Việt Nam - Brazil nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược

Với một tầm nhìn chung mang tính chiến lược nhằm đưa quan hệ hai nước phát triển sâu sắc, thực chất hơn nữa trên các bình diện song phương, khu vực và toàn cầu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva đã nhất trí nâng cấp quan hệ Việt Nam - Brazil lên Đối tác chiến lược.

Sau 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ Việt Nam - Brazil đến nay hội tụ 5 điểm tương đồng, bổ sung chủ đạo

Ngày 17/11 theo giờ địa phương, trong khuôn khổ chuyến công tác Brazil, tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 tại TP. Rio de Janeiro, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, Hội nghị thượng đỉnh G20 năm nay mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức toàn cầu và tin tưởng với năng lực và kinh nghiệm của mình, Brazil sẽ tổ chức thành công sự kiện quan trọng lần này.

Thủ tướng đánh giá cao việc chương trình nghị sự của Hội nghị năm nay tập trung thảo luận về xóa đói nghèo, phát triển bền vững và cải cách quản trị toàn cầu, những vấn đề quan tâm chung của các nước đang phát triển.

Tổng thống Lula da Silva cho biết, với vai trò chủ nhà, Brazil đề cao và thúc đẩy các sáng kiến mang tính đột phá, giải quyết các thách thức toàn cầu, trong đó có thành lập Liên minh toàn cầu chống đói nghèo và Cải cách quản trị toàn cầu.

Tổng thống tin tưởng với đường lối đối ngoại tích cực, chủ động, tầm nhìn, kinh nghiệm phát triển của một quốc gia tầm trung có trách nhiệm trong các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa quốc tế, Thủ tướng Chính phủ và đoàn Việt Nam sẽ đóng góp tích cực vào thành công của Hội nghị, vừa đề cao vị thế của Việt Nam tại G20, vừa thể hiện vai trò, đóng góp trách nhiệm của Việt Nam trong tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu trên cơ sở phát huy những lợi thế của Việt Nam trong các lĩnh vực có thế mạnh và kinh nghiệm.

Về quan hệ song phương, nhìn lại chặng đường 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Thủ tướng Chính phủ khẳng định, quan hệ Việt Nam - Brazil đến nay hội tụ 5 điểm tương đồng, bổ sung chủ đạo, bao gồm: (1) Có lý tưởng tương đồng, tin cậy; (2) Có văn hóa bản sắc gần gũi; (3) Có nền kinh tế bổ trợ và thúc đẩy lẫn nhau; (4) Có tình cảm ấm áp, chân thành; (5) Có chung khát vọng hòa bình, vươn lên mạnh mẽ.

Thủ tướng Chính phủ đánh giá trên cơ sở những điểm tương đồng đó, quan hệ Việt Nam – Brazil thời gian qua đã có những bước phát triển tích cực trên nhiều lĩnh vực. Hai nước thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, kinh tế - thương mại tăng trưởng bền vững, đồng thời, hai bên cũng phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương.

Bày tỏ thống nhất với những đánh giá của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Tổng thống Lula da Silva nhất trí sẽ phối hợp triển khai các biện pháp tăng cường hơn nữa quan hệ hai nước thời gian tới, bao gồm tăng cường trao đổi đoàn và tiếp xúc các cấp, đặc biệt ở cấp cao; phối hợp triển khai hiệu quả các văn kiện hợp tác đã ký kết.

Tổng thống Lula da Silva cũng ghi nhận tích cực các đề xuất của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc Brazil công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam, cũng như sớm khởi động đàm phán một Hiệp định thương mại tự do với Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR) trong năm 2025, nhằm đem lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên, đóng góp vào công cuộc phát triển của mỗi nước.

Hai nhà lãnh đạo cũng đã chỉ đạo lãnh đạo hai Bộ Ngoại giao sớm triển khai xây dựng và hoàn tất trong thời gian sớm nhất các nội hàm của quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam – Brazil.

Hai bên nhất trí sẽ phối hợp triển khai các biện pháp tăng cường quan hệ song phương tương xứng với khuôn khổ quan hệ mới, bao gồm tăng cường trao đổi đoàn và tiếp xúc các cấp, đặc biệt ở cấp cao; phối hợp triển khai hiệu quả các văn kiện hợp tác đã ký kết trong chuyến thăm tháng 9/2023 của Thủ tướng Phạm Minh Chính gồm: Hiệp định hợp tác giáo dục, Kế hoạch hành động triển khai MOU hợp tác về nông nghiệp và Kế hoạch hoạt động triển khai hợp tác giai đoạn 2024-2025 giữa hai Học viện ngoại giao; phối hợp sớm tổ chức phiên họp lần III Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam – Brazil về hợp tác Kinh tế và Thương mại, phiên họp lần thứ nhất Ủy ban hỗn hợp về khoa học và công nghệ và phiên họp lần thứ IX cơ chế Tham khảo chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao; đào tạo tài năng bóng đá trẻ; đồng thời thúc đẩy mở rộng khả năng hợp tác trong các lĩnh vực mới phù hợp với nhu cầu của hai bên như công nghệ cao, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, nhiên liệu sinh học, bảo vệ môi trường, ứng phó chống biến đổi khí hậu…

Kỳ vọng MERCOSUR sẽ được ký kết sớm nhất có thể

Trong chương trình dự Hội nghị G20 và hoạt động song phương tại Brazil, rạng sáng 18/11 theo giờ Việt Nam, tại TP. Rio de Janeiro, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Brazil.

