Cụ thể, Thông tư 11/2015/TT-BCT ban hành ngày 05/06/2015 quy định, sau khi được cấp phép quá cảnh tại Việt Nam, hàng Trung Quốc được lưu tại các cảng tối đa 30. Sau 30 ngày, những mặt hàng này chỉ được gia hạn thêm 3 lần, mỗi lần tối đa 30 ngày. Tổng cộng, hàng hóa Trung Quốc sẽ được phép quá cảnh tại Việt Nam thời hạn 120 ngày (tính cả các lần gia hạn).

Thông tư nêu rõ, các hàng hóa quá cảnh này không được phép lưu hành trên lãnh thổ Việt Nam nếu không được sự cho phép bằng văn bản của Bộ Công thương. Để xin giấy phép đưa hàng quá cảnh vào Việt Nam, thương nhân Trung Quốc phải xin giấy phép tại các phòng quản lý xuất - nhập khẩu tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh.

Các đối tượng người chuyên chở phải là thương nhân Việt nam và ô tô dưới 9 chỗ không được tự quá cảnh tại Việt Nam. Các cửa khẩu được phép quá cảnh là Lào Cai, Hữu Nghị, Móng Cái và Đồng Đăng cùng một số cảng quốc tế mở thêm khác theo thỏa thuận của hai chính phủ hai nước Việt Nam và Trung Quốc.

Thông tư số 11/2015/TT-BCT thay thế Quyết định số 305/2001/QĐ-BTM và có hiệu lực từ ngày 20/07/2015.

Gần đây, hiện tượng nhiều hàng hóa Trung Quốc quá cảnh tại Việt Nam rồi trà trộn, đội lốt hàng Việt Nam, tiêu thụ lậu tại thị trường trong nước diễn ra khá phổ biến, nhất là đối với mặt hàng nông sản, hàng tiêu dùng. Điển hình là câu chuyện tiểu thương chợ Đà Lạt “phù phép” đổi màu, biến khoai tây Trung Quốc thành hàng Đà Lạt đã bị phanh phui từ năm 2013. Xong đến nay, tình trạng này vẫn tiếp diễn công khai, dù cơ quan chức năng địa phương nhiều lần khẳng định đã chấn chỉnh.

Nguyên nhân là bởi, rất khó để xử phạt, vì tất cả giấy tờ buôn bán của tiểu thương đều thể hiện là khoai tây Trung Quốc. Bởi vậy, vấn đề đặt ra là cần có biện pháp kiểm soát chặt hơn từ các cửa khẩu phía Bắc, tức phải kiểm tra khắt khe ngay từ điểm xuất phát thì lượng nông sản Trung Quốc kém chất lượng vào Đà Lạt mới có thể hạn chế được tình trạng này.

Hay mặt hàng điện tử, linh kiện máy vi tính, ắc quy chì dạng phế liệu tồn kho từ Trung Quốc quá cảnh tại các cảng, cửa khẩu của Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hải Phòng và Sài Gòn, nhưng quá thời hạn khiến ô nhiễm môi trường gia tăng.

Như vậy, Thông tư 11 sẽ giúp ngăn chặn tình trạng hàng Trung Quốc quá cảnh rồi “đội lốt” hàng Việt từ khâu “thâm nhập” vào thị trường, bởi nếu để cho những mặt hàng này có cơ hội vào thì sẽ rất khó xử lý./.