Năm nay tập trung “tiêu” hết vốn Trung ương thuộc Chương trình phục hồi kinh tế-xã hội

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, trong năm 2023, Chính phủ sẽ tập trung giải ngân hết nguồn vốn Trung ương thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.

Trong chương trình Phiên họp thứ 20 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), sáng nay (ngày 13/2), UBTVQH xem xét việc giao danh mục và mức vốn cho nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội (đợt 2), theo quochoi.vn.

Sau khi nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng báo cáo việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (đợt 2), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày báo cáo thẩm tra về nội dung này.

Theo đó, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, việc Chính phủ trình UBTVQH cho ý kiến về tiếp tục phân bổ số vốn còn lại của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội còn lại là đúng theo thẩm quyền tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội.

Về nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn cho danh mục các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, cần giữ nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn cho các nhiệm vụ, dự án (đợt 2) theo đúng quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ nguyên nhân chậm trễ tiến độ trình UBTVQH danh mục nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình; làm rõ các giải pháp thúc đẩy tiến độ thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 và khả năng phân bổ triển khai thực hiện và hoàn thành giải ngân vốn trong năm 2023 theo yêu cầu của Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Qua rà soát, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ, đối với danh mục dự án đã đủ thủ tục đầu tư. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị rà soát kỹ về thời hạn hoàn thành các dự án; đồng thời, chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương, địa phương thực hiện các nhiệm vụ, dự án đúng thời hạn theo Nghị quyết số 43/2022/QH15; đối với các dự án có sử dụng vốn ngân sách địa phương, yêu cầu các địa phương thực hiện đúng cam kết; có chế tài xử lý đối với địa phương không thực hiện đúng cam kết, không bố trí đủ vốn để các dự án hoàn thành trong năm 2023 để đảm bảo yêu cầu của Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Đối với số vốn còn lại chưa đủ thủ tục đầu tư, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ chỉ đạo khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư báo cáo UBTVQH cho ý kiến trước ngày 31/3/2023 theo quy định tại Khoản 10 Điều 2 Nghị quyết số 69/2022/QH15 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2023. Hết thời hạn trên, số vốn còn lại của Chương trình không tiếp tục phân bổ.

“Ủy ban Tài chính - Ngân sách thống nhất cho phép điều chỉnh kế hoạch vốn của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Giao thông vận tải để điều chỉnh tăng tương ứng cho 10 địa phương thực hiện 04 dự án đường cao tốc...”, ông Cường cho hay.

Việc điều chỉnh tên dự án là quá trình tất yếu

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cơ bản tán thành với ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội. Theo đó, UBTVQH cho ý kiến về những gì Quốc hội trao. Đề nghị tính toán thêm về cơ cấu vốn và ông cho rằng, việc điều chỉnh tên dự án là quá trình tất yếu trong quá trình chuẩn bị và thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Chính phủ chịu trách nhiệm.

Đối với các dự án của Trung ương, nhất là các dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội quyết, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, tình hình thu ngân sách 2021-2022 tốt, nhưng tình hình 2023-2025 có thể không được như dự kiến, một số địa phương phản ánh có khả năng cam kết vốn cho dự án quan trọng quốc gia có thể không đạt.

Về vấn đề này, địa phương đã cam kết là phải làm và không làm được thì phải chịu trách nhiệm. Ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh nguyên tắc những nội dung Quốc hội đã có nghị quyết, thì phải thực hiện đúng nghị quyết. Do đó, cơ quan thẩm tra phối hợp với Chính phủ để rà soát lại các dự án, kiên quyết loại những dự án không đúng.

“Cách thức sử dụng các nguồn vốn bảo đảm phù hợp với thực tiễn khách quan, linh hoạt, vừa đảm bảo thực hiện nghiêm các quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công, Nghị quyết của Quốc hội về vấn đề này…”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Cơ bản đồng tình với nội dung của Tờ trình và Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, tiến độ hoàn thành thủ tục đầu tư đối với các dự án liên quan đến lĩnh vực y tế còn chậm, không đảm bảo tiến độ giải ngân trong năm 2022, 2023.

“Đề nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Y tế và các địa phương đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thủ tục đầu tư, khẩn trương giải ngân dự án để đáp ứng đúng quy định của Chương trình. Cần cân nhắc bố trí đầu tư thực hiện các chính sách xã hội như: phòng chống ma túy, cai nghiện ma túy chưa được bố trí vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 hoặc chưa có ngân sách để triển khai, đầu tư thực hiện…”, bà Thúy Anh đề xuất.

