiện tại sẽ nhận thấy vai trò của họ thay đổi, ngày càng được kỳ vọng tăng cường khả năng của bản thân bằng công nghệ AI. Ban đầu, AI chủ yếu được sử dụng để tự động hóa các yếu tố lặp đi lặp lại trong công việc hàng ngày của nhân viên và cho phép người lao động tập trung vào các lĩnh vực đòi hỏi sự tiếp xúc của con người nhiều hơn - chẳng hạn như sáng tạo, trí tưởng tượng, chiến lược cấp cao hoặc trí tuệ cảm xúc.

Năm xu hướng việc làm 2022: Chuyên môn vẫn được ưu hàng đầu
AI sẽ trở thành công cụ tất yếu người lao động trong tương lai (Ảnh: Passionateinmarketing)

Một số ví dụ khác, trong tương lai, giới luật sư sẽ sử dụng công nghệ để cắt giảm thời gian xem xét lịch sử trường hợp để tìm kiếm tiền lệ, thậm chí còn có cả “công tố viên AI” như Trung Quốc hiện đang quảng cáo. Hoặc trong y khoa, các bác sĩ có thể sử dụng thị giác máy tính để giúp họ phân tích hồ sơ y tế và quét scan chẩn đoán bệnh tật. Trong bán lẻ, phân tích tăng cường giúp quản lý cửa hàng lập kế hoạch hàng tồn kho và hậu cần, đồng thời giúp trợ lý bán hàng dự đoán những người mua sắm cá nhân sẽ tìm kiếm những gì khi học đi vào cửa hàng. Các nhà tiếp thị có một loạt các công cụ ngày càng phát triển để giúp họ nhắm mục tiêu các chiến dịch và phân khúc đối tượng. Trong vai trò kỹ thuật và sản xuất, người lao động sẽ ngày càng tiếp cận với công nghệ giúp họ hiểu cách máy móc hoạt động và dự đoán nơi có khả năng xảy ra sự cố.

3. Nhân sự cho phục hồi

Trước đại dịch, ưu tiên thường là thuê nhân viên để tạo ra các tổ chức hiệu quả. Giữa và sau đại dịch, trọng tâm đã chuyển hẳn sang hướng khác cho mục tiêu phục hồi. Trong khi sự dư thừa hoặc chồng chéo tích hợp trong các kỹ năng trước đây có thể được coi là không hiệu quả thì nay, nó được thay bằng giải pháp phòng ngừa hợp lý.

Các nhà tuyển dụng đang dần hiểu tầm quan trọng của việc xây dựng các chiến lược chăm sóc sức khỏe và tinh thần cho nhân viên (bao gồm cả sức khỏe tâm thần) vào quy hoạch của họ. Nhiều người chịu trách nhiệm nhiều hơn trong việc giúp lực lượng lao động của họ duy trì sức khỏe thể chất lẫn tinh thần và tài chính. Một thách thức mà các công ty sẽ phải đối mặt vào năm 2022 là tìm cách thực hiện điều này để đạt được các mục tiêu mà không quá xâm phạm tới quyền riêng tư và cuộc sống cá nhân của nhân viên.

Đảm bảo lực lượng lao động khỏe mạnh để duy trì hoạt động kinh doanh rõ ràng là một yếu tố quan trọng của khả năng phục hồi, nhưng nó cũng gặp không ít rào cản, như cần có các quy trình linh hoạt hơn, với các dự phòng thích hợp để cung cấp khả năng bảo vệ khi thiên tai xảy ra, dẫn đến hiệu quả hoạt động bị ảnh hưởng. Những quy trình này chắc chắn sẽ ngày càng có một vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của người lao động khi nhân loại bước sang năm mới 2022.

Năm xu hướng việc làm 2022: Chuyên môn vẫn được ưu hàng đầu

Thay vì thuê nhân viên như trước đây, nhu cầu nhân sự cho phục hồi là nào cản lớn đối với nhiều doanh nghiệp hậu Covid-19 (Ảnh: Vaestoliitto)

4. Tập trung tới kỹ năng thay vì vai trò cá nhân

Theo nghiên cứu của Gartner, Inc., Công ty tư vấn công nghệ Mỹ, để xây dựng lực lượng lao động sau đại dịch, các nhà quản lý cần giảm tập trung vào vai trò cá nhân, mà tập trung nhiều hơn vào các kỹ năng cần thiết để thúc đẩy lợi thế cạnh tranh của tổ chức. Các kỹ năng là rất quan trọng vì chúng giải quyết các thách thức kinh doanh cốt lõi, tức các năng lực cần thiết để vượt qua những thách thức của bản thân người lao động.

