Thông tin được các doanh nghiệp rất quan tâm khi mới đây, Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Trùng Khánh cho biết, lộ trình mở cửa đón khách quốc tế đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch triển khai theo chỉ đạo của Chính phủ. Theo đó, việc đón khách quốc tế dự kiến được triển khai vào tháng 11 tới, kéo dài từ 3-6 tháng.

Trên cơ sở đánh giá hiệu quả việc thí điểm sẽ triển khai thêm một số địa phương khác trên cả nước, đối tượng khách quốc tế sẽ đi theo hình thức "hộ chiếu vắc-xin", phải hoàn thành việc tiêm chủng, test RT-PCR…; tham gia du lịch trọn gói với các chuyến bay thuê bao tới Việt Nam. Ngành du lịch đề xuất ưu tiên đón khách ở những thị trường tiềm năng đối với du lịch và có độ an toàn cao về phòng chống dịch Covid-19 như Đông Bắc Á, châu Âu, Mỹ, Trung Đông, châu Úc...

Tuy nhiên, do tác động nghiêm trọng từ dịch Covid-19, ngành du lịch Việt Nam đang phải đối mặt với những khó khăn chưa từng có. Hầu hết các công ty lữ hành buộc phải tạm ngừng hoạt động, hướng dẫn viên không có việc làm; cơ sở lưu trú, nhà hàng, dịch vụ vui chơi giải trí phải đóng cửa để cùng cả nước chung tay chống dịch. Hơn lúc nào hết, ngành du lịch Việt Nam đang cần một kịch bản bền vững để tái khởi động sau đại dịch. Các doanh nghiệp mũi nhọn, “xương sống của ngành du lịch và nền kinh tế" đang nóng lòng tìm kiếm lời giải cho các bài toán kinh doanh hiệu quả trong giai đoạn “nóng” hiện nay.

Ngành du lịch Việt Nam vực dậy từ “nỗi đau” Covid-19

Làm việc hơn 20 năm trong ngành du lịch, ông Trần Trọng Kiên, Chủ tịch Thiên Minh Group khi chia sẻ với vai trò khách mời tại Talk show Nguy Cơ rằng, cơn “đại hồng thủy” Covid-19 càn quét trong 2 năm vừa qua đã để lại cảnh “hoang tàn” chưa từng có trong vòng 50 năm phát triển của ngành du lịch. Cụ thể, ngành du lịch thế giới sụt giảm tối thiểu đến 80% trong thời gian vừa qua, hàng trăm triệu người lao động bị mất việc làm. Việc hạn chế đi lại đã ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng tỷ người dân toàn cầu. Theo ông Kiên, ước tính ngành du lịch trong nước đã mất đi ít nhất 80% các công ty du lịch, 50% khách sạn phải đóng cửa, khoảng 2 triệu người mất công ăn việc làm. Trong vòng 18 tháng qua, doanh thu toàn ngành đã sụt giảm trên 60%, số khách giảm trên 40% trong năm ngoái. Trong vòng 3 tháng qua, hầu như Việt Nam không còn hoạt động du lịch.

Ông Trần Trọng Kiên, Chủ tịch Thiên Minh Group chia sẻ về kịch bản phục hồi ngành du lịch với vai trò khách mời tại Talk show Nguy Cơ

Đánh giá về mức độ ảnh hưởng của doanh nghiệp, người đứng đầu Thiên Minh Group cho biết thêm, doanh thu dự kiến của Tập đoàn Thiên Minh vào năm 2020 là 3000 tỷ đồng, trong đó lợi nhuận khoảng 300 tỷ đồng, nhưng do ảnh hưởng sâu rộng của đại dịch, doanh thu thực tế sụt giảm còn có 656 tỷ và lỗ gần 350 tỷ đồng. Số nhân viên cũng giảm từ 2.000 người xuống còn 1.300 người ở thời điểm hiện tại. Đây là lần đầu tiên ông chứng kiến sự sụt giảm về doanh thu và số người lao động trong suốt gần 27 năm phát triển của Tập đoàn Thiên Minh.

Tuy nhiên, trong khó khăn lớn nhất lịch sử, ông Trần Trọng Kiên không hề từ bỏ hy vọng. Ông cho biết Tập đoàn Thiên Minh đã sớm chuẩn bị 4 trụ cột để đối phó với khủng hoảng khi đại dịch vừa mới tràn vào Việt Nam. Cụ thể đó là các giải pháp đảm bảo sự an toàn cho toàn bộ khách hàng, nhân viên và cộng đồng; Giảm chi phí: lược bỏ các kế hoạch không khả thi trong giai đoạn 24 tháng tới; Quản lý dòng tiền: đảm bảo dòng tiền lâu dài để trả lương; Tìm và tận dụng tối đa nguồn doanh thu còn lại bằng cách chuyển hướng đầu tư vào thị trường nội địa.

