Mỹ đang nối lại đàm phán với Canada tuần này để cố gắng hoàn tất một thỏa thuận làm hiện đại hóa Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Việc này cho phép Washington có thêm động lực để làm nóng cuộc chiến với Bắc Kinh.

Trả lời phỏng vấn trên Reuters, ông Kevin Hassett, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng cho biết: “Chúng tôi hy vọng rằng, NAFTA sẽ đặt nhiều áp lực lên Trung Quốc. Từ đó có thể giúp chúng tôi đạt được những thỏa thuận thương mại đối ứng tốt hơn”.

Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã lần lượt áp thuế lên khối lượng hàng hóa trị giá 50 tỷ USD của nhau. Các cuộc đàm phán nhằm xoa dịu căng thẳng giữa hai bên đã kết thúc vào tháng trước mà không mang lại một kết quả khả quan nào. Dường như Washington được tiếp thêm sức mạnh từ sự bán tháo tại thị trường Trung Quốc và nền kinh tế Trung Quốc đang dần suy yếu.

Trung Quốc đang lên kế hoạch cho hai lễ kỷ niệm tự do thương mại - một hội chợ nhập khẩu lớn vào tháng 11 và kỷ niệm lần thứ 40 về động thái cải cách thị trường vào cuối tháng 12. Tuy nhiên, các cố vấn của chính phủ Trung Quốc đang giảm bớt kỳ vọng vào một trong hai dịp sẽ mang lại các biện pháp có thể giải quyết căng thẳng.

Craig Allen, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - Trung Quốc tại Washington, cho biết trong một bức thư gửi cho các thành viên cuối tuần qua: “Trung Quốc dường như không thể hoặc không muốn công bố các tự do hóa lớn có thể được gọi là “các biện pháp xây dựng niềm tin” đối với các cải cách kỳ vọng ngắn hạn”.

"Chúng tôi biết rằng Tổng thống đã nhận được báo cáo rằng nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn - báo cáo mà chúng tôi tin là có phần phóng đại - và do đó ông có thể tin rằng áp lực bổ sung có thể có hiệu lực trong ngắn hạn", Allen nói.

Washington đang yêu cầu Bắc Kinh cải thiện khả năng tiếp cận thị trường và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cho các công ty Mỹ, đồng thời cắt giảm trợ cấp công nghiệp và cắt giảm khoảng cách thương mại lên tới 375 tỷ USD.

Chính quyền của ông Trump đã sẵn sàng với kế hoạch áp thuế mới sau khi cuộc trưng cầu dân ý kết thúc vào nửa đêm hôm thứ Năm (6/9) tại Washington. Tuy nhiên, thời gian đợt áp thuế mới bắt đầu có hiệu lực còn chưa rõ ràng.

Đợt thuế mới sẽ bắt đầu ảnh hưởng trực tiếp tới các sản phẩm tiêu dùng, bao gồm: đồ nội thất, thiết bị chiếu sáng, lốp xe, xe đạp và ghế ngồi cho trẻ sơ sinh.

Ông Trump cho hay, ông chưa có chuẩn bị cho việc đạt được một thỏa thuận với Trung Quốc. “Chúng tôi sẽ tiếp tục đàm phán với phía Trung Quốc”, ông tuyên bố tại Nhà Trắng vào hôm thứ Tư (5/9), “Nhưng ngay bây giờ, chúng ta không thể thực hiện thỏa thuận đó. Trong khi chờ đợi, chúng ta sẽ thu được hàng tỷ USD thuế quan đến từ phía Trung Quốc, với tiềm năng hàng tỷ USD tiền thuế và nhiều hơn thế nữa sẽ đến”.

Với số lượng hàng hóa ít hơn mà Trung Quốc nhập khẩu từ Mỹ, Bắc Kinh tuyên bố sẽ đáp trả với những biện pháp “định tính” và “định lượng”, bao gồm việc gia tăng hải quan và giám sát pháp lý. Những hành động này đều đã được cộng đồng doanh nghiệp Mỹ chú ý.

Phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc đang khẳng định rằng cuộc chiến thương mại của ông Trump nhằm mục đích ngăn chặn sự trỗi dậy của Trung Quốc, một nhận thức củng cố quyết tâm của Bắc Kinh không thỏa hiệp theo yêu cầu của Mỹ.

Theo chương trình nghị sự của Mỹ, Trung Quốc nên "duy trì quyết tâm chiến lược" và "chăm sóc các vấn đề của chính mình", Long Guoqiang, Phó Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Phát triển của Hội đồng Nhà nước, đã viết trong tờ Nhân dân hàng ngày.

“Liên Xô bị kéo vào một cuộc chạy đua vũ trang trong Chiến tranh Lạnh. Nền kinh tế Nhật Bản trở thành bong bóng trong một cuộc chiến thương mại. Những bài học sâu sắc này rất gần với chúng ta,” ông Long nói.

Trong khi các doanh nghiệp Mỹ ở Trung Quốc dường như chưa phải đối mặt với sự trả đũa rộng rãi, một số công ty đã nói với Reuters rằng, họ đang giằng co vì sự phản kháng. Một số đã phải dịch chuyển chuỗi cung ứng để tránh thuế quan.

Wu Baiyi, Giám đốc Viện Nghiên cứu Mỹ tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS), đã đánh giá thấp tác động của một thỏa thuận NAFTA mới đối với các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Trung Quốc, nói rằng, ông Trump muốn thúc đẩy cải cách cơ cấu ở Trung Quốc, chứ không đơn giản là muốn chuyển hướng dòng chảy của hàng hóa trong thương mại song phương.

“Chúng tôi có thể kiên nhẫn chờ đợi và chúng tôi cũng có thể linh hoạt mở các cuộc đàm phán bất kỳ lúc nào.”

Ông cho biết hội chợ nhập khẩu tháng 11 tới, một trong những sự kiện ngoại giao quan trọng của Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình trong năm, từ lâu đã được lên kế hoạch trùng hợp với kế hoạch cơ sở hạ tầng toàn cầu tại sáng kiến Vành đai và con đường" của ông, sẽ giúp chuyển đổi nền kinh tế Trung Quốc theo hướng tiêu thụ nội địa.

Thay vì bất kỳ cử chỉ lớn nào có thể xoa dịu Washington, mà lại đưa ra những thách thức trong nước để thực hiện nhanh chóng, ông Wu nói, ông hy vọng Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ tái khẳng định rằng, ông không có ý định đảo ngược” về con đường cải cách và mở cửa của Trung Quốc.

Ông Trump đang phải đối mặt với các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ khó khăn trong tháng 11 tới khi Đảng Cộng hòa của ông chiến đấu để giữ quyền kiểm soát Quốc hội. Một số người ở Bắc Kinh có vẻ như đang hy vọng việc này có thể làm suy yếu chương trình nghị sự đôí với Trung Quốc của ông.

"Thương mại tự do sẽ phải chịu một trở ngại lớn, nhưng nó có thể là tạm thời", Yu Yongding, một ủy viên và nhà nghiên cứu cao cấp tại CASS, nói với Reuters rằng, “Ai biết được ông Trump sẽ ở trong Phòng Bầu dục được bao lâu?”

Tuy nhiên, các nhà phân tích Mỹ cảnh báo rằng, sẽ là một sai lầm khi cho rằng việc gia tăng quyền lực của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử quốc hội sẽ thay đổi tính toán của ông Trump đối với Trung Quốc. Bởi, ông Trump nhận được sự hỗ trợ kinh doanh rộng rãi cho mục tiêu bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ và chuyển nền kinh tế của Trung Quốc sang một con đường định hướng thị trường hơn.

Scott Miller, một học giả thương mại tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington, nói: “Tôi nghĩ Tổng thống có sự hỗ trợ chính trị hợp lý giữa cử tri và cơ sở của ông để chống lại Trung Quốc”.

"Nông dân trồng đậu tương không thực sự hài lòng về thuế quan của ông Trump nhưng vẫn nhận ra sự cần thiết phải làm điều gì đó với Trung Quốc"./.

Dịch từ nguồn:

https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-china-analysis/as-next-round-of-u-s-tariffs-on-china-looms-both-sides-dig-in-idUSKCN1LM0YN