Toàn cảnh Hội thảo

Việt Nam liên tục ghi nhận mức tăng trưởng mạnh về thương mại điện tử

Tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, thông tin trong Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam năm 2021 vừa được Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số công bố mới đây cho thấy, trong những năm qua, Việt Nam liên tục ghi nhận mức tăng trưởng mạnh cả về tỷ lệ người dân sử dụng Internet cũng như số lượng người tiêu dùng mua sắm trực tuyến và giá trị mua sắm doanh thu thương mại điện điện tử B2C liên tục tăng mạnh trong 5 năm qua.

Nếu như năm 2016, đạt 5 tỷ USD thì đến năm 2019, mức doanh thu đã tăng gấp đôi, đạt hơn 10 tỷ USD và năm 2020 là 11,8 tỷ USD, với mức tăng trưởng 18% so với năm trước.

Công bố của e-Conomy SEA 2021 cũng cho biết, nền kinh tế internet của Việt Nam dự báo trở thành nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á, đạt 220 tỷ USD về Tổng giá trị hàng hóa (GMV) vào năm 2030...

Từ khi bắt đầu đại dịch Covid-19 đến nửa đầu năm 2021, Việt Nam đã có thêm 8 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số mới với 55% trong số họ đến từ các khu vực không phải thành phố lớn. 99% người tiêu dùng kỹ thuật số Việt Nam có ý định tiếp tục sử dụng các dịch vụ trực tuyến trong tương lai cho thấy mức độ gắn bó rất cao với các dịch vụ, sản phẩm thuật kỹ số của người dùng Việt Nam.

Hậu cần và logistics còn gây nhiều khó khăn cho DN trong bối cảnh đại dịch Covid-19

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng nhận định, mặc dù thị trường thương mại điện tử đang phát triển khá nhanh và ấn tượng, nhưng vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế như: Quy mô phát triển thương mại điện tử giữa các địa phương chưa đồng đều; việc sử dụng tiền mặt trong các giao dịch thương mại điện tử vẫn còn khá phổ biến; thách thức cạnh tranh giữa các sàn thương mại điện tử trong nước với sàn thương mại điện tử nước ngoài; niềm tin của người tiêu dùng với các giao dịch trực tuyến chưa cao.

Bên cạnh đó, thách thức về an toàn, an ninh mạng và bảo mật cá nhân trong các giao dịch thương mại điện tử cũng đặt ra những thách thức không nhỏ cho các doanh nghiệp.

Tại phiên thảo luận về quá trình thay đổi từ mô hình doanh nghiệp, mô hình quản lý truyền thống sang doanh nghiệp số, ông Ôn Như Bình - Giám đốc kinh doanh chiến lược Teko Việt Nam chia sẻ, nhiều doanh nghiệp truyền thống vẫn đang đặt vấn đề lợi nhuận lên rất nhiều trong quá trình chuyển đổi số trong khi vẫn chưa có nền tảng ổn định để tạo ra lợi nhuận.

Trong khi đó, việc mở rộng kênh bán, kênh chăm sóc khách hàng, tích hợp tối ưu các công nghệ mới như dữ liệu, bảo mật khách hàng, phương thức điều hành, quy trình làm việc, văn hóa doanh nghiệp… lại đòi hỏi sự đầu tư về tài chính và giải pháp từ doanh nghiệp khiến họ dễ nản và bỏ cuộc.

Trao đổi về vấn đề hậu cần và logistics, ông Bùi Quốc Anh - Phụ trách Sàn giao dịch thương mại điện tử Postmart thông tin, thực tế, bên cạnh những mặt tốt, đại dịch Covid-19 kéo dài cũng khiến chuỗi cung ứng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi sự thiếu hụt đầu vào sản xuất, các biện pháp phong tỏa, giãn cách xã hội và khó khăn trong vận hành các tuyến vận tải biển, chiếm tới 90% lưu lượng vận chuyển hàng hóa quốc tế.

Trong nước, Postmart tập trung vào phục vụ các mặt hàng nông sản, các sản phẩm thiết yếu để phục nhu cầu của người tiêu dùng. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh khiến khó khăn, hạn chế nhiều trong việc vận chuyển liên vùng, liên tỉnh, đối với mặt hàng nông sản, do đặc thù ngành hàng nên gặp khó khăn và việc vận chuyển giao vận vẫn chưa được nhanh.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Huy Hoàng - Giám đốc phát triển đối tác kinh doanh của Lazada Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp cũng gặp nhiều thách thức để bứt phá trên đường đua số. Đó là chưa được trang bị tư duy kinh doanh trên nền tảng số; thiếu dữ liệu vận hành trên nền tảng số; khả năng tiếp cận kế hoạch trong bối cảnh người tiêu dùng “thắt lưng buộc bụng” và khó khăn liên quan đến bài toán đầu tư chi phí vận hành.

Nhà nước cần đồng hành cùng doanh nghiệp chuyển đổi số để phát triển thị trường

Thị trường thương mại điện tử hiện đang trở thành một hình thái kinh doanh phổ cập của doanh nghiệp và có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Đặc biệt trong năm 2020 và 2021, trước ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong kinh doanh, thì thị trường thương mại điện tử đã trở thành kênh kinh doanh hữu hiệu giúp các doanh nghiệp vừa giao dịch được với khách hàng, vừa đảm bảo các yêu cầu trong phòng chống dịch.

Vì vậy, thương mại điện tử sẽ là xu hướng mua sắm mới với tốc độ tăng trưởng ấn tượng. Đây là cơ hội tốt giúp các doanh nghiệp sản xuất phục vụ khách hàng mọi lúc mọi nơi, mang tiện ích và trải nghiệm tốt đến cho người tiêu dùng. Thương mại điện tử tăng trưởng ấn tượng cũng buộc doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ phải chuyển dịch mới kịp thời đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Từ những kinh nghiệm thực tế, ông Nguyễn Huy Hoàng khuyến nghị, các doanh nghiệp Việt cần phải được trang bị tư duy kinh doanh trên nền tảng số; có dữ liệu vận hành trên nền tảng số; khả năng tiếp cận khách hàng trong bối cảnh người tiêu dùng có xu hướng thắt chặt chi tiêu do đại dịch; bài toán đầu tư về chi phí vận hành...

Bên cạnh đó, ông Bùi Quốc Anh kiến nghị, trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay, việc kiểm soát chi phí vận chuyển ở mức hợp lý là yêu cầu lâu dài của doanh nghiệp. Đồng thời, doanh nghiệp cần phải đẩy mạnh chuyển đổi số, hướng tới phát triển bền vững và đa dạng hóa kênh bán hàng.

Còn theo ông Nguyễn Đắc Việt Dũng - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Sendo, trong bối cảnh dịch Covid-19, người dân và các doanh nghiệp đều đã có sự thay đổi nhận thức trên nhiều phương diện của chuyển đổi số. Do vậy, cũng cần thúc đẩy, tạo làn sóng tích cực cho thương mại điện tử và thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam nhất là định hướng phát triển nền tảng thanh toán không tiền mặt dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Nhìn chung, các doanh nghiệp đều cho rằng, để tạo thị trường trong bối cảnh mới, các doanh nghiệp Việt Nam cần nhanh nhạy tận dụng cơ hội đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nắm bắt công nghệ để phát triển thị trường. Đồng thời, sự phối hợp của các bộ, ngành và các doanh nghiệp cũng là yếu tố quyết định thành công của bước tiến chuyển đổi số cho doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay./.