Trong khó khăn lớn nhất lịch sử phát triển ngành, ông Trần Trọng Kiên khẳng định Thiên Minh Group vẫn không hề từ bỏ hy vọng

Ngoài ra, để phục hồi sau khủng hoảng, ông và ban lãnh đạo Tập đoàn Thiên Minh cũng chuẩn bị 4 trụ cột để đầu tư cho tương lai. Đó là đầu tư vào đào tạo thông qua việc xây dựng các chương trình đào tạo trực tuyến về kỹ năng cho tập đoàn; Chuyển đổi số: xây dựng hệ thống cho mảng du lịch, khách sạn, trực tuyến, kết nối hệ thống; Mua bán, sáp nhập: tái cấu trúc các tài sản của Thiên Minh; Mở rộng thị trường: đầu tư vào các thị trường có dấu hiệu hồi phục sớm. “Với những kế hoạch chiến lược phù hợp và sự đồng lòng của tập thể cán bộ công nhân viên, Thiên Minh Group (TMG) luôn tin tưởng có thể chinh phục mọi khó khăn để trở thành một doanh nghiệp bền vững và luôn nỗ lực đóng góp vào sự phát triển chung của ngành du lịch Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung”, thủ lĩnh Thiên Minh khẳng định.

Cơ hội mở cửa sớm với kịch bản mới cho du lịch Việt Nam

Để có thể sớm đưa ngành du lịch Việt Nam trở lại đường đua, ông Trần Trọng Kiên cho rằng Chính phủ cần có một lộ trình mở cửa rõ ràng dựa trên những hiểu biết tốt nhất mà Việt Nam có được, cùng những bài học kinh nghiệm từ các nước trong khu vực và thế giới. Qua đó, các doanh nghiệp cần chuẩn bị hành trang sẵn sàng để có thể mở cửa được trong thời gian tới. Hiện tại, Việt Nam có điều kiện tương đối cao về mặt vận hành nhưng vẫn chưa sẵn sàng về chính sách cũng như truyền thông. “Hy vọng Nghị quyết số 128 của Chính phủ vừa ban hành ngày 11/10 sẽ mang “niềm vui Giáng sinh” đến sớm với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, nếu các thông tin về việc mở cửa trở lại được công bố sớm thì doanh nghiệp Việt sẽ có nhiều thời gian chuẩn bị hơn là quyết định “mì ăn liền” nay thông báo, mai mở cửa”, ông Kiên nêu ý kiến.

Chủ tịch Thiên Minh Group trao đổi với các đối tác

Bên cạnh các tiềm năng nội tại, các doanh nghiệp du lịch cũng cho rằng, Việt Nam cũng có thể học hỏi từ các khuyến cáo của tổ chức như Liên Hiệp Quốc, các nước châu Âu, Anh, Mỹ và đặc biệt là Singapore và Thái Lan. Theo đó, quan trọng nhất là vai trò chủ trì của Chính phủ, phải có tổ công tác đặc biệt. Nhiều doanh nghiệp đề xuất Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch cần chủ trì trong việc mở cửa này vì nó liên quan tất cả các bộ, ngành khác.

Tiếp theo, vấn đề dịch tễ là một trong những điều kiện tiên quyết đánh giá mức độ an toàn để mở cửa. Cuối cùng, phải có nền tảng tiêm chủng tốt, tỷ lệ tiêm chủng trên 70% thì các nước nói trên mới mở cửa. Một bài học khác mà Việt Nam có thể học hỏi từ Singapore là năng lực xử lý sự cố về y tế như số bệnh viện, số giường ICU, lượng oxy, độ sẵn sàng. Cụ thể hơn, kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ Singapore đã đưa ra nhiều biện pháp trợ giúp doanh nghiệp, nhất là trong ngành du lịch như mở các khoản vay giải cứu từ 1 đến 5 triệu SGD, hỗ trợ đến 30% tiền thuê mặt bằng tư nhân, miễn phí thuê mặt bằng do nhà nước sở hữu hoặc quản lý, hỗ trợ lương thông qua các chương trình hỗ trợ việc làm và tiền lương…

Thêm vào đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần cập nhật thông tin sớm, đầy đủ, chính xác và giao tiếp thường xuyên với các thị trường đối tác. Ông Trần Trọng Kiên nêu ví dụ về việc các doanh nghiệp Singapore gửi thông tin cho tất cả các đối tác vẫn còn hoạt động, một tuần một lần, để cập nhật tình hình về chính sách cũng như các thay đổi. “Đó là việc rất quan trọng để có thể có được sự tin tưởng từ thị trường. Vừa rồi tôi có nói chuyện với các đối tác ở châu Âu, họ cũng không được nghe nhiều về Việt Nam, vì thế chúng ta mất đi cơ hội khi những kế hoạch chuẩn bị cần phải có thời gian.”, ông Kiên nêu thực tế.