Diễn đàn do Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil, Liên đoàn Công nghiệp Rio de Janeiro phối hợp tổ chức, với sự tham dự của nhiều lãnh đạo các bộ 2 nước, trong đó có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, các thành viên đoàn đại biểu Việt Nam, cùng gần 100 đại diện doanh nghiệp hai nước.

Brazil hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh. Trong những năm qua, quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Brazil tăng nhanh, từ 1,53 tỷ USD năm 2011 lên hơn 7,1 tỷ USD năm 2023; 10 tháng năm 2024 đạt 6,58 tỷ USD. Hai nước phấn đấu nâng kim ngạch song phương lên 10 tỷ USD vào năm 2025 và 15 tỷ USD vào năm 2030.

Việt Nam xuất khẩu sang Brazil chủ yếu là các mặt hàng: thủy sản, cao su, dệt may, giày dép, sắt thép; và nhập khẩu từ Brazil các mặt hàng: đậu tương, lúa mì, ngô, thức ăn gia súc và nguyên liệu...

Về đầu tư, tính lũy kế đến tháng 10/2024, Brazil có 7 dự án đầu tư vào Việt Nam với tổng vốn đăng ký 3,85 triệu USD, chủ yếu trong lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo, bán buôn và bán lẻ, hoạt động chuyên môn khoa học công nghệ. Các nhà đầu tư Việt Nam có 2 dự án đầu tư tại Brazil với tổng vốn đăng ký 700.000 USD.

Tại Diễn đàn, các đại biểu, cộng đồng doanh nghiệp hai nước được giới thiệu về tiềm năng, thế mạnh, mong muốn hợp tác đầu tư của mỗi bên; đồng thời đề xuất các giải pháp thúc đẩy hợp tác hai nước, nhất là trong các lĩnh vực mà bên này có tiềm năng, thế mạnh mà bên kia có nhu cầu.

Không gian phát triển, hợp tác của hai nước rất rộng mở trong nhiều lĩnh vực, nhất là về kinh tế, thương mại, đầu tư

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, trên nền tảng quan hệ chính trị, ngoại giao tốt đẹp, hai nước có lý tưởng tương đồng, nền văn hóa bản sắc và gần gũi, nền kinh tế có thế mạnh bổ trợ cho nhau, tình cảm thân thiết, chân thành, chung khát vọng hòa bình và phát triển đất nước; điều kiện, không gian phát triển, hợp tác của hai nước rất rộng mở trong nhiều lĩnh vực, nhất là về kinh tế, thương mại, đầu tư và đẩy mạnh giao lưu nhân dân, hợp tác văn hóa. Đáng chú ý, Brazil có diện tích rất lớn, thị trường có sức mua lớn với dân số hơn 200 triệu người.

Tuy nhiên, quan hệ kinh tế còn chưa tương xứng không gian, điều kiện hợp tác và mong muốn của hai bên. Thủ tướng kêu gọi doanh nghiệp Việt Nam sang đầu tư ở Brazil và doanh nghiệp Brazil sang đầu tư ở Việt Nam nhiều hơn, thúc đẩy thương mại song phương; nhất là hợp tác nông nghiệp, bảo đảm an ninh lương thực; làm mới những động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, hợp tác với Việt Nam trong khai thác các không gian phát triển mới như không gian vũ trụ, không gian biển, không gian ngầm.

Thủ tướng cho biết, Việt Nam định hướng thu hút đầu tư có chọn lọc các dự án công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao, có tính lan tỏa, kết nối với doanh nghiệp trong nước; ưu tiên các dự án thuộc các ngành, lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, sản xuất chất bán dẫn, năng lượng mới (hydrogen), năng lượng tái tạo, tài chính xanh, trung tâm tài chính…

Để tháo gỡ những điểm nghẽn để đưa hợp tác kinh tế xứng tầm quan hệ chính trị ngoại giao và mong muốn của hai bên, Thủ tướng cho rằng ,hai bên cần thúc đẩy sớm khởi động đàm phán FTA với MERCOSUR, hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư, hiệp định về thị thực và Brazil xem xét công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam.

Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp ủng hộ các nỗ lực nói trên để tạo môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của mỗi nước.

Về phần mình, Việt Nam đang đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược về xây dựng thể chế, phát triển hạ tầng chiến lược và đào tạo nhân lực chất lượng cao, theo định hướng "thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh"; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo môi trường kinh doanh công khai, minh bạch, bình đẳng, lành mạnh, cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản, nhanh chóng, giảm chi phí logistics, chi phí đầu vào, chi phí tuân thủ, nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm và doanh nghiệp.

Đánh giá cơ hội và điều kiện đã có, môi trường pháp lý đang tiếp tục được cải thiện, Thủ tướng mong các doanh nghiệp hai nước đẩy mạnh kết nối với nhau, kết nối hai nền kinh tế, kết nối đầu tư, kết nối thương mại, với quan điểm "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ", "cùng lắng nghe và thấu hiểu, cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động, cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, cùng phát triển, cùng chung niềm vui, hạnh phúc và niềm tự hào".

Thủ tướng khẳng định, ông có hy vọng và niềm tin vào hợp tác kinh tế sôi động hơn giữa hai nước, với khí thế mới, tầm nhìn mới và mang lại giá trị mới, góp phần biến khát vọng của hai nước trở thành hiện thực, đưa mỗi nước ngày càng phát triển giàu mạnh, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc, tình hữu nghị giữa hai nước ngày càng gắn bó chặt chẽ, hiệu quả và "mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững"./.