Cơ hội cho Việt Nam

Theo báo cáo của Savills, giá nhân công Trung Quốc tăng nhanh trong những năm gần đây, gây áp lực lên những ngành công nghiệp thâm dụng nhân công, như: da giày, dệt may, chế biến chế tạo. Bên cạnh dó, Trung Quốc đang đối mặt với một làn sóng ra đi của các công ty nước ngoài, tìm kiếm các điều kiện sản suất tốt hơn, nhất là về chi phí lao động (Biểu đồ).

Với vị thế là một nền kinh tế “láng giềng” có kết nối giao thông đường thủy và đường bộ thuận lợi sang Trung Quốc, Việt Nam là một điểm đến sáng giá cho làn sóng dịch chuyển này. Cùng với đó, Việt Nam có các yếu tố hỗ trợ chính, như: là thành viên của ASEAN, đã ký hiệp định thương mại tự do với nhiều thị trường xuất khẩu lớn và giá nhân công thấp hơn một nửa so với Trung Quốc.

Báo cáo của Savills cũng cho thấy, nửa đầu 2016, tổng diện tích cho thuê đạt 28.500 ha, tăng 5% so với nửa cuối năm 2015. Mặc dù nguồn cung tăng, song công suất cho thuê vẫn tăng đến 70% nhờ dòng vốn FDI, cao hơn 3 điểm phần trăm so với đầu năm. Trong thời gian này, có 06 khu công nghiệp mới cung cấp 700 ha diện tích cho thuê, nâng tổng số khu công nghiệp lên 218, với tổng diện tích 59.700 ha và diện tích cho thuê xấp xỉ 41.000 ha. Hiện có 16 khu công nghiệp khác đang trong giai đoạn lên kế hoạch, dự kiến cung cấp thêm 18.600 ha diện tích cho thuê.

Các khu công nghiệp của Việt Nam đã thu hút được nhiều nhà đầu tư hàng đầu thế giới, điển hình là LG đầu tư 1,5 tỷ USD vào nhà máy màn hình OLED ở Hải Phòng. Trong các nước đầu tư thì Hàn Quốc chiếm 35% tổng vốn FDI đăng ký với 4 tỷ USD; Nhật Bản và Singapore theo sau với 1,2 tỷ USD và 1,1 tỷ USD vốn FDI đăng ký, tương đương với 11% và 10% dòng vốn.

Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh ít hấp dẫn hơn các tỉnh lân cận

Theo báo cáo của Savills, các tỉnh phía Nam, nhờ vào lợi thế về hệ thống cảng hàng không và cảng biển quốc tế, các khu công nghiệp của TP. Hồ Chí Minh được phát triển khá sớm và đặt tại các quận huyện vùng ven. Các khu công nghiệp này có vị trí đắc địa nhất, do đó có giá thuê cao nhất trong các tỉnh phía Nam.

Dù vậy, do trọng tâm đầu tư đang dịch chuyển dần sang các ngành công nghệ cao, nên các ngành công nghiệp thâm dụng nhân công và đất đai ít được khuyến khích tại TP. Hồ Chí Minh. Mặc khác, do mặt bằng giá nhân công khá cao, các khu công nghiệp mới phát triển gặp khó khăn trong việc tăng công suất cho thuê. Chính vì vậy, trong nửa đầu năm 2016, ngành chế biến chế tạo chỉ nhận được 66 triệu USD từ vốn FDI đăng ký.

Trong khi đó, các tỉnh lân cận, như: Bình Dương và Đồng Nai, với vị trí gần với các cảng quốc tế của TP. Hồ Chí Minh và quỹ đất lớn đang vị thế là trung tâm công nghiệp của miền Nam Việt Nam, trong đó mỗi tình thu hút được xấp xỉ 1 tỷ USD cho ngành chế biến chế tạo trong trong nửa đầu 2016 (Biểu đồ1, 2).

Mặc dù đi sau trong việc phát triển các khu công nghiệp, Long An tăng tốc đáng kể trong thời gian gần đây với 16 khu công nghiệp đã và đang đi vào hoạt động, cung ứng khoảng 3.000 ha diện tích cho thuê. Trong nửa đầu 2016, Long An tiếp nhận 350 triệu USD vốn FDI đăng ký, mức cao nhất so với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

Đối với một số tỉnh ở phía Bắc, với lợi thế cảng biển quốc tế, Hải Phòng là tỉnh tiên phong trong phát triển khu công nghiệp ở phía Bắc. Trong đó, Nomura và Nam Cầu Kiên là những khu công nghiệp thành công tiêu biểu với công suất cho thuê đạt từ 90%-100%. Song nhìn chung, giá thuê trung bình ở các khu công nghiệp Hải Phòng tương đối cao, lại thiếu những ưu đãi dành cho các nhà phát triển khu công nghiệp, điều này gián tiếp làm giảm sút công suất cho thuê trung bình trong các khu công nghiệp Hải Phòng. Tuy nhiên, những cải thiện gần đây về môi trường kinh doanh đã có tác động đáng kể, trong nửa đầu 2016, Hải Phòng dẫn đầu về thu hút vốn FDI với 1,8 tỷ USD vốn đăng ký (Biểu đồ 3, 4).

Trong nửa đầu 2016, một số tỉnh trong khu vực vẫn duy trì thu hút đầu tư ở mức cao, trong đó các Bắc Ninh thu hút được 563 triệu USD vốn FDI đăng ký mới và Vĩnh Phúc tiếp nhận 563 triệu USD. Trong khi đó, các khu công nghiệp ở Hà Nội tỏ ra ít hấp dẫn hơn so với các khu vực lân cận, do giá thuê cao và chi phí lao động đắt đỏ. Thành phố này gần đây tập trung nhiều hơn vào thu hút các dự án công nghệ cao, ví dụ dự án R&D quy mô 300 triệu USD của SamSung./.