“Chúng tôi chắc chắn xu hướng này sẽ có hiệu lực trong một thời gian, hướng tới cấu trúc tổ chức "phẳng" hơn thay vì các nhóm phân cấp nghiêm ngặt với cách tiếp cận báo cáo trực tiếp, theo chuỗi lệnh để giao tiếp và giải quyết vấn đề. Bằng cách tập trung vào các kỹ năng, các doanh nghiệp sẽ giải quyết tốt các câu hỏi kinh doanh cốt lõi, chìa khóa để thúc đẩy sự đổi mới và thành công”, Gartner nhấn mạnh.

Theo quan điểm của người lao động, việc tập trung vào phát triển kỹ năng, thay vì phát triển vai trò cá nhân để thực hiện vai trò của mình, giúp họ tận dụng tốt hơn các cơ hội nghề nghiệp mới. Sự thay đổi trọng tâm từ vai trò sang kỹ năng có thể sẽ là xu hướng quan trọng đối với cả tổ chức và người lao động trong năm 2022. Nói nôm na, tay nghề cao, chuyên môn giỏi vẫn được ưu tiên hàng đầu dù bạn làm ở đâu.

Năm xu hướng việc làm 2022: Chuyên môn vẫn được ưu hàng đầu

Tập trung kỹ năng thay vì vai trò hậu Covid-19 sẽ giúp doanh nghiệp phát triển, người lao động có thêm cơ hội phát triển tài năng (Ảnh: iStock / Getty Images - HR Daily Advisor)

5. Giám sát và phân tích nhân viên

Năm xu hướng việc làm 2022: Chuyên môn vẫn được ưu hàng đầu

Giám sát và phân tích nhân viên tuy không ai muốn nhưng nó vẫn đóng một vai trò quan trọng trong môi trường làm việc trong tương lai gần (Ảnh Computerworld)

Mặc dù gây tranh cãi, nhưng theo nhiều nghiên cứu, các nhà tuyển dụng đang đầu tư ngày càng nhiều vào công nghệ giám sát và theo dõi hành vi nhân viên nhằm thúc đẩy hiệu quả của doanh nghiệp. Các nền tảng như Aware cho phép các doanh nghiệp theo dõi hành vi qua email và các công cụ như Slack để đo lường năng suất.. Tất cả đều quản lý giám sát làm việc từ xa, nên được xem là hữu dụng với nhiều nghiệp chủ.

Điển hình như Kính hiển vi kinh doanh (Business Microscope) của Hitachi giúp theo dõi các hoạt động của nhân viên trong các khối văn phòng. Ngoài ra, nó còn được dùng để theo dõi những thứ khác, như tần suất nghỉ trong phòng tắm và công nhân nào dành nhiều thời gian để “buôn dưa lê” thay vì trực tại hay làm các công việc được giao khác.

Tất nhiên, việc làm này có hai mặt, giúp các công ty dễ dàng kiểm soát nhân viên của mình trong giờ hành chính, còn công nhân thì xem họ bị xâm phạm, thậm chí có người xem như là thảm họa. Tuy nhiên, nếu nhìn bề ngoài thì ít nhất, ý tưởng sử dụng công nghệ là để có được cái nhìn sâu rộng về hành vi của lực lượng lao động trong giờ làm việc, thay vì tập trung vào hoạt động của các cá nhân và sử dụng chúng như công cụ để thực thi kỷ luật. Các công ty đầu tư vào công nghệ này có một cơ hội tốt để vượt qua khó khăn. Tuy nhiên, họ cũng cần phải có thời gian để xem hiệu ứng ròng có thực sự thúc đẩy năng suất hay chỉ là "hiệu ứng lạnh" phản tác dụng, lạm dụng tự do cá nhân. Dù tốt hay xấu thì theo giới phân tích, có vẻ như công nghệ này sẽ ngày càng đóng một vai trò quan trọng trong môi trường làm việc từ 2022 trở đi.

Khắc Nam

Theo Forbes/UFYC-12/2021

© Kinh tế và Dự báo - Bộ Kế hoạch và Đầu tư