Quan hệ ngoại giao Australia – Trung Quốc đang nóng lên

Căng thẳng trong mối quan hệ Australia – Trung Quốc

Mối quan hệ giữa Australia và đối tác thương mại lớn nhất của nước này là Trung Quốc đã trở nên căng thẳng kể từ khi Canberra cáo buộc Bắc Kinh can thiệp vào công việc nội bộ của nước này hồi cuối năm ngoái.

Hơn nữa, Australia và Trung Quốc vốn đang cạnh tranh ảnh hưởng tại các đảo quốc có dân số thưa thớt trên Thái Bình Dương - những nước kiểm soát vùng biển rộng lớn giàu tài nguyên.

Australia lập quỹ cơ sở hạ tầng gần 2 tỷ USD cho khu vực Thái Bình Dương, cạnh tranh với Trung Quốc

Từ năm 2011 đến nay, Trung Quốc đã chi 1,3 tỷ USD vốn vay và viện trợ cho các nước khu vực Thái Bình Dương, theo đó trở thành nhà tài trợ lớn thứ nhì cho khu vực này, sau Australia. Điều đó đã khiến phương Tây lo ngại rằng nhiều đảo quốc nhỏ rốt cục có thể rơi vào tình trạng "nợ đầm đìa" và lệ thuộc vào Bắc Kinh.

Để cạnh tranh, ông Morrison nói rằng Australia sẽ tập trung lại vào khu vực Thái Bình Dương, trước tiên chủ yếu thông qua quỹ cơ sở hạ tầng mới này.

“Quỹ cơ sở hạ tầng trị giá 2 tỷ USD này sẽ thúc đẩy đáng kể sự hỗ trợ của Australia đối với sự phát triển cơ sở hạ tầng ở các nước Thái Bình Dương và Đông Timor”, ông Morrison trả lời Reuters. “Nó sẽ đầu tư vào cơ sở hạ tầng thiết yếu như viễn thông, năng lượng, giao thông vận tải, nước, và nó sẽ kéo dài thêm tiền viện trợ của chúng tôi”.

“Đây là mảnh đất của chúng tôi, phần của chúng tôi trên thế giới”, ông Morrison nói trong bài phát biểu chính sách đối ngoại chi tiết đầu tiên của ông kể từ khi trở thành Thủ tướng Australia vào tháng 8 vừa qua.

Ông Morrison cũng cho biết Australia sẽ mở rộng sự hiện diện ngoại giao ở Thái Bình Dương, cử thêm nhân sự tới Palau, Marshall Islands, French Polynesia, Niue và Cook Islands.

Bên cạnh đó, Canberra sẽ tăng cường hợp tác quốc phòng và an ninh với các đảo quốc Thái Bình Dương thông qua các cuộc tập trận và huấn luyện chung.

Ông Morrison không đề cập đến Trung Quốc nhưng giới quan sát hiểu rằng chính sách đối ngoại của ông nhằm tạo đối trọng với ảnh hưởng của Trung Quốc.

"Australia đang phản ứng với những gì Trung Quốc làm. Australia cần có thêm công cụ để tăng ảnh hưởng ở Thái Bình Dương", chuyên gia về quan hệ đối ngoại Jonathan Pryke thuộc Lowy Institute, một viện nghiên cứu của Australia, nhận định.

Hôm thứ Tư vừa qua (07/11), Bộ trưởng Bộ Tài chính Australia Josh Frydenberg nói rằng Australia sẽ phản đối việc mua lại APA Group, công ty đường ống dẫn khí lớn nhất của Australia trị giá 13 tỷ đô Au, , bởi Tập đoàn CK của Hồng Kông vì cho rằng nó sẽ chống lại lợi ích quốc gia.

Hòa giải căng thẳng giữa hai bên

“Bắc Kinh và Canberra nên hợp tác với nhau ở khu vực Nam Thái Bình Dương hơn là trở thành đối thủ chiến lược của nhau”, nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc cho biết hôm thứ Năm, ngay sau khi Australia mở quỹ cơ sở hạ tầng trị giá hàng tỷ USD để chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.

Đứng bên cạnh Ngoại trưởng Australia Marise Payne, Ủy viên Hội đồng Nhà nước Trung Quốc Wang Yi đã đưa ra những nhận xét hòa giải sau một cuộc họp ở Bắc Kinh được xem như là một bước hướng tới việc thiết lập lại quan hệ song phương sau một thời gian dài chiến tranh lạnh.

Ông Wang nói rằng ông đồng ý với bà Payne rằng hai nước có thể kết hợp sức mạnh tương ứng của mình và bắt tay vào hợp tác ba bên với các quốc đảo Thái Bình Dương.

"Chúng tôi không phải là đối thủ, và chúng tôi hoàn toàn có thể trở thành đối tác hợp tác", ông Wang trả lời các phóng viên, mô tả cuộc họp vừa qua mang ý nghĩa quan trọng sau những "thăng trầm" gần đây trong mối quan hệ hai nước.

Bà Payne cho biết các cuộc thảo luận “có giá trị, trọn vẹn và thẳng thắn”.

“Chúng tôi phải thừa nhận rằng, sẽ có nhiều thay đổi trong mối quan hệ của chúng tôi”, bà cho biết thêm. "Nhưng điều quan trọng là chúng ta hành xử như thế nào và luôn chú trọng đến đến những cơ hội to lớn mà mối quan hệ mang lại cho cả hai quốc gia của chúng ta".

Trong khi nhắc lại quan điểm của chính phủ về vụ APA Group, bà Payne cho biết Australia vẫn sẽ mở cửa cho đầu tư của Trung Quốc. Ông Wang nói Bắc Kinh hoan nghênh sự bảo đảm đó.

Nguồn tham khảo:

https://www.reuters.com/article/us-australia-china-pacific/china-shuns-rivalry-in-pacific-as-australia-says-this-is-our-patch-idUSKCN1NC333

https://www.reuters.com/article/australia-china-pacific/australia-to-create-pacific-infrastructure-fund-in-bid-to-counter-china-idUSL4N1XI735

Như Quỳnh (Tổng hợp dịch)