Bà cũng cho rằng, Chính phủ cần quan tâm rà soát các vấn đề nhu cầu vốn của các bộ, ngành, các địa phương, các lĩnh vực xã hội để bố trí vốn hài hòa, hợp lý giữa các lĩnh vực, tránh mất cân đối, đảm bảo đồng bộ mục tiêu tăng trưởng kinh tế, đầu tư cơ sở hạ tầng với các mục tiêu chính sách xã hội, an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, hướng tới sự phát triển bền vững.

Chính phủ đã có khoảng 17 nghị quyết và công điện, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có khoảng 23 văn bản đôn đốc, nhắc nhở

Giải trình, tiếp thu ý kiến của UBTVQH, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc phân giao và triển khai các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội là rất chậm. Trong đó, có nhiều nguyên nhân, tuy nhiên, tập trung vào ba nguyên nhân chính, gồm: (1) Phải thực hiện đúng Nghị quyết số 43/2022/QH15 về nguyên tắc, tiêu chí; (2) Phải thực hiện đúng thủ tục, trình tự theo quy định của Luật Đầu tư công, những vấn đề này sẽ làm mất thêm thời gian; (3) Các đề xuất của một số bộ, ngành và địa phương không sát thực tiễn.

Trong khi đó, Chính phủ đã có khoảng 17 nghị quyết và công điện, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có khoảng 23 văn bản đôn đốc, nhắc nhở, nhưng không triển khai được, không triển khai được thì không giao được.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, những dự án triển khai cũng như được giao vào đợt một hay các đợt sắp tới sẽ luôn luôn được thực hiện thận trọng, nghiêm túc, đảm bảo đúng nguyên tắc, tiêu chí, thủ tục và trình tự. Đúng và đủ thì Chính phủ mới trình chứ không trình sai và khác với Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Đối với những dự án kéo dài sang năm 2024 và 2025, Bộ trưởng cho biết, hiện nay chỉ cho phép Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội đến năm 2022 và năm 2023, nhưng lại cho phép sử dụng nhiều nguồn vốn hỗn hợp để cùng thực hiện một dự án. Các dự án này lại theo phân theo nhóm A, nhóm B, nhóm C, nên mới kéo dài, thẩm quyền phê duyệt các dự án này là của địa phương.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Chính phủ sẽ chỉ đạo theo hướng thực hiện đúng Nghị quyết số 43/2022/QH15; Luật Đầu tư công và đôn đốc, thúc đẩy việc giải ngân. Trong đó, Quốc hội đã cho phép điều hòa giữa các nguồn vốn để đảm bảo linh hoạt và đảm bảo hiệu quả.

“Trong thời gian năm 2022 và 2023, đặc biệt là trong năm 2023, Chính phủ sẽ tập trung giải ngân hết nguồn vốn Trung ương thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Còn các nguồn vốn của địa phương và các nguồn vốn khác sẽ thực hiện vào các năm 2024 và năm 2025…”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Về số vốn các dự án do Bộ Giao thông vận tải quản lý, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, hiện nay các dự án đã được phân cấp cho địa phương và chuyển vốn đã giao Bộ Giao thông vận tải cho các địa phương. Như vậy sẽ giảm vốn của Bộ Giao thông vận tải và tăng tương ứng cho 10 địa phương thực hiện các dự án quan trọng quốc gia.

UBTVQH cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ về phân bổ số vốn dự kiến cho 129 nhiệm vụ, dự án đã đủ thủ tục đầu tư

Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, về nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn, UBTVQH đề nghị thực hiện phân bổ vốn đúng theo nguyên tắc, tiêu chí quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội và Nghị quyết số 29/2021/QH15 của Quốc hội về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, đảm bảo khả năng hấp thụ vốn, tính công khai, minh bạch, hài hòa giữa các vùng miền.

Về danh mục và mức vốn cho từng nhiệm vụ và dự án cụ thể, ông Hải cho biết, UBTVQH cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ về phân bổ số vốn dự kiến cho 129 nhiệm vụ, dự án đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định. UBTVQH đề nghị Chính phủ tiếp thu, giải trình đối với các ý kiến nêu tại báo cáo thẩm tra và ý kiến thảo luận của các thành viên UBTVQH. Chính phủ rà soát, chịu trách nhiệm chi tiết về từng nhiệm vụ, dự án khi quyết định theo thẩm quyền, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật. Chính phủ chịu trách nhiệm chỉ đạo các địa phương bố trí đủ phần vốn địa phương đã cam kết, để hoàn thành đúng tiến độ các dự án sử dụng cả vốn ngân sách trung ương và ngân sách đia phương.

“UBTVQH thống nhất điều chỉnh giảm kế hoạch vốn của 4 dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, trong đó có 3 dự án quan trọng quốc gia đã bố trí vốn cho Bộ Giao thông vận tải, để bố trí cho các địa phương thực hiện các dự án thành phần theo phân cấp, đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng theo quy định…”, ông Hải kết luận./.

.