Đại diện Thiên Minh Group cũng tự tin nhận định Việt Nam, Nhật Bản và Singapore là 3 nước sẽ có sự phục hồi tốt nhất trong năm 2022. Theo ông, để có được cơ hội này, Việt Nam cần đầu tư vào 2 việc: chính sách của Chính phủ và sự cố gắng của cộng đồng doanh nghiệp trong ngành du lịch Việt Nam. “Hy vọng năm 2022 sẽ là cột mốc đánh dấu sự “trở lại và lợi hại hơn xưa” của ngành du lịch Việt Nam và chúng ta sẽ nằm trong Top 50 các quốc gia có năng lực cạnh tranh lớn nhất thế giới”, ông Kiên nhấn mạnh kỳ vọng.

Chân dung khách hàng mới, Mô hình mới, Thời đại mới

Nếu lấy được đà phục hồi hậu Covid-19, du lịch Việt Nam sẽ có gương mặt như thế nào trong bức tranh du lịch tương lai xa hơn? Đây là một câu hỏi đầy được nhiều doanh nghiệp tâm huyết với ngành này hết sức trăn trở. Câu trả lời về một nền du lịch bền vững với những đối tượng du lịch mới có thể là một lựa chọn tối ưu. Trả lời cho câu hỏi của nhà đầu tư thiên thần Nguyễn Phi Vân tại Talkshow về đối tượng du lịch mới sau khi xem báo cáo của Singapore Reimagine Global Conversations (Đối thoại toàn cầu Tái hình dung Singapore), ông Trần Trọng Kiên cho biết Tổng cục Du lịch Singapore là một tổ chức rất năng động và là một đối thủ cho ngành du lịch Việt Nam học hỏi. Họ đã tạo ra những khái niệm mới trong việc phân chia đối tượng hành khách trong lĩnh vực du lịch bền vững.

Các đối tượng này bao gồm Wander Must: Nhóm du khách trẻ đam mê xê dịch, yêu thích công nghệ mới và luôn sẵn sàng khám phá những trải nghiệm du lịch độc đáo; Mindful Explorer: Nhóm du khách bền vững - yêu thiên nhiên và các hoạt động ngoài trời, có xu hướng đưa ra những lựa chọn mang tính bền vững, hướng đến kết nối với thiên nhiên và người dân bản địa. Slow Pacer: Nhóm du khách “Sống chậm” - chú trọng hoạt động du lịch nghỉ dưỡng giúp thư giãn, chữa lành những mệt mỏi và áp lực cuộc sống.

Ông Kiên cho rằng phát triển bền vững là tiền đề rất quan trọng cho phát triển du lịch trong tương lai

Theo ông Kiên, Việt Nam luôn là một điểm nhấn hấp dẫn trên bản đồ du lịch thế giới. Trong giai đoạn phát triển sau khi mở cửa trở lại, Việt Nam cần định vị phát triển bền vững là định hướng quan trọng trong tất cả các chiến lược phát triển du lịch. Trong tương lai gần, Việt Nam sẽ phát triển du lịch bền vững theo hướng tăng trưởng xanh, bảo đảm hài hòa giữa phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy các giá trị tài nguyên, đặc biệt là tài nguyên văn hóa để xây dựng sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc dân tộc; giải quyết các vấn đề xã hội, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Ông Kiên cho rằng, phát triển bền vững là tiền đề rất quan trọng cho phát triển du lịch trong tương lai. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý, tùy theo từng giai đoạn phát triển, có những sản phẩm của Việt Nam chưa đủ bền vững, chưa tuân thủ các quy định về 4 trụ cột về môi trường, bảo tồn, người dân địa phương và biến đổi khí hậu - trái đất. “Chính phủ cần có những chính sách khuyến khích hoặc những điều kiện cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai hoạt động du lịch bền vững. Singapore là một ví dụ trong việc Chính phủ khuyến khích và chế tài rất cao để buộc tất cả các doanh nghiệp tham gia vào ngành du lịch một cách bền vững và hệ thống nhất”, ông Kiên khuyến nghị./.